Đưa thị trường chứng khoán trở thành 'huyết mạch' vốn của nền kinh tế hiện đại

25 năm - chặng đường nhiều dấu ấn tự hào

Trải qua 25 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và sự phối hợp chặt chẽ của các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương, đặc biệt là sự chỉ đạo trực tiếp của Bộ Tài chính, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đã hỗ trợ đắc lực cho quá trình đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động tính minh bạch trong doanh nghiệp nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho khu vực tư nhân mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh, nâng cao năng lực tài chính và khả năng cạnh tranh. TTCK đã đóng vai trò là công cụ quan trọng để huy động vốn cho ngân sách nhà nước, phát triển cơ sở hạ tầng, cũng như từng bước thiết lập nền tảng quản trị doanh nghiệp hiện đại theo thông lệ quốc tế.

Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Thị Chân Phương

Từ một thị trường sơ khai với chỉ 2 doanh nghiệp niêm yết, nền tảng hạ tầng và pháp lý chưa đầy đủ, đến nay, TTCK Việt Nam đã phát triển thành cấu phần then chốt trong cấu trúc thị trường tài chính quốc gia với hệ thống pháp luật ngày càng đồng bộ, minh bạch và hạ tầng công nghệ hiện đại, quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 73,4% GDP và hàng nghìn doanh nghiệp niêm yết, đăng ký giao dịch. Thị trường trái phiếu phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu; các công cụ tài chính, các sản phẩm trên TTCK phái sinh ngày càng đa dạng, các sản phẩm mới như trái phiếu xanh, chứng quyền có bảo đảm… đang từng bước được hoàn thiện, phù hợp với xu hướng toàn cầu.

Tính đến tháng cuối tháng 6/2025, thị trường đã có tới 1.600 doanh nghiệp niêm yết và đăng ký giao dịch; quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu và trái phiếu đạt khoảng 100% GDP; thanh khoản bình quân trên 21.000 tỷ đồng/phiên; 82 công ty chứng khoán và 43 công ty quản lý quỹ; trên 10 triệu tài khoản đầu tư chứng khoán… TTCK Việt Nam là một trong những thị trường sôi động, với quy mô vốn hóa và thanh khoản thuộc top đầu khu vực ASEAN.

Trong vai trò cơ quan quản lý, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã không ngừng nỗ lực trong công tác xây dựng thể chế, kiện toàn tổ chức thị trường, hiện đại hóa hạ tầng giao dịch, tăng cường công tác giám sát, thanh kiểm tra, tạo dựng một thị trường vận hành công khai, minh bạch, an toàn và hiệu quả. Vừa qua, Hệ thống Công nghệ thông tin mới (KRX) đã vận hành ổn định, thông suốt, tiếp tục mở ra một bước tiến mới về hạ tầng công nghệ thông tin cho chặng đường phát triển tiếp theo của thị trường.

TTCK Việt Nam đã không chỉ là nơi huy động và phân bổ có hiệu quả mọi nguồn vốn trong xã hội, mà đã phát triển thành một định chế tạo dựng kỷ luật tài chính, thúc đẩy minh bạch hóa thông tin, chuẩn mực quản trị hiện đại và tiệm cận các chuẩn mực quốc tế. Đây cũng là cơ sở quan trọng giúp nâng cao niềm tin nhà đầu tư, thu hút ngày càng nhiều dòng vốn trong và ngoài nước, đặc biệt là dòng vốn đầu tư dài hạn và bền vững.

Thông qua TTCK, Chính phủ và các doanh nghiệp đã huy động được trên 5,5 triệu tỷ đồng để đưa vào sản xuất kinh doanh. Riêng trong giai đoạn 2016 đến nay, quy mô huy động vốn qua TTCK đạt 4,09 triệu tỷ đồng, gấp 2,65 lần so với giai đoạn 2005 - 2015.

Trải qua nhiều giai đoạn phát triển, vượt qua những khủng hoảng tài chính toàn cầu, đại dịch COVID-19, TTCK Việt Nam kiên cường, ổn định và phục hồi mạnh mẽ. Việc TTCK Việt Nam liên tục nằm trong danh sách xem xét nâng hạng lên thị trường mới nổi là minh chứng rõ nét cho sức hút và tiềm năng phát triển của thị trường.

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã khẳng định là kênh huy động vốn trung, dài hạn quan trọng cho nền kinh tế. Ảnh: Dũng Minh

Những thành quả đạt được trong 25 năm qua chính là nền tảng vững chắc để TTCK Việt Nam tự tin bước vào giai đoạn phát triển tiếp theo với tâm thế chủ động, khát vọng vươn lên mạnh mẽ, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước đến năm 2030 và tầm nhìn 2045.

Nâng giá trị - vững niềm tin

Phía trước là chặng đường mới với nhiều thời cơ nhưng cũng không ít thách thức. Chiến lược Phát triển TTCK đến năm 2030 cũng đã xác định mục tiêu tổng quát là phát triển TTCK ổn định, an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, hội nhập; nâng cao khả năng chống chịu rủi ro, có cơ cấu hợp lý giữa các cấu phần thị trường, trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng, chủ yếu cho nền kinh tế; duy trì tăng trưởng về quy mô, chú trọng nâng cao chất lượng; phát triển các công cụ tài chính xanh, tài chính bền vững; đẩy mạnh công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực chứng khoán; xây dựng hệ thống quản lý, giám sát thị trường gắn với ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại; tăng cường liên kết và hội nhập quốc tế, từng bước thu hẹp về khoảng cách phát triển giữa thị trường Việt Nam so với thị trường phát triển.

Đặc biệt hơn, trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc, vai trò của thị trường vốn nói chung, TTCK nói riêng càng trở nên quan trọng hơn trong nhiệm vụ huy động nguồn lực vốn trung và dài hạn phục vụ công cuộc phát triển kinh tế đất nước. Điển hình như Nghị quyết 68-NQ/TW chính thức được ban hành đã thổi “làn gió mới” vào khu vực kinh tế tư nhân nói chung cũng như các doanh nghiệp tham gia trên TTCK nói riêng, tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực. Chính phủ cũng đã đặt mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm 2025 và 2 con số trong giai đoạn tới, TTCK sẽ có nhiều cơ hội để khẳng định rõ nét vai trò là kênh dẫn vốn trung, dài hạn chủ yếu cho nền kinh tế.

Để làm được điều đó, ngành Chứng khoán mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính; sự phối hợp, hỗ trợ của các ban, bộ, ngành, địa phương và sự chung tay của tổ chức, thành viên thị trường, cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Ngành Chứng khoán sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả, chủ động, sáng tạo, hoàn thành nhiệm vụ được giao, hoàn thiện khung khổ pháp lý, nâng cao chất lượng quản lý, giám sát, cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số mạnh mẽ, tăng cường minh bạch, kỷ cương, kỷ luật thị trường, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, nhà đầu tư tham gia thị trường; phối hợp với các bộ, ngành có liên quan triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp để sớm nâng hạng TTCK từ cận biên lên mới nổi./.

Vũ Thị Chân Phương - Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước