Đưa nấu ăn vào nhà trường: Học cách sống, cách yêu thương

Cô Ngô Thị Hồng Ngọc hướng dẫn học sinh chuẩn bị các món ăn. Ảnh: MA

Đây được xem là bước đổi mới tích cực trong giáo dục, giúp các em không chỉ học kiến thức văn hóa mà còn rèn luyện kỹ năng sống thiết thực, chuẩn bị tốt hơn cho tương lai.

Học sinh hào hứng trải nghiệm

Thứ 5 tuần đầu tiên của tháng 10 vừa qua, căn phòng thực hành của Trường THPT Bùi Thị Xuân trở nên rộn ràng hơn bao giờ hết. Thay vì cầm bút viết, học sinh lớp 10A1 chuẩn bị nguyên liệu và cùng nhau vào bếp chế biến món súp gà. Trên bàn, những rổ rau củ tươi, trứng, bắp, nấm, hành… được bày biện gọn gàng.

Trần Thanh Tú - học sinh lớp 10A1, đang lúi húi cắt hành tây, cho biết: Nhóm em có 8 bạn, với món súp gà, nguyên liệu được chia nhau chuẩn bị ở nhà rồi mang đến lớp. Sau khi nấu xong, bạn nào đăng ký bán trú thì ăn tại trường, bạn nào không đăng ký thì có thể ăn bữa trưa luôn. “Mỗi buổi học, chi phí trung bình chỉ khoảng 180 nghìn đồng, gần bằng một bữa ăn bán trú của cả nhóm. Nhưng điều nhóm em thích nhất là được cùng nhau nấu, ăn món ăn do chính tay mình làm ra”, Tú vui vẻ nói.

Đối với Đỗ Gia Khanh và nhiều học sinh khác trong lớp 10A1, tiết nấu ăn không chỉ là một giờ thực hành vui vẻ mà còn là cơ hội học làm người lớn. Mỗi tiết học nấu ăn không chỉ dạy cách chế biến món ăn, mà còn gieo vào các em tình yêu lao động, sự sẻ chia và ý thức trách nhiệm với gia đình.

Gia Khanh cho biết, ở nhà em có phụ mẹ nấu cơm, biết làm vài món đơn giản như trứng chiên hay mì xào. Tham gia lớp học này, em muốn học thêm các món khó hơn như sườn xào chua ngọt hay cơm chiên Dương Châu để về nhà trổ tài.

“Đặc biệt, em thích nhất món heo quay, nhưng chưa khi nào làm được phần da nổ giòn. Em cũng mong học thêm cách làm để có thể tự làm món đó. Đi học lớp này giúp em biết cách chọn nguyên liệu, sắp xếp thời gian và nấu gọn gàng hơn. Em thấy mình tự lập hơn nhiều”, Gia Khanh chia sẻ.

Học sinh rất hào hứng khi hoàn thành món ăn. Ảnh: NTCC

Cô Ngô Thị Hồng Ngọc - giáo viên phụ trách hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp, năm học này còn đảm nhiệm thêm môn Nấu ăn và Thủ công mỹ nghệ cho học sinh khối 10, 11. Cô Ngọc cho biết, cách đây 3 năm, khi còn dạy theo Chương trình GDPT 2006, Trường THPT Bùi Thị Xuân từng tổ chức những buổi học tương tự trong kế hoạch dạy nghề phổ thông. Tuy nhiên, khi ấy cơ sở vật chất còn hạn chế, sử dụng bếp gas nên chưa thật sự bảo đảm an toàn, hoạt động phải tạm dừng.

Đến nay, khi trường đã trang bị hệ thống bếp từ và đầy đủ dụng cụ, tiết học nấu ăn trở lại với hình thức là nội dung thuộc chương trình nhà trường trong mô hình học 2 buổi/ngày, được thiết kế theo hướng trải nghiệm, nhẹ nhàng và gần gũi với học sinh. “Tôi lựa chọn các món ăn cơ bản, gần gũi, đơn giản mà học sinh nào cũng có thể dễ dàng học được để đưa vào giảng dạy.

Các em được chia nhóm để tự lên kế hoạch, chuẩn bị nguyên liệu theo hướng dẫn của giáo viên, thực hành và dọn dẹp sau buổi học. Tôi thường hướng dẫn từ những món cơ bản, dễ nấu như cơm chiên, súp gà, salad, mì Ý đến các món truyền thống Việt Nam”, cô Ngọc cho hay.

Thành phẩm đẹp mắt, ngon miệng do học sinh chế biến. Ảnh: MA

Trang bị kỹ năng sống cho trò

Từ năm học 2025 - 2026, toàn bộ 11 nội dung kỹ năng và trải nghiệm tại Trường THPT Bùi Thị Xuân đều miễn phí hoàn toàn cho học sinh, gồm: Tiếng Hàn, Công dân toàn cầu, Mỹ thuật, Nấu ăn, Yoga, Vovinam, Thủ công mỹ nghệ, Kỹ năng sống, Xem phim, Đọc sách và Tin học MOS.

Các nội dung này được triển khai cho học sinh các khối lớp đăng ký lựa chọn, mỗi lớp được học từ 3 - 4 nội dung và được nhà trường xếp vào thời khóa biểu 2 buổi/ngày. Tất cả học sinh khối 10 và 11 tham gia học tập; riêng khối 12 là năm cuối cấp nên chỉ tham gia hoạt động theo hình thức câu lạc bộ.

Điểm đặc biệt, chương trình được “vận hành” bằng tinh thần tự nguyện của giáo viên và sự hỗ trợ xã hội hóa từ cựu học sinh, phụ huynh cùng các giảng viên khách mời. Trong đó, nhiều cựu học sinh của trường hiện là giảng viên đại học, chuyên gia dinh dưỡng, vận động viên thể thao… đã quay lại giảng dạy miễn phí.

Theo ông Huỳnh Thanh Phú - Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân, việc đưa các môn như Nấu ăn, Thủ công, Yoga, Kỹ năng sống, Tiếng Hàn… vào chương trình là một phần trong chiến lược “Giáo dục toàn diện vì học sinh”. Riêng với môn Nấu ăn, cô Ngô Thị Hồng Ngọc cho rằng: Học sinh tham gia lớp học này không chỉ được dạy kỹ năng bếp núc mà còn được rèn luyện kỹ năng sống sinh động.

Các em học được cách làm việc nhóm, phân công nhiệm vụ, quản lý thời gian và rèn tính cẩn thận. Mỗi buổi học đều bắt đầu bằng việc hướng dẫn an toàn - từ cách cầm dao, bật bếp đến dọn dẹp dụng cụ. Nhiều em lần đầu được “cầm dao, bật bếp”, vậy mà chỉ sau vài buổi đã có thể tự nấu được bữa ăn ngon.

Sau hơn một tháng triển khai, chương trình nấu ăn tại Trường THPT Bùi Thị Xuân đã chứng minh hiệu quả rõ rệt: Học sinh hứng thú, gắn bó hơn với trường lớp, giáo viên thấy thêm ý nghĩa trong công việc. Mỗi buổi học nấu ăn, dù chỉ kéo dài hai tiết, nhưng để lại những bài học sâu sắc về sự sẻ chia, kiên nhẫn, trách nhiệm và tình yêu thương. Từ đó, các em hiểu rằng giáo dục không chỉ là điểm số, mà còn là cách sống và cách yêu thương.

Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân hào hứng chia sẻ: “Nhà trường không dạy nấu ăn để các em trở thành đầu bếp, mà để các em biết chăm sóc bản thân, hiểu giá trị của bữa cơm và tôn trọng lao động. Giáo dục toàn diện không chỉ dừng ở tri thức mà phải hướng đến năng lực tự lập và nhân cách sống. Thông qua mỗi tiết học, học sinh được vận động, sáng tạo, giảm căng thẳng và có thêm kỹ năng ứng xử, tổ chức công việc - những yếu tố cần thiết cho cuộc sống sau phổ thông”.

Hồ Phúc