Gấp rút xây dựng các tuyến đường sắt đô thị

Khoảng 99% mặt bằng tuyến Metro số 2 Bến Thành-Tham Lương đi qua sáu quận đã được bàn giao cho chủ đầu tư.

Việc cấp bách, cần làm ngay là thành phố thành lập Ban Chỉ đạo phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị do Sở Giao thông công chánh là cơ quan chủ trì. Hội đồng nhân dân thành phố sẽ xây dựng và ban hành Nghị quyết quy định việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh phương án tuyến công trình, vị trí công trình trên tuyến đường sắt đô thị, quy hoạch khu vực TOD (phát triển đô thị dựa trên hệ thống giao thông công cộng)...

Để bảo đảm tiến độ, thành phố phải huy động nguồn vốn, ban hành cơ chế huy động nguồn vốn tín dụng vượt trần để đầu tư. Cần đẩy nhanh thủ tục đầu tư dự án; đồng thời, phải thực hiện thu hồi đất ngay sau khi quy hoạch chi tiết được phê duyệt; cho phép đền bù, thu hồi đất theo nguyên tắc đơn giá thu hồi đất bảo đảm cuộc sống người dân tốt hơn sau khi bị thu hồi đất. Giá đất khi thu hồi cần theo giá thị trường, có cộng thêm hệ số để khuyến khích người dân bàn giao đất và ưu tiên tái định cư tại chỗ để người dân hưởng lợi từ mô hình TOD...

Hiện đã có bốn địa phương trên địa bàn thành phố ban hành quy hoạch TOD, đó là các quận 10, Tân Bình, Tân Phú và thành phố Thủ Đức. Ủy ban nhân dân quận Tân Bình cho biết, địa phương đã quy hoạch hai vị trí xây dựng TOD, bao gồm Trung tâm triển lãm và Trung tâm thể dục thể thao quận Tân Bình, số 446-448 đường Hoàng Văn Thụ (Phường 4) và khu C30 trên địa bàn quận Tân Bình và Quận 10. Khu đất số 446-448 đường Hoàng Văn Thụ được quận đánh giá dễ triển khai TOD do toàn bộ diện tích 5,1 ha là đất do Nhà nước quản lý, không phải thực hiện giải phóng mặt bằng. Trong quý II đến quý III/2025, quận Tân Bình sẽ tổ chức lập điều chỉnh quy hoạch. Sau khi đồ án điều chỉnh quy hoạch được phê duyệt sẽ tiến hành lựa chọn nhà đầu tư.

Tương tự, quận Tân Phú đã chọn khu đất I/82A, phường Tây Thạnh để triển khai TOD dọc tuyến Metro số 2 Bến Thành- Tham Lương. Khu đất có diện tích hơn 26 ha, tiếp giáp trục đường Tây Thạnh và Trường Chinh.

Theo các chuyên gia đô thị, những giải pháp mà Thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai tương đồng với giải pháp các nước phát triển đã thực hiện. Đó là, thành lập Hội đồng TOD để quyết định các vấn đề về quy hoạch, chính sách, cơ chế đặc thù, những vấn đề mang tính chất chiến lược. Cùng với đó là Văn phòng TOD quy tụ các ngành chức năng liên quan về xây dựng, quy hoạch, môi trường, tài chính giúp cho Văn phòng TOD hoạt động hiệu lực và hiệu quả.

Trưởng ban Quản lý đường sắt đô thị thành phố Phan Công Bằng cho biết, tuyến Metro số 2 Bến Thành-Tham Lương dài hơn 11 km được lựa chọn khởi công sớm. Đây là dự án kết nối khu trung tâm thành phố với cửa ngõ Tây Bắc. Điểm thuận lợi khi triển khai là Nghị quyết số 188 cho phép thành phố được chỉ định thầu, lựa chọn tư vấn, phi tư vấn, thi công... Như vậy, thành phố sẽ chọn nhà thầu trong thời gian ngắn nhất, phấn đấu khởi công tuyến Metro số 2 vào tháng 12 năm nay. Tổng vốn đầu tư của dự án khoảng 48.711 tỷ đồng, bằng nguồn vốn ngân sách. Mặt bằng của toàn tuyến Metro số 2 đã đạt gần 99%. Ông Phan Công Bằng kỳ vọng, tuyến Metro số 2 là dự án mở đường cho công tác đầu tư, xây dựng bảy tuyến Metro từ nay đến năm 2035 với tổng chiều dài 355 km theo quy hoạch của thành phố với cơ chế rút ngắn và đơn giản thủ tục, tinh gọn đầu mối, phân cấp cho địa phương nhờ vận dụng nghị quyết đặc thù.

Bài và ảnh: QUÝ HIỀN