Đưa ẩm thực xứ Thanh vào hoạt động du lịch
Ẩm thực là một trong những yếu tố quan trọng để thu hút khách du lịch. Việc trải nghiệm du lịch ẩm thực luôn gắn kết với trải nghiệm văn hóa trong suốt hành trình của du khách, mang lại cho du khách những cảm nhận sâu hơn về văn hóa điểm đến. Tuy nhiên, việc khai thác các giá trị văn hóa ẩm thực xứ Thanh gắn với định vị thương hiệu điểm đến hiện vẫn còn nhiều hạn chế.
Ẩm thực xứ Thanh phong phú, đa dạng, vừa mang đặc điểm chung của ẩm thực Việt Nam, vừa có dấu ấn riêng. Từ những đặc sản “tiến vua”, như phi Cầu Sài, bánh gai Tứ Trụ, chè lam Phủ Quảng, mắm tép Hà Yên, bánh lá răng bừa làng Trung Lập, bưởi Luận Văn... đến những món ăn dân dã đều có sự cuốn hút.
Cho đến nay, đặc sản xứ Thanh được đông đảo du khách biết đến là nem chua. Ở bất kỳ điểm đến du lịch nào trên địa bàn tỉnh, nem chua cũng được xem là món quà chủ đạo. Nem chua Thanh Hóa có sức hấp dẫn, vị ngon riêng mà không phải ở vùng nào cũng có được. Bà Phạm Thị Tuyến, chủ cơ sở sản xuất nem Thắng Tuyến (TP Thanh Hóa), cho biết: “Đã là đặc sản thì bao giờ cũng có bí quyết và kỹ thuật riêng. Gia đình tôi làm nghề sản xuất nem chả đã hơn 30 năm nay, được đông đảo du khách biết đến. Thực tế, làm nem không khó, nhưng để làm được nem ngon, có thương hiệu là điều không phải cơ sở nào cũng làm được. Cùng với khách hàng lẻ, chúng tôi còn cung cấp cho một số nhà hàng, cơ sở lưu trú phục vụ khách du lịch. Là sản phẩm đặc sản được đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, cùng với bí quyết gia truyền nên luôn được du khách đón nhận và đánh giá cao”.
Đối với sản vật gắn với vùng núi và trung du của tỉnh, trước hết phải kể đến bánh gai Tứ Trụ - thứ đặc sản của người làng Mía, thuộc xã Thọ Diên (Thọ Xuân). Đây là một trong những món bánh dân dã, đậm đà vị quê khiến bất cứ ai thưởng thức cũng gật đầu tấm tắc khen ngon. Thành phẩm món bánh gai Tứ Trụ đạt tiêu chuẩn sẽ có hương thơm đặc trưng của lá gai, lá chuối quyện vào nhau. Thưởng thức miếng bánh, ta sẽ cảm nhận được dư vị thơm bùi của gạo nếp, mật mía, dầu chuối, nhân đậu xanh, vừng. Đến với vùng đất Thọ Xuân, ghé thăm Khu Di tích lịch sử Lam Kinh, món bánh gai Tứ Trụ luôn được nhiều du khách lựa chọn làm quà cho người thân, bạn bè.
Đến với mảnh đất xứ Thanh, ngoài “cặp đôi” nem chua - bánh gai, còn rất nhiều đặc sản ẩm thực được lòng du khách gần xa như: Chè lam Phủ Quảng, sâm báo (Vĩnh Lộc); mía Kim Tân (Thạch Thành); dừa Hoằng Hóa; mắm tép Hà Yên (Hà Trung); gỏi nhệch Nga Sơn;... Tựu chung trong ẩm thực của Thanh Hóa, một số nhà nghiên cứu cho rằng, ẩm thực Thanh Hóa coi trọng sự nguyên sơ của tự nhiên kết hợp với chế biến vừa phải, không quá cầu kỳ, luôn coi trọng từ màu sắc đến hương vị. Tuy nhiên, ẩm thực xứ Thanh còn là tiềm năng lớn. Tiềm năng này chưa được khai thác, nếu có thể nói là sự khai thác này còn khiêm tốn, chưa tương xứng...
Trong những năm gần đây, cùng với việc quảng bá, giới thiệu đặc sản địa phương tại các khu, điểm du lịch hay các trạm dừng nghỉ, các sản phẩm đặc sản có chất lượng còn đến gần hơn với du khách thông qua các hội nghị, hội thảo hay hội chợ du lịch. Bên cạnh đó, một số đơn vị lữ hành trên địa bàn tỉnh như VNPlus Travel, Lê Gia Travel, Trust Viet Travel, Huunghitour, Long Hải Travel, Tây Nguyên Travel... đã thiết kế, xây dựng một số tour gắn với trải nghiệm ẩm thực đặc sản phục vụ du khách. Các tour này thường được xây dựng theo cách thức lồng ghép với tour du lịch nội tỉnh, du khách có thể tham gia vào một số công đoạn nấu (sản xuất) món ăn truyền thống và thưởng thức luôn tại điểm. Trong đó chủ yếu tập trung tại các khu du lịch cộng đồng miền Tây như: bản Năng Cát - thác Ma Hao (Lang Chánh); Pù Luông (Bá Thước); bản Hang (Quan Hóa)... bước đầu mang lại kết quả tích cực, thu hút khách du lịch, đặc biệt là khách quốc tế.
Nhằm thúc đẩy việc quảng bá văn hóa ẩm thực xứ Thanh gắn với phát triển du lịch, dự kiến Liên hoan đặc sản xứ Thanh năm 2023 sẽ được tổ chức vào tháng 9-2023 tại Quảng trường biển Sầm Sơn. Sự kiện dự kiến có sự tham gia của hàng trăm gian hàng đến từ các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch, nhà hàng, doanh nghiệp sản xuất sản phẩm OCOP, các trường đại học, trung cấp có khoa du lịch, các địa phương trong và ngoài tỉnh. Cùng với hoạt động giới thiệu, trưng bày các sản phẩm ẩm thực đặc sản, sẽ diễn ra các hoạt động trình diễn, chế biến các món ngon, đặc sản, sản phẩm tiêu biểu phục vụ du khách tham quan. Qua đó góp phần tăng thêm giá trị trải nghiệm cho du khách khi đến với Thanh Hóa.