Dược liệu tăng cường miễn dịch mùa cúm

Đáng lo ngại của chủng virus Covid-19 là tốc độ lây lan rất nhanh của nó và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Hiện nay, đa số các trường hợp tử vong là những người già và có các bệnh lý khác đi kèm nên hệ miễn dịch suy yếu nhiều. Hệ miễn dịch có thể hiểu nôm na là những người lính canh cửa, giúp cho cơ thể chống lại những tác nhân lạ, các yếu tố gây bệnh từ bên ngoài xâm nhập vào. Như vậy, hệ miễn dịch là sức mạnh nội tại trong cơ thể, phát huy được nó là một vũ khí quan trọng giúp chống lại các “kẻ xấu” là các tác nhân virus xâm nhập.

Trong dân gian có nhiều vị thuốc, bài thuốc đã được sử dụng trong điều trị cảm cúm từ lâu và ngày nay dưới ánh sáng của khoa học, các vị thuốc này bắt đầu đã được chứng minh tác dụng của nó, nhất là những minh chứng về tác dụng tăng cường hệ miễn dịch. Đây là những vị thuốc tương đối dễ tìm, một số được sử dụng hàng ngày như gia vị trong các bữa ăn. Vì vậy, chúng ta có thể ứng dụng chúng để hỗ trợ tăng cường sức đề kháng cho cơ thể trong mùa dịch.

Sau đây là một số dược liệu và bài thuốc mà mọi người có thể dễ dàng tìm kiếm:

Tiêu lốt (Piper longum Linn.): Quả khô của tiêu lốt có chứa thành phần chính là tinh dầu, được sử dụng làm gia vị, đồng thời cũng là một loại dược liệu sử dụng phổ biến ở Ấn Độ và một số nước châu Á, đặc biệt trong điều trị một số bệnh thông thường như: ho, long đờm, dị ứng, kháng viêm, kích thích ăn ngon và đặc biệt được sử dụng cho một số trường hợp suy giảm miễn dịch.

Liều dùng ở người lớn là 1-3g và ở trẻ em là 125-250mg bột quả khô, sử dụng 2-3 lần/ngày, trộn chung với mật ong hoặc nước ấm. Cũng có thể sử dụng phối hợp tiêu lốt với tiêu đen (hồ tiêu) và gừng khô, mỗi thứ 50g, làm khô, xay thành bột, mỗi lần uống 2g bột đối với người lớn hoặc 125-500mg bột đối với trẻ em cùng với nước ấm hoặc mật ong, ngày 3 lần.

Gừng (Zingiber officinale Rosc.): Gừng được sử dụng từ cổ xưa như là một gia vị phổ biến nhưng đồng thời đây cũng là một vị thuốc vô cùng quý. Ngoài tác dụng chữa cảm sốt, kích thích tiêu hóa, chống nôn và kháng dị ứng, gừng còn góp phần vào việc điều hòa hệ miễn dịch. Có thể sử dụng thân rễ gừng khô với liều 1-3g/ngày, chia làm hai lần uống hoặc hãm khoảng 4-6 lát gừng tươi trong nước sôi 30 phút để uống như trà.

Tỏi (Allium sativum L.): Tỏi được sử dụng làm gia vị và làm thuốc ở nhiều quốc gia khác nhau với lịch sử nhiều ngàn năm. Louis Pasteur là một trong những nhà khoa học đầu tiên xác nhận hoạt tính kháng khuẩn của nó. Tỏi được sử dụng nhiều trong y học cổ truyền để làm ấm, điều trị cảm lạnh, chữa đau dạ dày và hạ mỡ máu.

Allicin (chất chuyển hóa từ alliin) là hoạt chất được cho là có tác dụng kháng khuẩn chính của tỏi. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, tác dụng kháng khuẩn của tỏi liên quan đến việc làm tăng cường chức năng của đại thực bào và lympho bào T của hệ miễn dịch. Tỏi có thể sử dụng ở nhiều dạng khác nhau, tỏi tươi 2-5g/ngày, bột tỏi khô 0,4-1,2g/ngày, dầu tỏi 2-5mg/ngày.

Hoàng kỳ (Astragalus membranaceus (Fisch.) Bge.): Hoàng kỳ đã được sử dụng trên 2.000 năm trong nền y học cổ truyền Trung Quốc, được xem là một dược liệu có tác dụng bổ dưỡng và tăng cường hệ miễn dịch. Các polysaccharid chiết xuất rễ hoàng kỳ có tác dụng tăng cường hoạt động của đại thực bào và các tế bào bạch cầu lympho B, từ đó góp phần tăng cường đáp ứng miễn dịch thể dịch và tế bào.

Do tác dụng điều hòa hệ miễn dịch, hoàng kỳ được ứng dụng trong điều trị cảm lạnh, cúm, làm giảm tỷ lệ mắc cũng như rút ngắn thời gian điều trị. Có thể sử dụng hoàng kỳ dưới dạng thuốc sắc với liều 8-12g, chia làm 2 lần uống trong ngày. Lưu ý, sử dụng hoàng kỳ như một biện pháp dự phòng nhằm nâng đỡ sức đề kháng của cơ thể, không nên sử dụng trong trường hợp đang mắc phải bệnh nhiễm trùng cấp tính.

Bên cạnh các biện pháp phòng tránh, sử dụng một số dược liệu có khả năng tăng cường sức đề kháng, cần phải kết hợp với lối sống lành mạnh, tập luyện thể dục, uống nhiều nước và vitamin C để làm cơ thể khỏe mạnh, góp phần dự phòng và chống chịu với bệnh tật trong mùa cúm.

TS.DS Nguyễn Thành Triết, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM - Cơ sở 3