Duyên quê đủng đỉnh đong đưa

Nguồn ảnh: Internet

Giọng đọc của AI Hoài My.

Khoảng sân gạch đỏ nhà bà ngoại thuở xưa có chừng chục cây đủng đỉnh, có cây mọc kế bên mấy cây gòn lão, cây xoài cát chu đón gió ở trong sân, có cây lại mọc chồm thân lá ra bờ kinh, tranh nắng với bụi chuối hay mấy tàng cây mù u, dừa nước. Lặng lẽ và âm thầm…!

Đủng đỉnh tình quê gắn bó với bến sông dung dị, đón đưa những chuyến đò ngang ngược xuôi trên làn nước lớt thớt những màn lá khô. Thắc mắc thời ấu thơ của tôi mỗi khi nhìn hàng cây đủng đỉnh là tại sao nó lại giống cây cau quá! Sau này mới biết cây đủng đỉnh vốn cũng thuộc họ cau, nhìn xa lại dễ nhầm với cây cọ, cây cau hay cây đác nếu thân lá quá xum xuê làm cản bớt tầm nhìn.

Cây đủng đỉnh thì nhìn lúc nào cũng “đủng đỉnh” với các dáng vẻ vô tư lự làm sao! Mỗi khi có vài cơn gió lạ thổi qua, từng chùm trái đủng đỉnh lơ thơ bắt đầu đong đưa, nhởn nhơ theo chiều gió động, đúng như tên gọi của nó! Có lẽ vì thế mà người ta dùng từ “đủng đỉnh” để hàm ý chỉ phong thái ung dung hoặc dáng đi nhởn nhơ của con người.

Người nhà quê hầu như chỉ chú ý đến mấy chùm trái đủng đỉnh vì dáng vẻ rũ xõa, lơ thơ của nó lại thêm sắc màu xanh đỏ chen nhau rất nịnh mắt người nhìn. Thế nhưng, nếu nhìn kỹ thì lá cây đủng đỉnh cũng rất đẹp với phiến thon dài lại xếp xòe ra thành hình nan quạt. Một công dụng ít ai biết được là lá đủng đỉnh có thể bện chổi quét ngoài sân vườn, từng thớ sợi lá đủng đỉnh làm chổi thì bền không thua gì chổi từ bông sậy, bông cỏ hay mấy chùm đọt ráng thường thấy!

Một số ông già bà cả còn dùng trái đủng đỉnh để ngâm làm rượu. Rượu trái đủng đỉnh có vị chan chát nồng nồng, không quá gay gắt, mà nhẹ nhàng và vấn vương nơi đầu lưỡi, có thể trị được một số bệnh theo quan niệm của dân gian xưa.

Thiên nhiên đã khéo léo tô vẽ cho loài cây này dáng vẻ kiêu kỳ, dễ gợi nên thật nhiều cảm xúc cho người nhìn khi đứng dưới những hàng đủng đỉnh. Ấy thế mà cây đủng đỉnh cũng đong đưa cùng những mối duyên quê, dệt nên những rung cảm nồng thắm, son sắt nhưng rất đỗi mộc mạc nơi miền sông nước hữu tình.

Đám cưới quê mà có cây và lá đủng đỉnh sẽ được làm cổng cưới rồi trang trí thêm mấy chùm trái đủng đỉnh là hết ý! Gia đình nào khéo tay còn bện thêm lá dừa để tạo thành hình chim công, hình rồng phụng thì lại thêm phần màu sắc, thêm phần lộng lẫy cho miệt bưng biền. Đám con nít loay hoay không phụ được là bao nhưng thích mê khi nhìn thấy các chú, các bác thoăn thoắt bện từng chùm trái đủng đỉnh xanh đỏ lên cổng cưới.

Mà không chỉ đám cưới đâu, đám thôi nôi, đám đầy tháng hay đám sinh nhật cũng thấy sự hiện diện của những chùm trái đủng đỉnh. Đám tiệc tổ chức ở không gian càng lớn thì đòi hỏi cây, lá và trái đủng đỉnh cũng phải càng nhiều! Cái hay ở chỗ là cây đủng đỉnh mọc khắp nơi, chỉ cần trong tích tắc là có ngay số lượng cần cho đám tiệc. Trong tiếng nhạc tưng bừng và rộn rã, từng chùm trái đủng đỉnh kiêu sa, đong đưa, khéo khoe sắc xanh vừa mát mắt vừa kiêu hãnh đón chào khách đến chung vui với gia chủ.

Từ khi những bộ rạp cưới bằng chất liệu mới như sắt nhôm được sử dụng phổ biến ở khắp nơi, cũng là lúc cổng cưới làm từ cây đủng đỉnh bắt đầu lùi dần vào dĩ vãng, ít người sử dụng hơn. Đủng đỉnh lặng lẽ nép mình vào bến sông, mặc cho những rong ruổi của thời gian hối hả trôi qua trước mặt. Có lẽ, nhiều cặp đôi uyên ương bước vào tuổi ngũ tuần, lục tuần, khi nghĩ về đám cưới gắn với hình ảnh dung dị của cây đủng đỉnh, bất giác chợt thấy nao lòng và tiếc nhớ. Làm sao không nhớ cho được, một thời tuy còn nhiều thiếu thốn, gian khó nhưng lại ăm ắp và đong đầy những hoài niệm đẹp!

Tôi xa quê… Tôi mang theo hình ảnh căn nhà xưa, bến đò cũ vẫn còn hoài in dấu như những tháng năm tươi đẹp nhất trong cuộc đời! Và thi thoảng bất chợt nhớ về chốn ấy, hay tự vẩn vơ nghĩ mỗi khi vài cơn gió bấc thổi tràn qua xóm nhỏ, những chùm trái đủng đỉnh lại đong đưa trong gió, kiêu hãnh và mong manh…

BẢO ANH