Du lịch di sản - Phác thảo một con đường

Ngát xanh vùng chè Thái Nguyên.

Đồi chè thành giáo cụ trực quan

Bước chân vào Tiến Yên Farmstay được đầu tư bài bản, quả thật bất cứ ai cũng “choáng ngợp”, say mê với thiên nhiên xanh, cách làm ăn của HTX. Tiến Yên Farmstay có không gian cảnh quan khá đẹp, hệ thống đường bê tông nhỏ lên đến gần 1.000m trong khu vực đồi chè để du khách thuận tiện đi lại tham quan, có hồ nước, cầu nối tạo bối cảnh để du khách chụp ảnh; có các căn chòi quanh hồ để du khách ngồi thưởng trà, ngắm cảnh và câu cá...

Tân Cương, Thái Nguyên là vùng chè, đất trà nức tiếng. Đại Nam nhất thống chí triều Nguyễn (1802- 1945) từng xác tín. “Em là thế hệ thứ ba trong gia đình làm trà, còn vùng chè Tân Cương thì đã có hàng trăm năm”, Bùi Trọng Đại tự hào về truyền thống quê hương và gia đình.

Về trồng chè, theo Giám đốc Bùi Trọng Đại, HTX Tiến Yên có diện tích trồng chè hơn 2ha, trong đó có 1ha là giống chè trung du cổ. HTX còn liên kết với các hộ trồng chè nên diện tích đảm bảo nguyên liệu lên tới 30ha. Giám đốc Bùi Trọng Đại cho hay, 5ha/30ha chè sản xuất có chứng chỉ hữu cơ; công tác thu hoạch, chế biến luôn đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng nghiêm ngặt trong nước và quốc tế, sản phẩm an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP.

Về chế biến, HTX Tiến Yên, tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP, HTX đã có Đinh hương trà, sản phẩm OCOP 4 sao. Nhờ đó, giá bán sản phẩm cũng cao hơn khoảng 20% so với trước.

Về du lịch, nhận thấy xu hướng ngày càng có nhiều người dân muốn tìm đến những nơi yên bình để tận hưởng cuộc sống một cách thoải mái nhất, HTX đi đầu “mở hướng đi mới” cho xứ Chè Thái Nguyên, đó là mở ra dịch vụ Homestay, đón tiếp khách du lịch đến nghỉ dưỡng, trải nghiệm du lịch cộng đồng về văn hóa trà. Homestay của Tiến Yên Homestay hiện có 6 phòng tiêu chuẩn 5 sao và 1 phòng cộng đồng sức chứa 40 - 45 du khách.

“Tiếng lành” đã đồn xa. Trung bình mỗi tháng có khoảng 10 đoàn khách quốc tế đến trải nghiệm. Tôi hỏi Giám đốc Bùi Trọng Đại, hằng năm có học sinh các trường trung học phổ thông đến tham quan không, anh cười: “Tất nhiên, bọn em đang biến đồi chè, nơi sản xuất thành giáo cụ trực quan”. Đó là tín hiệu chuyển tiếp tích cực.

Slogan của Tiến Yên Farmstay là “Trải nghiệm xứ Trà - Đậm đà bản sắc”. HTX Tiến Yên đang làm tốt nhất theo hướng đó. Ở đây có hai mặt biện chứng, sản phẩm chè “chắp cánh” cho du lịch và ngược lại, du lịch làm cho sản phẩm chè, văn hóa chè ngày càng lan tỏa.

Hiện nay Tiến Yên Farmstay đã kết nối với các công ty du lịch lữ hành, qua thông tin đại chúng, ứng dụng mạng xã hội để đón khách đến trải nghiệm văn hóa trà Tân Cương. Các HTX chè La Bằng, HTX chè Hảo Đạt bước đầu đều chuyển đổi số nhằm tiếp thị, lan tỏa các giá trị của hàng hóa và văn hóa chè của Thái Nguyên.

Cơ hội khám phá và trải nghiệm

Không gian xanh tại Hợp tác xã Trà và Du lịch cộng đồng Tiến Yên - điểm đến trải nghiệm văn hóa, du lịch sinh thái. Ảnh: Kim Ngân

Thái Nguyên là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, trầm tích văn hóa, trong đó có nhiều di sản đã được xếp hạng, tôn vinh.

“Câu chuyện làm ăn” của kinh tế du lịch ở đây còn là khai thác các di sản văn hóa (DSVH), như thế nào để tạo ra các sản phẩm, dịch vụ du lịch hấp dẫn, độc đáo, đồng thời bảo tồn và phát huy giá trị của các di sản đó thì luôn luôn đặt ra thúc bách. Lời giải không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn quảng bá hình ảnh, bản sắc văn hóa dân tộc, giáo dục truyền thống quê hương cho thế hệ mai sau.

Sau hợp nhất, tỉnh Thái Nguyên có gần 1.200 di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh, trong đó có 3 di tích quốc gia đặc biệt, 67 di tích quốc gia, 322 di tích cấp tỉnh và hàng trăm di tích chưa được xếp hạng. Trên địa bàn tỉnh còn có 43 di sản văn hóa phi vật thể đã được công nhận cấp quốc gia. Trong số này, nhiều DSVH đã trở thành những sản phẩm văn hóa - du lịch hoàn chỉnh, từng bước làm thay đổi cơ cấu kinh tế địa phương, mang lại những lợi ích thiết thực và bền vững cho cộng đồng.

Ở Thái Nguyên hiện nay có nhiều mô hình làm ăn đổi mới sáng tạo. Quả đúng vậy, nhiều đơn vị kinh tế tư nhân đã có tiếng, “trên đường” xây dựng thương hiệu. Các mô hình kinh tế HTX ở Thái Nguyên đều có các sản phẩm đạt OCOP từ 4 sao đến 5 sao.

Đặc biệt, các tổ chức kinh tế này đều ứng dụng công nghệ sản xuất hiện đại, chuyển đổi số; nâng cao chất lượng sản phẩm và áp dụng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc gia về an toàn thực phẩm, hàng hóa thương mại... Các sản phẩm đều được cấp mã QR truy xuất nguồn gốc và ứng dụng BlockChain để kiểm định chất lượng tất cả các khâu một cách hiện đại, khách hàng tuyệt đối tin tưởng.

Ông Đỗ Trọng Hiệp, Giám đốc Công ty Lữ hành Quốc tế Du lịch Dạ Hương, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Thái Nguyên cho hay, khách du lịch quốc tế đến Thái Nguyên chưa nhiều, chủ yếu là khách nội địa và cũng chỉ mới tham quan các đồi chè tiêu biểu; danh thắng khác như hồ Ba Bề, hồ Núi Cốc, ATK Định Hóa, ATK Chợ Đồn... Hiện nay, tỉnh Thái Nguyên mới còn nhiều việc sau sáp nhập nên các dự án phát triển du lịch cũng phải chờ đợi.

Phải thừa nhận, Thái Nguyên đã có nhiều nỗ lực phát triển sản phẩm du lịch văn hóa, gắn với bảo tồn và phát huy giá trị các DSVH, khai thác thế mạnh đa dạng, đặc sắc để hình thành sản phẩm du lịch độc đáo, khác biệt.

Đồng thời, phát triển du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp (du lịch chè), du lịch sinh thái. Du khách đến với Thái Nguyên ngày càng có cơ hội khám phá và trải nghiệm các sản phẩm du lịch, sản phẩm OCOP, và văn hóa trà đặc trưng của Thái Nguyên.

Đã có ai được dự bữa tiệc các món ăn đều có hương vị chè chưa? Chắc chắn mới có ở Thái Nguyên. Đó là thành tố mới trên “con đường” khai thác du lịch di sản.

Ngô Đức Hành