Fed tiến gần hơn đến lần giảm lãi suất đầu tiên

“Bước đệm” tháng 7

Trong một cuộc phỏng vấn vào ngày 15/7, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho rằng nền kinh tế dường như đang trên con đường “hạ cánh nhẹ nhàng”, song từ chối đưa ra bình luận hoặc bất kỳ cam kết nào về khả năng cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tháng 7. “Chúng tôi sẽ thực hiện những quyết định dựa trên từng cuộc họp một”, ông cho biết. FOMC, hội đồng ấn định lãi suất do ông Powell đứng đầu sẽ công bố quyết định lãi suất khi kết thúc cuộc họp chính sách này vào chiều ngày 31/7.

Thị trường kỳ vọng cao Fed sẽ giảm lãi suất vào tháng 9

Thị trường cũng đang nghiêng về khả năng Fed giữ nguyên lãi suất tại cuộc họp này. Công cụ CME FedWatch Tool, đo lường kỳ vọng của thị trường về những thay đổi của lãi suất quỹ Fed, hiện dự đoán mức 93,3% khả năng Fed sẽ giữ nguyên lãi suất ở mức hiện tại. Chỉ số CPI nhẹ nhàng hơn trong các tháng 5 và tháng 6; các dấu hiệu nền kinh tế suy giảm gia tăng trong khi thị trường lao động “nguội” bớt đang hỗ trợ cho các nhận định về khả năng cao Fed sẽ có lần cắt giảm lãi suất đầu tiên 0,25% vào tháng 9, trước khi có thể có thêm một lần cắt giảm nữa vào cuối năm 2024. Tuy nhiên từ nay đến tháng 9, sẽ còn 2 lần chỉ số CPI và PCE nữa được công bố (cho các tháng 7 và tháng 8) và các dữ liệu này sẽ cần tiếp tục cho thấy tốc độ tăng lạm phát giảm tốc, vì Chủ tịch Fed Jerome Powell và các quan chức khác của Fed vẫn liên tục nhấn mạnh về sự cần thiết của "dữ liệu tốt hơn" trước khi Fed thực hiện bất kỳ động thái cắt giảm nào.

Trong buổi điều trần tại Capitol Hill vào ngày 9/7, ông Powell không đưa ra gợi ý về thời điểm cụ thể để thực hiện đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên, nhấn mạnh các quyết định sẽ được đưa ra dựa trên “từng cuộc họp” và cần có “niềm tin lớn hơn” rằng lạm phát đang hướng tới mục tiêu 2% trước khi thực hiện bất kỳ đợt giảm lãi suất nào. Tuy nhiên, ông đã chỉ ra một số tín hiệu tích cực mà Fed đã chờ đợi. Đó là các dữ liệu thay đổi hàng tháng về CPI lõi đang cơ bản phù hợp hoặc thấp hơn xu hướng trước đại dịch trong hai tháng qua.

Bên cạnh đó, dữ liệu việc làm của Mỹ dù đang gửi những tín hiệu trái chiều, nhưng thị trường lao động dường như đã ổn định, với tỷ lệ việc làm còn trống trên số người thất nghiệp là 1,2 trong tháng 5. Bất chấp thị trường việc làm hạ nhiệt và tỷ lệ thất nghiệp tăng đều đặn kể từ tháng 3 trở lại đây, NFP (Nonfarm Payroll, đây là một cơ sở dữ liệu báo cáo về tình hình việc làm phi nông nghiệp, do Bộ Lao động Mỹ phát hành hàng tháng) lại cho thấy số lượng việc làm vẫn tăng khá cao trong tháng 6, với 206 nghìn việc làm mới được tạo ra và điều này đi ngược lại với kỳ vọng biên chế việc làm chậm lại của Fed. Đáng chú ý trong buổi điều trần vừa qua, ông Powell cũng nhấn mạnh rằng có những rủi ro liên quan đến việc chờ đợi quá lâu trước khi cắt giảm lãi suất và Fed sẽ không đợi cho đến khi lạm phát chạm mức 2% mới cắt giảm.

Dữ liệu tháng 7, tháng 8 tới sẽ là yếu tố quyết định

Theo biểu đồ “dot plot” mới nhất công bố vào tháng 6/2024, các quan chức Fed dự kiến sẽ chỉ có một lần cắt giảm lãi suất 0,25% trong năm nay dù thị trường đang kỳ vọng nhiều hơn thế. Dữ liệu tháng 7, tháng 8 sắp tới sẽ là yếu tố quyết định cho việc cắt giảm có diễn ra vào tháng 9 tới hay không. Theo đó giới phân tích cho rằng, việc giữ nguyên lãi suất chính sách trong cuộc họp tháng 7 sắp tới sẽ cho phép các quan chức Fed thu thập thêm bằng chứng về thực trạng nền kinh tế, trong đó có hai bộ chỉ số lạm phát và báo cáo việc làm nữa sẽ được công bố trước tháng 9.

Và các dữ liệu này “tốt” đến mức nào sẽ là yếu tố then chốt. Trước đó, mức tăng lạm phát bất ngờ trong quý I/2024 đã khiến các nhà hoạch định chính sách thay đổi dự báo trung bình của họ từ ba lần cắt giảm lãi suất (theo biểu đồ “dot plot” tháng 3) xuống chỉ còn một lần vào tháng 6. Hiện tại, thị trường đang kỳ vọng việc làm phi nông nghiệp trong tháng 7 sẽ thay đổi theo hướng giảm, với dự kiến số việc làm mới tạo ra chỉ ở mức 188 nghìn và tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức 4,1%. Đồng thời, dự kiến PCE lõi sẽ chỉ tăng 0,1% trong tháng 6 (dự kiến công bố vào ngày 26/7), đồng điệu với mức CPI tháng 6 chỉ tăng 3% so với cùng kỳ (giảm từ mức 3,3% trong tháng 5) đã được công bố trước đó.

Tại một trong những bình luận công khai cuối cùng trước cuộc họp chính sách tháng 7 của Fed, Thống đốc Christopher J. Waller bày tỏ niềm tin rằng Fed đang “tiến gần hơn” tới khả năng cắt giảm lãi suất được đảm bảo, đồng thời nhắc lại Fed cần thêm dữ liệu để đạt được “đích cuối cùng” của nhiệm vụ kép là mục tiêu lạm phát 2% và việc làm tối đa.

Trong bài phát biểu đưa ra vào ngày 17/7 (tức sau thời điểm dữ liệu CPI tháng 6 đã được công bố), ông Christopher J. Waller cho rằng “dữ liệu hiện tại đang phù hợp với việc đạt được một cuộc hạ cánh nhẹ nhàng”. Ông cũng liệt kê ba kịch bản chính sách có thể xảy ra từ nay tới cuối năm, tùy thuộc vào dữ liệu sắp tới. Theo đó trong kịch bản lạc quan mà ông nhận thấy “khả năng xảy ra đáng kể nhưng không cao”, chỉ số CPI và PCE sẽ thuận lợi hơn, qua đó giúp việc cắt giảm lãi suất trong tương lai “không xa” có thể xảy ra. Trong kịch bản cơ sở (có nhiều khả năng xảy ra), dữ liệu lạm phát không đồng đều sẽ khiến việc cắt giảm lãi suất trong tương lai gần trở nên “không chắc chắn hơn”. Còn ở kịch bản thứ ba (xác suất xảy ra thấp), tình hình sẽ bi quan hơn, dự báo lạm phát sẽ gia tăng trở lại vào nửa cuối năm 2024 và do đó khả năng thay đổi lãi suất khó có thể xảy ra.

Hồng Quân