Đức Linh - Sơn Dương, nghĩa nặng tình sâu

Một miền Nam Trung Bộ nắng gió, nơi từng là một trong những tuyến đầu kháng chiến chống Mỹ của tỉnh Bình Thuận, một miền trung du Bắc Bộ, từng là Thủ đô kháng chiến của cả nước. Hai vùng đất tưởng chừng không có điểm chung, lại được lịch sử gắn kết bằng sợi dây tình nghĩa từ hơn nửa thế kỷ trước - năm 1960, khi hai tỉnh Bình Thuận và Tuyên Quang chính thức kết nghĩa trong bối cảnh toàn dân tộc chung lòng kháng chiến. Để rồi hơn sáu mươi năm sau, khi đất nước đã liền một dải, cán bộ, đảng viên và nhân dân hai huyện lại tìm về bên nhau - không chỉ để ôn cố tri tân, mà để làm sâu sắc hơn tình đoàn kết, sẻ chia những bài học phát triển, cùng nhau đi lên trong thời kỳ mới.

Lễ ký kết nghĩa giữa hai huyện Đức Linh và Tuyên Quang tháng 3/2024

2. Cuối năm 2023, trong tiết trời se lạnh của miền Bắc, một đoàn công tác từ phương Nam xa xôi - Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Bình Thuận (nay là Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Bình Thuận) - đặt chân đến Tuyên Quang trong chuyến học tập, trao đổi kinh nghiệm. Trong những cái bắt tay thân mật, những lời thăm hỏi chân tình giữa các đồng chí làm công tác Tuyên giáo hai tỉnh, một mạch nguồn ký ức chợt ùa về: các huyện, thị, thành phố của Bình Thuận đều từng kết nghĩa với các đơn vị hành chính thuộc Tuyên Quang.

Và đặc biệt, Sơn Dương - mảnh đất cách mạng, thủ đô kháng chiến - là huyện kết nghĩa với hai địa phương miền Nam: Hàm Thuận Bắc và Đức Linh. Đồng chí Trần Cao Thùy - Trưởng Ban Tuyên giáo Huyện ủy Đức Linh có mặt trong đoàn, không giấu được sự xúc động khi nghe nhắc đến mối tình xưa giữa quê hương mình và vùng đất Sơn Dương xa ngái. Những dòng ghi chép được chuyển về Huyện ủy Đức Linh như một lời gợi nhắc, một tia lửa nhóm lên trong lòng những người làm công tác Đảng, rằng mối duyên xưa ấy cần được đánh thức, được nối dài bằng những việc làm cụ thể trong thời đại hôm nay.

3. Đầu tháng 3/2024, với sự đồng ý của Thường trực Tỉnh ủy Bình Thuận, Đoàn công tác của Huyện ủy Đức Linh do đồng chí Nguyễn Văn Húy, Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy dẫn đầu chính thức lên đường ra Bắc. Trong lịch trình làm việc với nhiều địa phương, có một điểm dừng chân mang ý nghĩa đặc biệt: huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Những dòng công văn được gửi đi từ Đức Linh, những cuộc điện thoại kết nối, những chương trình trao đổi được sắp xếp tỉ mỉ, tất cả thể hiện sự chân thành và quyết tâm làm mới, làm sâu sắc thêm tình kết nghĩa xưa kia. Một cuộc gặp gỡ được chuẩn bị kỹ lưỡng, không chỉ bằng nghi thức hành chính mà bằng cả tình cảm nồng hậu của những con người từng chia ngọt sẻ bùi trong kháng chiến, nay lại chung tay trong dựng xây và phát triển.

Đoàn đại biểu tỉnh Tuyên Quang dự lễ kỷ niệm 50 năm giải phóng Hoài Đức - Đức Linh, tháng 3/2025

Chiều 15/3/2024, trên con đường dẫn vào trung tâm huyện Sơn Dương, những hàng cây đang rì rào trong gió xuân cuối mùa như chào đón một đoàn khách đặc biệt. Xe Đoàn công tác của huyện Đức Linh lặng lẽ lăn bánh giữa vùng trung du, nơi núi non hiền hòa và làng quê yên bình in bóng trên những dòng suối nhỏ. Sơn Dương -cái tên gợi nhớ những trang vàng lịch sử. Mảnh đất từng là Thủ đô kháng chiến, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng từng sống, làm việc, vạch ra những chiến lược quyết định vận mệnh dân tộc.

Hôm nay, nơi đây mở rộng vòng tay đón những người bạn phương Nam - những người con của vùng đất Hoài Đức - Đức Linh anh hùng, từng kiên cường bám trụ giữa vùng lửa đạn trong chiến tranh. Hội trường Huyện ủy Sơn Dương hôm ấy sáng rực trong sắc cờ, băng-rôn, cùng nét mặt rạng rỡ của những người chủ nhà. Những cái bắt tay thật chặt, những cái ôm thân tình, ánh mắt nhìn nhau như đã từng quen biết từ rất lâu - tất cả tạo nên một không khí thắm đượm nghĩa tình. Giữa thời đại công nghệ, những giây phút gặp gỡ trực tiếp quý giá ấy như nhắc nhở rằng: trái tim người với người, dù cách nhau ngàn cây số, vẫn luôn tìm được sự đồng điệu nếu được thắp bằng tình nghĩa chân thành.

Đồng chí Nguyễn Văn Húy - Bí thư Huyện ủy Đức Linh cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ, Hội đồng nhân dân huyện, đại diện các ban, ngành đã có buổi làm việc chính thức với Huyện ủy Sơn Dương. Đón tiếp Đoàn là đồng chí Nguyễn Thị Thanh Huyền -Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân huyện Sơn Dương, cùng các đồng chí lãnh đạo chủ chốt trong huyện. Cuộc gặp diễn ra trong không khí cởi mở, trang trọng, nhưng cũng đầy ấm cúng như một buổi họp mặt thân tình. Hai bên cùng nhau ôn lại chặng đường kết nghĩa từ năm 1960, mốc son thiêng liêng đánh dấu tình cảm Bắc - Nam trong kháng chiến. Dù trải qua bao biến thiên lịch sử, những biến động hành chính và sự bận rộn của guồng quay hiện đại, sợi dây kết nối ấy chưa bao giờ mờ nhạt. Và hôm nay, nó được nối dài bằng một văn kiện cụ thể: “Bản ghi nhớ kết nghĩa giữa huyện Sơn Dương và huyện Đức Linh”.

Tiếng vỗ tay vang lên khi bản ghi nhớ chính thức được ký kết. Trong giây phút trang trọng ấy, những nét chữ in lên giấy không chỉ là cam kết giữa hai đảng bộ, chính quyền, mà là lời hứa của hai miền đất sẽ cùng nhau chia sẻ, đồng hành, vì một tương lai phát triển bền vững. Theo bản ghi nhớ, hai huyện sẽ thường xuyên trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm trên mọi lĩnh vực, từ xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đến quốc phòng - an ninh. Đặc biệt, hai bên nhất trí cùng phát triển chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) - nơi những đặc sản địa phương không chỉ là sản phẩm kinh tế mà còn là linh hồn văn hóa của vùng đất. Hoạt động giao lưu văn hóa - thể thao cũng được đẩy mạnh. Hai bên cam kết tổ chức trao đổi đoàn định kỳ, thúc đẩy kết nối giữa các cơ quan, ban ngành, đoàn thể. Không chỉ là những bản báo cáo, những chuyến công tác mà là những cuộc gặp gỡ, những buổi giao lưu văn nghệ, thể thao, kết nối từ trái tim đến trái tim.

Không khí buổi lễ thêm ấm áp khi Đoàn Thanh niên hai huyện ký giao ước thi đua, một biểu tượng cho thế hệ trẻ tiếp nối truyền thống kết nghĩa của cha anh. Tuổi trẻ Đức Linh còn mang theo món quà nhỏ nhưng đầy ý nghĩa: 30 triệu đồng trao tặng Huyện đoàn Sơn Dương để xây dựng công trình “Thắp sáng đường quê”, một hành động tuy nhỏ nhưng gói ghém cả tấm lòng, như lời chúc cho những con đường vùng cao mãi rực sáng niềm tin và hy vọng.

4. Ký kết là một nghi thức. Nhưng tình nghĩa thì cần được chứng minh bằng những hành động cụ thể, nhất là trong hoạn nạn. Tháng 9/ 2024, vùng trung du Tuyên Quang oằn mình trong những cơn mưa kéo dài, mưa dầm từng ngày như không có điểm dừng do ảnh hưởng cơn bão số 3 (Yagi). Từ thượng nguồn, nước đổ về mang theo phù sa và giận dữ, làm ngập lụt trên diện rộng ở các xã vùng thấp của huyện Sơn Dương. Những bản làng như Hồng Sơn, Chi Thiết, Văn Phú, Đông Lợi, Quyết Thắng… chìm trong dòng nước đục ngầu, cuốn theo biết bao mồ hôi, tài sản, hy vọng của người dân.

Trên các bản tin, hình ảnh đồng bào bì bõm dọn bùn, gánh nước, dắt trâu bò lên vùng cao tránh lũ; những mái nhà trống hoác sau dòng nước chảy xiết; những con đường như bãi bùn lầy... khiến lòng người nhói lên. Và rồi, trong bối cảnh ấy, một bức thư ngắn từ miền Nam xa xôi được gửi đến, lá thư của Ban Thường vụ Huyện ủy Đức Linh, tỉnh Bình Thuận.

“Trong những ngày qua, do ảnh hưởng của cơn bão số 3, các tỉnh phía Bắc bị thiệt hại nặng nề về mọi mặt, trong đó có huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Ban Thường vụ Huyện ủy Đức Linh, tỉnh Bình Thuận xin gửi lời thăm hỏi và chia sẻ những khó khăn, thiệt hại của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Tin tưởng rằng với truyền thống, ý chí tự lực, tự cường của quê hương Sơn Dương - Thủ đô kháng chiến và với tinh thần “tương thân tương ái”, huyện ta sớm vượt qua những khó khăn, thiệt hại, đồng bào các dân tộc trong huyện từng bước ổn định cuộc sống”.

Lá thư không dài. Nhưng trong từng dòng chữ, là tiếng lòng của người phương Nam, của những con người Đức Linh luôn khắc ghi trong tim hai chữ Sơn Dương như máu thịt. Bức thư không mang theo vật chất, nhưng mang một điều quý hơn, sự hiện diện tinh thần, niềm tin, và sự đồng hành trong hoạn nạn. Và ở phía Bắc, nơi dòng Lô đang rút nước, hơn 500 cán bộ, công chức, viên chức của huyện Sơn Dương đã có mặt ở các xã bị thiệt hại để cùng người dân khắc phục hậu quả. Cảnh tượng quen thuộc từ thời kháng chiến như sống lại: áo xắn cao, vai đeo cuốc, tay cầm xẻng, người gánh bùn, người vớt rác, người đẩy xe… không ai đứng ngoài cuộc. Lúc ấy, giữa bùn lầy, lời thăm hỏi từ huyện Đức Linh như một tia nắng, một hơi ấm thấm vào lòng người, tiếp thêm sức mạnh để vững bước đi tiếp.

Và rồi, hành động nối tiếp tình cảm, huyện Đức Linh tặng 500 triệu đồng để hỗ trợ huyện Sơn Dương khắc phục hậu quả sau bão lũ. Một khoản kinh phí tuy không lớn so với tổng thiệt hại, nhưng đủ để thể hiện tấm lòng, tình cảm và sự sẻ chia chân thành. Đó là nghĩa tình cụ thể, là hành động đúng lúc, đúng nơi, và càng làm sáng rõ thêm hai chữ “kết nghĩa”.

Vì lẽ đó, khi cơn lũ đã đi qua, khi bùn đã được dọn sạch khỏi các nẻo đường, những cánh thư tay, những dòng tin nhắn từ Sơn Dương gửi vào phương Nam không chỉ để cảm ơn, mà để khẳng định một tình thân, chúng tôi không bao giờ đơn độc, bởi chúng tôi có những người bạn như Đức Linh.

5. Tháng 3/2025, đất trời phương Nam vẫn còn vương chút gió xuân. Đức Linh rộn ràng trong niềm hân hoan hướng về ngày trọng đại kỷ niệm 50 năm giải phóng quê hương Hoài Đức - Đức Linh (23/3/1975 - 23/3/2025). Từ rất sớm, các tuyến đường vào trung tâm huyện được chỉnh trang, những hàng cờ bay trong nắng sớm như báo hiệu một mùa hội lớn. Trong dòng chảy ký ức ấy, có một đoàn khách phương Bắc lặng lẽ nhưng đầy ý nghĩa, trở về như một lời thưa gửi của nghĩa tình son sắt: Đoàn đại biểu huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang.

Nhận lời mời từ Huyện ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện Đức Linh, Đoàn đại biểu huyện Sơn Dương vào thăm và dự lễ kỷ niệm. Dẫn đầu đoàn là đồng chí Nguyễn Thị Thanh Huyền - Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân huyện Sơn Dương. Cùng đi có đồng chí Giang Tuấn Anh -Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện và các đồng chí trong Ban Thường vụ Huyện ủy, lãnh đạo Văn phòng Huyện ủy, đại diện các ban, ngành của huyện bạn. Sự hiện diện của đoàn đại biểu Sơn Dương không chỉ mang giá trị nghi lễ, đó còn là lời hồi đáp chân thành cho một mối kết nghĩa bền lâu. Nửa thế kỷ sau ngày giải phóng, trong hành trình đi lên của Đức Linh, đâu đó vẫn còn in dấu tình cảm gắn bó thủy chung từ đất Thủ đô kháng chiến.

Trong khuôn khổ chuyến công tác, đoàn đại biểu Sơn Dương đã đến dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ huyện Đức Linh, một nghi lễ trang nghiêm và lắng đọng, như nhắc lại bao lớp lớp người con đã ngã xuống để quê hương có ngày hôm nay. Sau đó, đoàn tham quan một số công trình tiêu biểu, có buổi gặp gỡ, làm việc cùng Thường trực Huyện ủy Đức Linh và tham dự lễ kỷ niệm 50 năm, sự kiện đánh dấu chặng đường trưởng thành và phát triển của huyện nhà. Không phát biểu nhiều, không cần những lời trang trọng, sự hiện diện của các đồng chí lãnh đạo Sơn Dương đã là lời nói sâu xa nhất rằng, tình nghĩa giữa hai huyện không chỉ là danh xưng kết nghĩa, mà là một mạch nguồn xuyên suốt âm thầm mà bền vững. Đức Linh đón bạn phương xa bằng tấm lòng hiếu khách, bằng tình cảm nồng hậu của một địa phương vẫn luôn trân trọng quá khứ, giữ gìn từng mối kết giao như giữ gìn chính mình. Cuộc gặp gỡ hôm ấy không dài, nhưng lại đầy ý nghĩa. Hai địa phương đã trao nhau thêm niềm tin, chia sẻ thêm khát vọng, và quan trọng hơn cả, củng cố một sợi dây gắn kết đã được thắt chặt từ hơn sáu mươi năm trước, nay càng thêm bền vững.

6. Trên bản đồ hành chính của đất nước, Đức Linh và Sơn Dương là hai địa phương cách nhau hơn một ngàn cây số - một ở cực Nam Trung Bộ, một ở cửa ngõ vùng Đông Bắc. Nhưng trong lòng những người làm công tác Đảng, trong tâm trí những thế hệ từng trải qua chiến tranh, hòa bình và đổi mới, khoảng cách ấy chưa bao giờ là xa. Bởi giữa hai miền đất ấy có một sợi dây vô hình nhưng vô cùng bền chặt, sợi dây của tình đồng chí, nghĩa đồng bào, của sự gắn kết được hun đúc từ những năm tháng hào hùng chống ngoại xâm và được gìn giữ bằng tấm lòng son sắt giữa thời bình.

Từ ngày Tuyên Quang và Bình Thuận chính thức kết nghĩa năm 1960, đến sự kiện ký kết bản ghi nhớ giữa huyện Sơn Dương và huyện Đức Linh vào tháng 3/2024, rồi chuyến thăm của đoàn đại biểu Sơn Dương tại lễ kỷ niệm 50 năm giải phóng quê hương Hoài Đức - Đức Linh tháng 3/2025, tất cả là những cột mốc nối tiếp nhau trong một hành trình dài, nơi “nghĩa nặng tình sâu” không chỉ là khẩu hiệu mà đã trở thành lẽ sống, thành mạch nguồn nuôi dưỡng tình cảm giữa hai vùng quê. Không chỉ dừng lại ở hoạt động trao đổi đoàn, giao lưu văn hóa, chia sẻ kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới, sản phẩm OCOP, hay hỗ trợ nhau vượt qua thiên tai, thách thức, điều đáng quý nhất chính là sự chân thành, bền bỉ và sâu sắc trong cách hai địa phương gìn giữ mối kết nghĩa. Không ồn ào, không phô trương, mà lặng lẽ, nghĩa tình như những con suối ngầm chảy mãi trong lòng đất, bồi đắp phù sa cho mối quan hệ ngày thêm gắn bó. Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới công nghiệp hóa, chuyển đổi số, phát triển bền vững những mối kết nghĩa như giữa Sơn Dương và Đức Linh càng thêm giá trị. Đó không chỉ là truyền thống, mà còn là động lực để các địa phương cùng nhau vươn lên, phát triển toàn diện, hài hòa, vì hạnh phúc nhân dân và tương lai đất nước.

Nhìn lại hành trình từ năm 1960 đến 2025, có thể thấy rằng: mối kết nghĩa giữa Đức Linh và Sơn Dương không phải chỉ là sự kiện nhất thời, mà là một mối quan hệ có chiều sâu lịch sử, có nền tảng tinh thần vững chắc, và có tiềm năng phát triển lâu dài. Đó là một biểu tượng đẹp đẽ về tình đoàn kết giữa các địa phương trên khắp mọi miền đất nước cùng nhau gìn giữ độc lập, xây dựng quê hương, phát triển đất nước. Từ rừng núi Hồng của đất Sơn Dương đến cánh đồng xanh mướt của Đức Linh, từ bản làng vùng cao đến những cánh rừng cao su trải dài, mỗi bước đi đều có tiếng vọng của tình nghĩa. Từ những ngày đầu tiên của mối quan hệ tỉnh Tuyên Quang - Bình Thuận, đến chuyến công tác khơi nguồn kết nối, từ bản ghi nhớ ký kết đến những nghĩa cử sẻ chia, tất cả đã tạo nên một bức tranh sống động về sự đoàn kết. Dù mai sau có đổi thay, dù tên quê có khác, tình nghĩa giữa Đức Linh và Sơn Dương sẽ mãi bền chặt, như một mái nhà chung, nơi mọi khó khăn đều được sẻ chia và mọi niềm vui đều được nhân đôi.Và như câu thơ giản dị mà sâu sắc được vang lên trong lễ kỷ niệm 50 năm giải phóng huyện Đức Linh:

“Sơn Dương - Đức Linh một mái nhà,

Chung lòng gian khổ, chẳng rời xa.

Mai sau dẫu đổi tên quê cũ,

Nghĩa nặng tình sâu vẫn đậm đà.”

Hình 1: Lễ ký kết nghĩa giữa hai huyện Đức Linh và Tuyên Quang tháng 3/2024

Hình 2: Đoàn đại biểu tỉnh Tuyên Quang dự lễ kỷ niệm 50 năm giải phóng Hoài Đức - Đức Linh, tháng 3/2025

Thành Tài