Đừng để 'cửa sổ tâm hồn' khép lại!

Hàng loạt ca chấn thương mắt xảy ra gần đây được các bệnh viện lớn ở TP HCM như Bệnh viện Mắt, Chợ Rẫy, 115… tiếp nhận cứu chữa cho thấy những bất cẩn trong sinh hoạt thường ngày đã để lại hậu quả khôn lường.

Mất một mắt vì cây đinh 5 cm

Ca tai nạn lao động vừa được Bệnh viện Nhân dân 115 TP HCM cứu chữa mới đây là hồi chuông cảnh báo về an toàn lao động.

Ông T. (44 tuổi, ở Vĩnh Long) kiếm sống bằng nghề phụ hồ, bị nạn trong lúc đóng cốt pha đổ bê-tông. Khi ông đang căng sức quấn kéo đoạn dây cột cây đinh 5 cm đóng chặt một điểm thì lực quấn khiến cây đinh bất ngờ bung ra bắn vào mắt phải, xuyên tận hốc mắt chạm tới não. Ông T. được đưa đi cấp cứu, điều trị tại cơ sở y tế địa phương rồi chuyển lên TP HCM, vào một bệnh viện chuyên khoa mắt tiếp tục xử trí hút mủ, tiêm kháng sinh nhưng tình trạng không cải thiện nên phải múc nội nhãn mắt phải.

Sau đó, ông T. được chuyển qua Bệnh viện Nhân dân 115 tiếp tục chữa trị do cây đinh nằm sâu trong hốc mắt vẫn chưa thể rút ra. Xuyên đêm, các bác sĩ của bệnh viện đã mổ cấp cứu rút được cây đinh, xử trí khâu đóng củng mạc, kết mạc. Sau 3 ngày điều trị, vùng mắt giảm đau, giảm tiết dịch.

Mắt bệnh nhân T. sau 2 ngày phẫu thuật và chiếc đinh gây tai vạ. (Ảnh do bệnh viện cung cấp)

Bác sĩ chuyên khoa II Bùi Trung Dũng, Phó trưởng Khoa Răng Hàm Mặt - Mắt của Bệnh viện Nhân dân 115, cho biết bệnh viện từng tiếp nhận, cứu chữa thành công nhiều trường hợp dị vật hốc mắt tương tự. Nguyên nhân chủ yếu do thiếu tuân thủ những biện pháp an toàn lao động khi thực hiện các thao tác trong lao động, sinh hoạt hằng ngày. Đối với dị vật hốc mắt, nếu không được xử trí kịp thời có thể dẫn đến thương tật vĩnh viễn như mù lòa, tổn thương thần kinh, thậm chí gây ra các biến chứng nghiêm trọng dẫn đến tử vong.

Về góc độ chuyên môn, bác sĩ Dũng nói cần lưu ý đối với dị vật xuyên hốc mắt (vỡ nhãn cầu, xuyên trần hốc mắt vào não, xuyên xoang bướm) làm tổn thương động mạch cảnh trong, gây tổn thương thần kinh thụ trong ống thị, rò dịch não tủy, nhiễm trùng não. Biến cố nguy hiểm nhất là chảy máu động mạch cảnh trong khi rút đinh. Vì vậy, để phòng ngừa biến cố có thể xảy ra, bác sĩ cần khảo sát kỹ đầu và hướng xuyên của đinh hoặc dị vật để có phương án rút ra an toàn nhất.

Các bác sĩ khuyến cáo khi làm việc có liên quan đến vật sắc nhọn, người lao động phải trang bị các phương tiện phòng hộ như kính bảo hộ, nón bảo hộ có tấm chắn và đặc biệt phải tuyệt đối tuân thủ khuyến cáo về an toàn khi thao tác để phòng tránh các sự cố bị dị vật văng vào mắt như trường hợp ông T.

Suýt mù vì vòi nước rửa xe

Trường hợp bị mù dần chỉ vì bị nước xịt vào mắt vừa được Bệnh viện Chợ Rẫy cứu chữa gần đây là tai nạn cần lưu ý trong sinh hoạt thường ngày. Bốn tháng trước, trong lúc rửa xe, ông C.V.Đ (41 tuổi, ngụ TP Thủ Đức, TP HCM) bị vòi nước xịt vào mắt trái. Sau đó, mắt ông Đ. đau nhức, nhìn mờ và được một bệnh viện chỉ định điều trị ngoại trú với chẩn đoán đứt chân mống mắt, tăng nhãn áp, xuất huyết tiền phòng sau chấn thương đụng dập. Tuy nhiên, tình trạng mắt nhìn mờ dần, lóa và cảm giác nặng mắt cứ kéo dài.

Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, ông Đ. được xác định bị đứt chân mống mắt, là một trong những trường hợp tổn thương nặng, phức tạp. Mống mắt bệnh nhân bị đứt cuộn dính vào nhau và vào mặt trước thủy tinh thể, kết hợp với đục và bán lệch T3, tăng nhãn áp. Các bác sĩ phẫu thuật đã xử trí các tổn thương và cứu được "cửa sổ tâm hồn" cho ông Đ.

Theo bác sĩ chuyên khoa II Ngô Văn Hồng, Trưởng Khoa Mắt - Bệnh viện Chợ Rẫy, chấn thương đụng dập mắt thường gặp trong các tai nạn sinh hoạt như khui rượu sâm banh, khui nắp bia, đứt dây thun ràng xe, chơi tennis, cầu lông, bị đánh bằng nắm đấm hoặc té ngã… làm ảnh hưởng về mặt chức năng thị giác như: giảm thị lực, song thị, chói sáng, sợ ánh sáng, ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ như đa đồng tử, đồng tử lạc chỗ. Đứt chân mống mắt chiếm tỉ lệ 9,3%-14% trong tai nạn đụng dập nhãn cầu và khoảng 39,9% các trường hợp chấn thương mắt nói chung.

Làm đẹp cũng mang họa

Theo các bác sĩ, nguy cơ mù lòa do chấn thương mắt thường gặp trong tai nạn lao động, sinh hoạt song biến cố này xảy ra trong làm đẹp gần đây cũng là vấn đề đáng báo động. Bệnh viện Mắt TP HCM mới đây tiếp nhận một nữ bệnh nhân 41 tuổi bị kim chọc thủng mắt, vỡ thủy tinh thể khi cắt mí mắt. Nữ bệnh nhân này cắt mí ở một thẩm mỹ viện tại quận Gò Vấp (TP HCM). Trong lúc tiêm thuốc tê để cắt tạo mí, đầu nhọn của kim tiêm đâm 2 lỗ xuyên vào củng mạc (lớp ngoài bảo vệ của mắt, cũng là phần màu trắng của mắt), 2 lỗ xuyên giác mạc (lòng đen của mắt). Lực đâm kim mạnh đến nỗi gây thủng và vỡ thủy tinh thể. Các bác sĩ đã tiến hành khâu 2 lỗ ở củng mạc, 2 lỗ giác mạc cho bệnh nhân, đồng thời bơm kháng sinh dự phòng. Tuy nhiên, thị lực của bệnh nhân khó bảo tồn.

Giới chuyên gia cảnh báo ở nước ta chấn thương mắt là nguyên nhân đứng thứ hai gây mù lòa. Nguyên nhân gây chấn thương mắt rất đa dạng, có thể do tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt, chơi thể thao….

"Chấn thương vùng mắt không những gây giảm thị lực, mù lòa, ảnh hưởng dung mạo mà còn nguy cơ tử vong cao do vùng này tập trung dày đặc hệ thống mạch máu, thần kinh và gần não bộ nhất. Do đó, cần phòng tránh, hạn chế chấn thương mắt và cần được xử trí kịp thời khi chấn thương xảy ra" - một chuyên gia khuyến cáo.

NGUYỄN THẠNH