Ghi nhận tiến triển trong đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông giữa ASEAN - Trung Quốc

Sáng 10/7, trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 58 và các Hội nghị liên quan tại Kuala Lumpur, đã diễn ra các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+1 với các đối tác: Trung Quốc, Australia, Canada, Ấn Độ và New Zealand.

Các Bộ trưởng chụp ảnh chung tại Hội nghị ASEAN - Trung Quốc (Ảnh: Bộ Ngoại giao).

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự các Hội nghị và đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - New Zealand trong vai trò nước điều phối quan hệ.

Các đối tác tiếp tục khẳng định tôn trọng vai trò trung tâm của ASEAN, cam kết hỗ trợ ASEAN triển khai các văn kiện chiến lược ASEAN 2045 và thúc đẩy các sáng kiến khu vực như Hiệp định khung về kinh tế số ASEAN và Mạng lưới điện ASEAN.

Tại Hội nghị ASEAN - Trung Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị khẳng định ASEAN là ưu tiên trong chính sách láng giềng, cam kết đồng hành cùng ASEAN xây dựng một cộng đồng khu vực hòa bình, ổn định và thịnh vượng, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương bình đẳng, trật tự khu vực bao trùm và toàn cầu hóa kinh tế công bằng, cùng ứng phó hiệu quả với các thách thức đang nổi lên.

Các nước ghi nhận kinh tế tiếp tục là trụ cột trọng tâm trong quan hệ hai bên. ASEAN và Trung Quốc duy trì là đối tác thương mại hàng đầu của nhau kể từ năm 2020, với tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt hơn 770 tỷ USD trong năm 2024.

Hội nghị hoan nghênh việc hoàn tất đàm phán nâng cấp Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA) 3.0 và hướng tới ký kết vào cuối năm nay, mở ra các tiềm năng hợp tác trên nhiều lĩnh vực như kinh tế số, kinh tế xanh, kết nối chuỗi cung ứng, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ...

Các Bộ trưởng ghi nhận tiến triển trong đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) với việc hoàn tất vòng đọc thứ ba và bắt đầu thảo luận về các mốc thời gian đàm phán cụ thể.

Tại Hội nghị ASEAN - Australia, Bộ trưởng Ngoại giao Australia Penny Wong khẳng định tiếp tục hợp tác chặt chẽ với ASEAN nhằm thúc đẩy hội nhập kinh tế, phát triển bền vững và ổn định khu vực, thông qua tăng cường kết nối kinh tế, thương mại, hỗ trợ phát triển và thúc đẩy các giá trị chung về luật lệ và hợp tác khu vực.

Hội nghị ghi nhận hợp tác thương mại và đầu tư được tiếp thêm các động lực tăng trưởng mới với việc Nghị định thư thứ hai sửa đổi FTA ASEAN - Australia - New Zealand (AANZFTA) chính thức có hiệu lực.

ASEAN đánh giá cao các chương trình học bổng, đào tạo kỹ năng số và hỗ trợ y tế, giáo dục, ứng phó thiên tai, môi trường và phát triển bao trùm do Australia tài trợ.

Kết thúc hội nghị, các Bộ trưởng thông qua Tuyên bố về Tương lai chung ASEAN - Australia, gắn kết chặt chẽ với các mục tiêu chiến lược của Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045.

Tại Hội nghị ASEAN - Canada, các Bộ trưởng nhất trí tiếp tục triển khai hiệu quả Kế hoạch Hành động 2021-2025 và sớm thông qua kế hoạch kế tiếp cho giai đoạn 2026-2030.

Các nước nhấn mạnh đẩy nhanh đàm phán FTA ASEAN - Canada (ACAFTA), phấn đấu hoàn tất trong năm 2025, tạo nền tảng vững chắc cho mở cửa thị trường, thuận lợi hóa thương mại và đầu tư và đa dạng hóa kinh doanh.

Các nước ASEAN hoan nghênh tiến triển trong hợp tác với Canada thông qua các chương trình học bổng, hỗ trợ y tế, quyền của phụ nữ - trẻ em, lao động di cư và quản lý thiên tai.

Tại Hội nghị ASEAN - Ấn Độ, hội nghị hoan nghênh hai bên hoàn thành sớm một năm trước thời hạn toàn bộ Kế hoạch Hành động ASEAN - Ấn Độ giai đoạn 2021-2025 và thông qua Kế hoạch Hành động mới cho giai đoạn 2026-2030.

ASEAN hoan nghênh việc rà soát Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN - Ấn Độ (AITIGA), mở ra cơ hội thúc đẩy dòng chảy thương mại cân bằng; đồng thời nhấn mạnh cần tiếp tục thúc đẩy phát triển doanh nghiệp và khởi nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa.

Về kết nối, ASEAN trông đợi việc hoàn tất và đưa vào vận hành tuyến Hành lang ba bên Ấn Độ - Myanmar - Thái Lan, cũng như việc mở rộng tuyến này tới Lào, Campuchia và Việt Nam.

Các nước ASEAN đánh giá cao Ấn Độ đóng góp 5 triệu USD triển khai Kế hoạch Hành động Du lịch ASEAN - Ấn Độ 2023-2027.

Các nước nhất trí tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế số, an ninh mạng, năng lượng tái tạo, y tế, an ninh lương thực, giáo dục và giao lưu nhân dân; ghi nhận tiến độ tích cực trong việc triển khai Quỹ Tương lai Số ASEAN - Ấn Độ, với mục tiêu đào tạo lực lượng lao động chất lượng cao và hỗ trợ ASEAN chuyển đổi số bao trùm.

Đồng chủ trì Hội nghị ASEAN - New Zealand, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Bộ trưởng Ngoại giao New Zealand Winston Petersđánh giá quan hệ ASEAN - New Zealand là một trong những mối quan hệ đối tác bền chặt, gắn bó lâu dài và là hình mẫu tiêu biểu về sự tin cậy, hiểu biết và hợp tác cùng phát triển.

Phát biểu thay mặt các nước ASEAN, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đánh giá cao sự phát triển mạnh mẽ và thực chất của quan hệ đối tác trong suốt nửa thế kỷ qua, hướng tới thiết lập Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN - New Zealand nhân dịp kỷ niệm 50 năm quan hệ trong năm nay.

ASEAN đánh giá cao hỗ trợ của New Zealand trong các lĩnh vực an ninh mạng, an ninh biển, cứu trợ thiên tai và phòng chống tội phạm xuyên quốc gia.

Đặc biệt, ASEAN đánh giá cao cam kết đóng góp hơn 329 triệu NZD của New Zealand cho các chương trình khu vực về khí hậu, năng lượng tái tạo, nông nghiệp thông minh và ứng phó thiên tai.

Phát biểu tại các Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết: Việt Nam đánh giá cao cam kết của các đối tác ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, tích cực tham gia các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, hỗ trợ tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Việt Nam đề nghị tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa thúc đẩy thương mại số, phát triển xanh, kết nối chuỗi cung ứng và phát triển tiểu vùng.

Trước những chuyển động sâu rộng và khó dự báo trong môi trường địa chiến lược, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường đối thoại, tham vấn và xây dựng lòng tin, đề nghị các đối tác tiếp tục ủng hộ lập trường nguyên tắc của ASEAN về các vấn đề quốc tế, khu vực, trong đó có Biển Đông, cùng chung tay xây dựng Biển Đông là vùng biển hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững.

Trang Trần