Đừng chủ quan với đau nhức chân: Cảnh giác nguy cơ tắc động mạch
Nhiều người lớn tuổi thường chủ quan khi đau, tê chân kéo dài, cho rằng chỉ là bệnh xương khớp hay chuột rút. Tuy nhiên, đây có thể là dấu hiệu của tắc động mạch chi dưới - một tình trạng nguy hiểm có thể dẫn đến hoại tử và phải cắt cụt chân nếu không được phát hiện sớm.
Nguy cơ hoại tử, phải cắt cụt chân
Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Trà Vinh vừa phẫu thuật thành công cho một nam bệnh nhân 65 tuổi, giúp ông thoát khỏi nguy cơ mất chân do tắc động mạch khoeo cấp tính.
Trước đó, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng chân trái đột ngột tím tái, đau, lạnh, tê và giảm vận động ở cẳng chân - bàn chân. Qua thăm khám, bác sĩ chẩn đoán ông bị tắc động mạch khoeo cấp, cần phẫu thuật khẩn cấp để tránh hoại tử chi. Chụp CT scan mạch máu cho thấy động mạch khoeo bị tắc hoàn toàn.
Bệnh nhân được đưa vào phòng mổ, ca phẫu thuật kéo dài hơn 6 giờ. Các bác sĩ đã tái thông dòng máu bằng một cầu nối mạch dài 6 cm.
Sau 4 tuần, vết mổ lành hoàn toàn, chân trái được bảo tồn, chức năng vận động phục hồi gần như đầy đủ. Bệnh nhân tiếp tục được điều trị kháng tiểu cầu và chống xơ vữa để phòng tái phát tắc động mạch.
Phát hiện sớm để tránh biến chứng
Tắc động mạch chi dưới là tình trạng hẹp hoặc tắc động mạch nuôi chân do xơ vữa hoặc viêm nội mạc, khiến lượng máu xuống chi giảm sút. Khi động mạch bị tắc nghẽn, chân thiếu oxy và dinh dưỡng, nặng có thể dẫn đến hoại tử.
Những người có nguy cơ cao gồm: người hút thuốc lá, mắc đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, ít vận động, béo phì…
Bệnh mạch máu có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác. Khi động mạch chân bị tắc, động mạch thận, động mạch vành nuôi tim hoặc động mạch cảnh nuôi não cũng có thể bị tổn thương. Vì vậy, việc theo dõi và điều trị sớm là rất quan trọng.
Người thuộc nhóm nguy cơ cao cần chú ý các dấu hiệu như: đau cách hồi (đau bắp chân khi đi lại), đau liên tục ở bàn chân hoặc các ngón chân kể cả khi nghỉ, mất ngủ vì đau, mệt mỏi. Khi xuất hiện các triệu chứng này, cần đi khám sớm. Siêu âm mạch máu giúp xác định vị trí, mức độ hẹp - tắc và đánh giá tình trạng thiếu máu chi để đưa ra hướng điều trị phù hợp.
Tắc động mạch chi dưới là tình trạng hẹp hoặc tắc động mạch nuôi chân do xơ vữa hoặc viêm nội mạc.
Lời khuyên của bác sĩ
Để phòng ngừa tắc nghẽn động mạch, cần:
Ăn uống lành mạnh: tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc, cá béo; hạn chế chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, cholesterol, muối và đường.
Tập thể dục thường xuyên: tối thiểu 5 buổi/tuần, mỗi buổi khoảng 30 phút với cường độ phù hợp.
Giữ cân nặng hợp lý
Bỏ thuốc lá.
Kiểm soát tốt đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu và các bệnh mạn tính khác.
Khám sức khỏe định kỳ.
Triệu chứng bệnh mạch máu chi dưới mạn tính
Bệnh mạch máu chi dưới mạn tính thường không có triệu chứng trong giai đoạn đầu. Khi bệnh tiến triển, triệu chứng điển hình nhất là đau cách hồi ở bắp chân.
Cơn đau xuất hiện hoặc tăng lên khi đi bộ hoặc vận động, giảm khi nghỉ ngơi và kéo dài nhiều tuần đến nhiều tháng. Đau cũng có thể xuất hiện ở đùi, mông hoặc bàn chân, ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống.
Ngoài đau, bệnh nhân có thể gặp:
Tê chân
Dị cảm
Thay đổi màu da
Cảm giác chân bệnh lạnh hơn chân còn lại
Ở giai đoạn muộn, cơn đau xuất hiện ngay cả khi nghỉ hoặc khi nằm. Cuối cùng có thể xuất hiện loét, hoại tử ở ngón chân, bàn chân hoặc cẳng chân. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có thể đối mặt nguy cơ nhiễm trùng nặng và phải cắt cụt chi.
