Ebook 'lậu' tràn lan trên không gian mạng

Chỉ tốn hơn 100 nghìn đồng, người đọc lạc vào “ma trận” các loại sách. Ảnh chụp màn hình.

Tiền mất đổi lấy file “trắng”

Với hàng nghìn đầu sách/ truyện hấp dẫn được tích hợp thông qua các thiết bị điện tử cá nhân, Ebook hiện là lựa chọn cho nhiều phụ huynh muốn con cái của mình có thể tiếp cận được với các thể loại sách, truyện mà không có điều kiện đến các hiệu sách lớn hay thư viện. Thế nhưng, giữa ma trận những lời quảng cáo, người dùng vẫn có thể bị lừa mọi lúc.

Truy cập vào một page chuyên sách Ebook đang được quảng cáo trên mạng xã hội Facebook, phụ huynh được tư vấn nhiệt tình các gói sách/ truyện chất lượng cao được cho là đã qua chọn lọc cẩn thận và phân loại chi tiết theo từng mục, phù hợp cho người đọc tải về theo sở thích và nhu cầu. Với các thiết bị thích hợp như máy tính, điện thoại, máy tính bảng, máy đọc sách điện tử đều có các ứng dụng phù hợp để có thể đọc được những file sách này. Nội dung của từng gói Ebook sẽ được chia sẻ qua email của người đọc sau khi đã thanh toán khoản phí mua từ bên bán.

“Giá cả trong mức phù hợp so với việc mua 1 bộ sách hoặc truyện mới nên tôi tìm hiểu và đầu tư cho con gói 149 nghìn đồng với 200 bộ truyện tranh và 10.000 ebook các chủ đề” - một phụ huynh ở Thanh Trì chia sẻ.

Sau khi nhận file về email cá nhân, với đa dạng sách, truyện, từ truyện tranh cho mọi lứa tuổi đến sách văn học, sách kinh doanh, sách tiếng anh, lịch sử,... được đăng tải, nhưng các file đều trong trạng thái không được hỗ trợ mặc dù có tải về ứng dụng trên app theo hướng dẫn.

Phụ huynh nhận về những file trống mặc dù đã tải ứng dụng hỗ trợ đọc. Ảnh: NVCC

Dễ bị lừa đảo, tiếp tay cho vi phạm quyền tác giả

Sự xuất hiện và phát triển của công nghệ đã tạo thuận lợi cho việc sáng tạo, lưu giữ, sao chép và phổ biến tác phẩm ở định dạng kỹ thuật số, trong không gian kỹ thuật số, thay đổi phương thức cung cấp, truyền đạt sách đến công chúng, phương thức khai thác, sử dụng sách. Tuy nhiên, không gian mạng là môi trường trung gian tiếp tay cho các hành vi xâm phạm bản quyền sách diễn ra phổ biến và dễ dàng hơn, là thách thức không nhỏ trong việc bảo vệ bản quyền sách, từ đó kéo theo nhiều hệ lụy khác.

Hệ lụy dễ thấy nhất là vấn nạn lừa đảo trên không gian mạng, ảnh hưởng đến cả người đọc và các đơn vị xuất bản nói riêng và nhiều lĩnh vực khác nói chung. Nhiều bậc cha mẹ muốn con có thể tiếp cận văn hóa đọc sách mọi lúc, mọi nơi nhưng vô hình bản thân lại trở thành “con mồi” cho những đối tượng lừa đảo.

“Vì thu nhập hạn chế để có thể mua một cuốn sách mới với giá hàng trăm nghìn, nên với những lời quảng cáo hấp dẫn, tôi cũng mong con có thể tiếp cận được các loại sách bổ ích trong điều kiện của bản thân mà không nghĩ sẽ nhận về những file không xem được” - vị phụ huynh trên cho biết.

Có thể thấy, không chỉ trở thành đối tượng bị lừa đảo mà người mua sách online còn đang tiếp tay cho các đối tượng này trong việc vi phạm tác quyền tác giả khi mà phần lớn các đối tượng đang ngang nhiên kinh doanh sách lậu dưới mọi hình thức.

Chia sẻ thêm về vấn đề này, Luật sư Lê Thị Nhung – Giám đốc Công ty Luật L&A Legal Experts cho biết, theo quy định hiện hành, việc kinh doanh sách Ebook phải tuân thủ Luật Sở hữu trí tuệ và các văn bản hướng dẫn liên quan. Ebook là tác phẩm điện tử, nên mọi hành vi sao chép, phát hành, truyền đạt đều cần có sự đồng ý bằng văn bản của tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả. Doanh nghiệp kinh doanh Ebook cần ký hợp đồng khai thác bản quyền hợp lệ, trả thù lao, nhuận bút đúng quy định và không được phát hành tác phẩm chưa được phép lưu hành.

“Vi phạm quyền tác giả có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị kiện yêu cầu bồi thường. Để bảo vệ quyền lợi, các tác giả nên đăng ký quyền tác giả tại cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời ký kết hợp đồng rõ ràng với các đơn vị kinh doanh Ebook, quy định cụ thể quyền hạn và nghĩa vụ các bên. Sự phát triển mạnh mẽ của Ebook đòi hỏi cả nhà sản xuất và tác giả phải chủ động hơn trong việc thực thi và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ” - luật sư Lê Thị Nhung nhấn mạnh.

Mộc Miên - Hải Yến