Gần 8.000 container tồn đọng ở TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng

Các container tồn đọng làm giảm diện tích kho bãi và tốn kém chi phí của cảng. Ảnh: Quỳnh Danh.

Cục Hàng hải (Bộ Giao thông Vận tải) thống kê tại khu vực cảng TP.HCM có đến 5.800 container tồn đọng, Hải Phòng tồn 1.500 container, Đà Nẵng tồn 186 container, Vũng Tàu tồn 120 container.

Trong đó, container tồn đọng trên 3 năm là 3.100 container, từ 1 đến 3 năm là 1.240 container, dưới một năm là 3.200 container. Hàng phế liệu có 1.000 container, đông lạnh có 450 container, còn lại là hàng hóa khác chiếm trên 6.000 container.

Theo Cục Hàng hải, lượng lớn container tồn đọng lâu ngày tại cảng biển chưa thể xử lý được do hãng tàu vận chuyển đã phá sản, chủ hãng từ chối nhận hàng, hoặc không có thông tin liên lạc với chủ hàng.

Các lực lượng liên quan cũng gặp khó khăn trong việc đưa ra phương án xử lý, kiểm định, kiểm đếm hàng hóa tồn đọng.

Một số container đã hoàn tất thủ tục và tiến hành đấu giá, tuy nhiên khách hàng từ chối mua do ịnh giá hàng hóa quá cao nên vẫn chưa thể xử lý. Thời gian xử lý hàng tồn đọng từ lúc đấu giá đến khi tiêu hủy kéo dài, trong khi nhân sự bố trí phục vụ cho việc quản lý, giám sát, xử lý hàng tồn đọng còn hạn chế.

"Thậm chí, trong số container tồn đọng thuộc diện hàng trọng điểm hoặc vi phạm được khóa, lưu trữ tại cảng theo yêu cầu của hải quan hoặc cơ quan điều tra. Tuy nhiên, đến thời điểm này chưa có thông tin xử lý từ các cơ quan có chức năng đối với các lô hàng này", Cục Hàng hải cho hay.

Đáng chú ý, chi phí để xử lý hàng hóa tồn đọng rất tốn kém, trong khi nguồn kinh phí không được bố trí thường xuyên. "Ước tính chi phí lưu kho bãi trung bình của 1 container 40 feet vào khoảng 2 USD/ngày", ông Phạm Quốc Long, Chủ tịch Hiệp hội Đại lý, Môi giới và Dịch vụ hàng hải (Visaba) cho biết.

Trong khi đó, thủ tục thanh quyết toán chưa được hướng dẫn rõ ràng, dẫn đến không có nguồn kinh phí để xử lý, nên các bên liên quan đã dừng việc xử lý các lô hàng tồn đọng sau khi đăng thông báo, kiểm kê và phân loại hàng hóa.

"Việc tồn đọng hàng hóa lâu ngày chiếm dụng kho bãi cảng, vỏ container của hãng tàu, làm giảm hiệu quả khai thác và luân chuyển bãi. Diện tích chứa hàng tồn đọng ngày càng tăng trong khi diện tích kho bãi có hạn làm tăng áp lực khai thác cho cảng vào những thời điểm cao điểm, giảm khả năng cạnh tranh với các đơn vị khác", đại diện Cục Hàng hải chỉ ra.

Hiện các container hàng lạnh "vô chủ" phải duy trì chạy điện trong khi hàng hóa bên trong đã hư hỏng gây lãng phí lớn về năng lượng điện. Chi phí tiền điện các cảng phải bỏ ra rất lớn nhưng không được chi trả.

Các chi phí phát sinh do đưa hàng tồn đọng về khu vực lưu giữ làm tăng chi phí khai thác. Số lượng container lưu giữ trên 90 ngày cảng cũng không thu được phí lưu bãi.

Trước tình hình này, Cục Hàng hải kiến nghị Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan chỉ đạo Cục Giám sát quản lý về hải quan, Cục Hải quan TP.HCM và Cục Hải quan Hải Phòng bố trí nguồn tài chính, nhân lực để đẩy nhanh tiến độ xử lý hàng hóa tồn đọng trên 90 ngày nhằm giải phóng kho bãi cảng và thu hồi container rỗng.

Cơ quan này cũng kiến nghị Bộ Tài chính xem xét sửa đổi Thông tư số 203 năm 2014 hướng dẫn xử lý hàng hóa tồn đọng thuộc địa bàn hoạt động của hải quan theo hướng giảm bớt quy trình, thủ tục, giảm thời gian xử lý hàng tồn đọng tại cảng.

Hồng Nhung