Đường Hồ Chí Minh: Còn 171 km, tổng mức đầu tư hơn 10.000 tỷ đồng chưa được bố trí nguồn vốn

Sáng 24-5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ ba, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết số 66/2013/QH13 và kế hoạch triển khai dự án Đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo.

Dự án đường Hồ Chí Minh vẫn chưa hoàn thành nối thông toàn tuyến

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, dự án Đường Hồ Chí Minh là dự án quan trọng quốc gia, có điểm đầu tại Pác Bó (Cao Bằng), điểm cuối tại Đất Mũi (Cà Mau), dài 3.183 km, tuyến chính dài 2.499 km, nhánh phía Tây dài 684 km; đi qua 28 tỉnh, thành phố.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể báo cáo tại phiên họp.

Để phù hợp với nguồn lực và thực tế triển khai, năm 2013, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 66/2013/QH13 để điều chỉnh một số nội dung và giải pháp nhằm tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương đầu tư xây dựng Đường Hồ Chí Minh.

Hằng năm, Chính phủ đều có báo cáo Quốc hội tình hình thực hiện dự án Đường Hồ Chí Minh.

Qua quá trình giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy đánh giá Chính phủ đã tích cực chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương có liên quan nỗ lực tổ chức triển khai thực hiện nghị quyết. Công trình Đường Hồ Chí Minh đã từng bước phát huy hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, góp phần xóa đói, giảm nghèo.

“Tuy vậy, đến nay dự án Đường Hồ Chí Minh vẫn chưa hoàn thành nối thông toàn tuyến từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau) theo yêu cầu của nghị quyết”, Chủ nhiệm Lê Quang Huy thẳng thắn chỉ rõ.

Cụ thể, theo Chủ nhiệm Lê Quang Huy, trong 5 năm (2017-2021), dự án Đường Hồ Chí Minh được triển khai chỉ đạt khoảng 8% tổng khối lượng và đã chậm gần 2 năm so với yêu cầu hoàn thành các dự án thành phần và nối thông toàn tuyến với quy mô 2 làn xe theo quy định tại khoản 4 Điều 2 của nghị quyết và chưa rõ thời gian kết thúc.

Còn 171 km với tổng mức đầu tư là 10.770 tỷ đồng chưa được bố trí nguồn vốn

Ngoài ra, theo tờ trình của Chính phủ, tổng mức đầu tư các dự án thành phần để nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh là 99.170 tỷ đồng. Các dự án đã và đang đầu tư có tổng mức đầu tư là 88.400 tỷ đồng. Đến năm 2020, đã bố trí 62.316 tỷ đồng.

Giai đoạn 2021 - 2025 đã cân đối bố trí 16.706 tỷ đồng vốn ngân sách nhà nước. Còn lại 3 đoạn với tổng chiều dài 171 km, tổng mức đầu tư là 10.770 tỷ đồng chưa được bố trí nguồn vốn; trong đó 2 dự án thành phần đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn và Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận cần ưu tiên đầu tư để nối thông tuyến có tổng mức đầu tư 5.570 tỷ đồng.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát, tính toán kỹ lưỡng các số liệu đầu tư các dự án thành phần để nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh.

Thẩm tra về nội dung trên, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát, tính toán kỹ lưỡng các số liệu này bảo đảm sự chính xác trong việc cân đối bố trí nguồn vốn và chịu trách nhiệm về các số liệu báo cáo Quốc hội.

“Trong điều kiện ngân sách nhà nước khó khăn và phải dành nguồn lực cho các mục tiêu quan trọng khác, đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, có phương án cân đối nguồn dự phòng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và phạm vi vốn đầu tư công trung hạn bằng nguồn ngân sách nhà nước đã được phân bổ cho Bộ Giao thông vận tải theo Nghị quyết số 29/2021/QH15 ngày 28-7-2021 của Quốc hội để hoàn thành 3 dự án thành phần nói trên, thực hiện việc nối thông toàn tuyến, góp phần hoàn thiện dự án”, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội nhấn mạnh.

Việc giải phóng mặt bằng, di dân để thực hiện dự án Đường Hồ Chí Minh cũng là vấn đề được quan tâm. Theo Chủ nhiệm Lê Quang Huy, thực tế cho thấy, do quy định phạm vi hành lang của Đường Hồ Chí Minh khá rộng, trong khi Nhà nước chưa có điều kiện đền bù giải tỏa, nên đời sống của rất nhiều hộ dân sinh sống trong phạm vi cắm mốc giới gặp nhiều khó khăn.

Chủ nhiệm Lê Quang Huy đề nghị Chính phủ nghiên cứu, đề xuất những giải pháp bảo đảm tính khả thi trong điều chỉnh quy hoạch, giải phóng mặt bằng, di dân và thực hiện dự án.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề nghị Chính phủ cần lập báo cáo đánh giá tác động xã hội đối với các hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi dự án, nhất là những hộ bị ảnh hưởng nặng, mất kế sinh nhai, đồng bào dân tộc thiểu số và phương án phục hồi kinh tế đối với những hộ gia đình này...

THẢO PHƯƠNG