ESG – 'hộ chiếu xanh' ngành điện tử tham gia chuỗi giá trị

Chìa khóa nâng tầm công nghiệp điện tử

Ngày 20/11, trong khuôn khổ Triển lãm linh kiện điện tử và sản xuất thông minh Việt Nam đã diễn ra hội thảo Chuỗi cung ứng bền vững ESG từ lý thuyết tới thực tế. ESG - Môi trường (Environmental), Xã hội (Social) và Quản trị (Governance) đã trở thành một tiêu chuẩn toàn cầu, là yêu cầu bắt buộc trong chuỗi cung ứng của tất cả doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử và công nghệ cao.

Bà Đỗ Thị Thúy Hương, Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam (VEIA) cho biết, ngành điện tử Việt Nam đã và đang khẳng định vị thế là một trong những trụ cột tăng trưởng kinh tế quốc gia. Ngành điện tử đóng góp trên 30% kim ngạch xuất khẩu công nghiệp, với giá trị xuất khẩu đạt hơn 124,97 trong năm 2024.

“Từ một nền kinh tế gia công đơn thuần, chúng ta đã chuyển mình thành trung tâm sản xuất thông minh, thu hút hàng trăm tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ các tập đoàn lớn như Samsung, Intel, Foxcon. Ngành điện tử không chỉ tạo việc làm cho hơn 1,5 triệu lao động chất lượng cao mà còn thúc đẩy chuyển giao công nghệ, phát triển hệ sinh thái linh kiện nội địa hóa lên mức 40 - 50% ở một số phân khúc”, bà Hương nói.

Ngành điện tử đóng góp trên 30% kim ngạch xuất khẩu công nghiệp, với giá trị xuất khẩu đạt hơn 124,97 trong năm 2024.

Theo bà Hương, trong kỳ nguyên 4.0 và chuyển đổi xanh, ngành điện tử Việt Nam đang dẫn dắt xu hướng sản xuất bền vững, từ việc áp dụng Al, loT trong dây chuyển tự động hóa đến xây dựng chuỗi cung ứng thân thiện với môi trường. Vai trò này không chỉ giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu mà còn góp phần thực hiện cam kết Net Zero 2050 của quốc gia, khẳng định chúng ta là đối tác đáng tin cậy trên bản đồ công nghệ thế giới.

Theo lãnh đạo VEIA, các tập đoàn điện tử quốc tế yêu cầu nhà cung ứng chứng minh lộ trình Net-zero, tiêu chuẩn lao động và quản trị doanh nghiệp minh bạch. Với vai trò là ngành xuất khẩu chiến lược, ngành điện tử Việt Nam chịu tác động mạnh nhất từ những chuyển dịch này. Doanh nghiệp Việt Nam đã sẵn sàng chuyển đổi ESG, nhưng cần “phương tiện và lộ trình phù hợp”.

“Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu đo lường năng lượng và khí thải, chuyển đổi sang thiết bị tiết kiệm điện, xây dựng văn hóa doanh nghiệp trách nhiệm và áp dụng quản trị minh bạch. Tuy nhiên, họ cần hỗ trợ về chuẩn mực ESG quốc tế, hướng dẫn xây dựng báo cáo ESG, tiêu chuẩn hóa chuỗi cung ứng, công nghệ tiết kiệm năng lượng, tái chế và tự động hóa xanh; kết nối đối tác tài chính xanh”, đại diện VEIA cho biết.

Doanh nghiệp điện tử tham gia Triển lãm linh kiện điện tử và sản xuất thông minh Việt Nam

Để ESG không phải gánh nặng

Theo bà Phạm Thị Ngọc Thủy - Giám đốc Ban tư vấn Phát triển Kinh tế tư nhân, doanh nghiệp cũng cần thay đổi để thích nghi với việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế từ “nâu” sang “xanh”. Với nền kinh tế “nâu”, các yếu tố bị đánh giá như: tăng trưởng bị hạn chế, nguồn năng lượng ô nhiễm, phát thải khí nhà kính, thâm dụng tài nguyên, phá hủy hệ sinh thái, tiêu thụ quá mức… Để chuyển dịch sang nền kinh tế “xanh” cần dựa trên các yếu tố: tách biệt giữa tăng trưởng và sử dụng tài nguyên, các nguồn năng lượng tái tạo, sản xuất xanh, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên, bảo tồn hệ sinh thái.

Bà Thủy khuyến nghị doanh nghiệp điện tử cần tuân thủ phát thải, quản trị các-bon, đầu tư công nghệ xanh và năng lượng tái tạo, ứng dụng chuyển đổi số để tăng minh bạch và truy xuất nguồn gốc. Bà Thủy chỉ ra các hành động cụ thể như thay thế thiết bị tiêu hao điện lớn bằng thiết bị hiệu suất cao, tối ưu hóa quy trình, giảm phế phẩm. Đầu tư hệ thống xử lý chất thải.

Chia sẻ ở góc nhìn của một doanh nghiệp đã bắt đầu từ sớm trên hành trình thực thi ESG , ông Trần Đức Tùng, Phó Tổng Giám đốc Công ty sản xuất, gia công và xuất nhập khẩu Hanel PT cho biết, “làm ESG có tốn tiền”, doanh nghiệp phải đầu tư khá nhiều. Tuy nhiên, Hanel PT xác định ESG không phải chi phí hay gánh nặng tài chính mà là công cụ lãnh đạo bản lĩnh, là thước đo chiều sâu văn hóa và năng lực tổ chức, là tương lai của doanh nghiệp.

“ESG là tương lai của doanh nghiệp. ESG không phải là gánh nặng tài chính mà là thước đo chiều sâu văn hóa. Làm sao để quản trị tối ưu, hệ thống tinh gọn bù cho chi phí đầu tư ESG”, ông Tùng nói.

Ông Tùng cũng chỉ ra, không phải cứ làm ESG là sẽ bán được hàng cho chuỗi cung ứng toàn cầu. ESG là một điều kiện cần, là yếu tố đầu tiên để các đối tác đánh giá sự phát triển bền vững và tầm nhìn dài hạn của doanh nghiệp. Tuy nhiên, điều kiện đủ vẫn là năng lực sản xuất và sản phẩm của doanh nghiệp.

Quỳnh Nga