Du lịch sinh thái ở huyện Thường Tín: thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn
Nhờ tiềm năng sẵn có của vùng nông thôn ven sông Hồng, xã Hồng Vân, huyện Thường Tín đã, đang từng bước chuyển mình, khai thác các dịch vụ du lịch, tham quan trải nghiệm du lịch sinh thái có lưu trú, hướng đi mới thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn mang tính bền vững.
Làng quê du lịch
Hồng Vân là vùng đất ven sông Hồng, vốn nổi tiếng với các sản phẩm nông nghiệp, nhất là nghề trồng cây cảnh, cây hoa đào, từ những năm 2000, người dân dựa trên nguồn đất phù sa từng bước phát triển mạnh mẽ nghề trồng các loại cây cảnh cung cấp cho thị trường khu vực nội đô Hà Nội. Đặc biệt, năm 2008, làng Cơ Giáo và Xâm Xuyên được công nhận làng nghề sinh vật cảnh. Để tạo cơ hội cho làng nghề phát triển hơn nữa, từ năm 2012 đến nay, xã Hồng Vân đã đẩy mạnh xây dựng hàng loạt mô hình của xã NTM và cùng với đó là định hướng phát triển kinh tế du lịch, dịch vụ. Năm 2014, hợp tác xã hoa, cây cảnh và dịch vụ Hồng Vân ra đời là hạt nhân bước đầu chuyển mình.
Người dân xã Hồng Vân đã không ngừng học tập, trao đổi kinh nghiệm hướng đến làm du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, đến năm 2018 xã Hồng Vân được UBND TP Hà Nội công nhận là điểm du lịch làng nghề. Tiếp đó, năm 2019 xã được TP công nhận NTM nâng cao và đến nay được công nhận xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.
Hàng năm xã còn tổ chức lễ hội hoa Xuân, lễ hội tình yêu, đêm hội hoa đăng và Lễ hội Chử Đồng Tử - Tiên Dung thu hút hàng nghìn du khách. Để tạo ấn tượng với du khách về điểm du lịch, UBND xã Hồng Vân vận động Nhân dân xây dựng lối sống xanh; hệ thống hạ tầng đường thôn xóm được nâng cấp, mở rộng, trồng cây xanh, cây hoa…tạo cảnh quan môi trường.
Từ khoảng năm 2020, xã Hồng Vân đã trồng hơn 30 tuyến đường hoa mang những màu sắc khác nhau như đường hoa bằng lăng, phượng vĩ, hoàng yến, hoa ban và được khách du lịch ví von như “Thiên đường của các loài hoa”. Sau khi tham quan, trải nghiệm cảnh vật thiên nhiên, tại đây dần có du khách lưu trú qua đêm.
Nhằm tận dụng lợi thế vốn có, ngày 28/12/2021, HĐND xã Hồng Vân đã ban hành Nghị quyết số 28/NĐ-HĐND về việc xin UBND huyện Thường Tín thông qua thí điểm các mô hình sản xuất nông nghiệp chuyên canh, làng nghề kết hợp khai thác các dịch vụ lưu trú, tham quan trải nghiệm phục vụ du lịch trên địa bàn.
Cùng với đó, năm 2022 điểm du lịch làng quê Hồng Vân được UBND TP Hà Nội công nhận sản phẩm OCOP 4 sao thuộc nhóm sản phẩm “Dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch”. Trải nghiệm du lịch làng quê Hồng Vân đã tạo sức hút đối với đông đảo du khách, trung bình hàng năm xã đón 3,5 vạn lượt khách, giá trị thu được từ du lịch đạt trên 10 tỷ đồng.
17 đơn vị du lịch của Việt Nam được tôn vinh tại Lễ trao Giải thưởng Du lịch ASEAN 2025 diễn ra hồi cuối tháng 1/2025 ở Malaysia, trong đó có xã Hồng Vân. Giải thưởng Du lịch ASEAN là sự kiện được tổ chức thường niên nhằm tôn vinh các địa phương, đơn vị có sản phẩm du lịch, dịch vụ du lịch chất lượng cao, góp phần phát triển bền vững các điểm đến du lịch của khu vực ASEAN.
Từ khi được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao, nhiều người đã biết đến điểm dịch vụ du lịch và du lịch lưu trú tại đây nhiều hơn, lượng khách tăng cao hơn so với cùng kỳ năm trước, đồng thời doanh thu cũng tăng theo. Lực lượng lao động tham gia hoạt động thương mại, dịch vụ và du lịch tăng cao đáng kể.
Xã Hồng Vân còn sở hữu hệ thống di tích (gồm 16 di tích, trong đó có 1 di tích lịch sử cấp quốc gia, 2 di tích lịch sử cấp thành phố) và kho tàng văn hóa dân gian phong phú. Nhờ đó, ngày 24/9/2024, UBND TP Hà Nội ra quyết định 4992/QĐ-UBND công nhận khu du lịch cấp TP với khu du lịch Hồng Vân, xã Hồng Vân.
Phát triển du lịch bền vững
Bí thư Đảng ủy xã Hồng Vân Nguyễn Hải Đăng cho biết, xã xác định mục tiêu đến năm 2025 đưa Hồng Vân trở thành điểm đến hấp dẫn trong hành trình du lịch của du khách; đưa thương mại - du lịch - dịch vụ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và chủ lực, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động sang tăng tỷ trọng thương mại, dịch vụ.
Trong số du khách đến xã thời gian qua, chủ yếu đi du lịch trong ngày, chưa nhiều khách lưu trú qua đêm tại các điểm du lịch nông nghiệp, sinh thái của xã nên chưa mang lại hiệu quả kinh tế cao. Do đó, xã kiến nghị với TP và huyện cho phép khai thác điểm dịch vụ du lịch lưu trú thuộc vùng lõi quy hoạch, rồi từng bước tiếp tục đầu tư hạ tầng.
Cũng theo Bí thư Đảng ủy xã Hồng Vân Nguyễn Hải Đăng: giai đoạn 2022 - 2025, Hồng Vân đã, đang tập trung huy động các nguồn lực đầu tư và khuyến khích sự tham gia của các tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư vào phát triển thương mại, du lịch, dịch vụ, làng nghề mang tính đặc trưng, độc đáo nhằm khai thác tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế xanh.
Thời gian qua, hợp tác xã và người dân đã đầu tư hàng chục tỷ đồng để nâng cấp hệ thống hạ tầng, hệ thống nhà vườn phục vụ khách du lịch nghỉ qua đêm, lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng, mua xe điện, dựng các ki ốt làm điểm bán sản phẩm làng nghề tạo cảnh quan, không gian du lịch ấn tượng, thu hút du khách.
Ông Chu Ngọc Tùng là người đầu tiên đầu tư hàng tỷ đồng cải tạo, trồng cây, đào ao, làm mô hình nhà vườn sinh thái tại khu đất 6.669m2 với mong muốn sản phẩm du lịch làng nghề cây cảnh được nhiều du khách biết đến. Cùng với đó, không để lãng phí nguồn tài nguyên đất đai và điều kiện lợi thế vốn có từ thiên nhiên để phát triển du lịch bền vững của địa phương.
Liền kề với mô hình của ông Tùng là mô hình của ông Mai Văn Tám cũng đã quy hoạch trồng các loại cây, hoa đủ sắc màu và làm công trình nhà vườn giúp khách du lịch có điều kiện lưu trú, hưởng không khí yên bình ở vùng quê ven sông Hồng sau một ngày trải nghiệm du lịch ở làng nghề Hồng Vân.
Ông Tám chia sẻ: "không chỉ có tôi và ông Tùng mà hàng chục hộ gia đình trên địa bàn xã đã thực hiện làm mô hình du lịch sinh thái, tham quan trải nghiệm, lưu trú qua đêm. Tuy nhiên, đã có ý kiến cho rằng, việc thực hiện mô hình như xã đề xuất sẽ không thu hút được nhiều khách du lịch, tính hiệu quả không cao...
Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống bản địa, làng nghề, xây dựng không gian du lịch sinh thái gắn với bảo vệ môi trường nhằm tạo ra sản phẩm du lịch chất lượng, có thương hiệu, thu hút du khách. Nếu làm tốt, triển khai bài bản sẽ góp phần phát triển kinh tế xã hội, xây dựng NTM kiểu mẫu, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân.
“Phát huy thế mạnh, xã Hồng Vân chuyển hướng từ sản xuất nông nghiệp thuần túy sang phát triển nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái làng nghề. Nơi đây hiện không chỉ đưa du lịch trở thành mũi nhọn kinh tế mà còn góp phần bảo vệ môi trường, gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống" - Bí thư Đảng ủy xã Hồng Vân Nguyễn Hải Đăng khẳng định.