Giá dầu biến động tăng nhẹ, dư cung rình rập

Giá dầu thế giới tiếp tục tăng trong phiên giao dịch ngày 22/10 (Ảnh minh họa: anadolu ajaisu)

Giá dầu phục hồi, nhưng dư cung vẫn là mối lo chính

Thị trường dầu mỏ đã trải qua một tháng đầy biến động. Đầu tháng, giá dầu chạm mức thấp nhất trong vòng 5 tháng do lo ngại về dư cung và căng thẳng thương mại Mỹ-Trung leo thang. Cụ thể, giá dầu Brent giảm xuống dưới 61 USD/thùng, trong khi dầu thô WTI rơi về mức 57 USD/thùng. Nguyên nhân chính bao gồm dư cung từ các nước ngoài OPEC+ như Mỹ và Brazil, kết hợp với nhu cầu toàn cầu chậm lại do tăng trưởng kinh tế suy giảm ở các nền kinh tế lớn.

Tuy nhiên, đến nay, giá dầu đã bật tăng trở lại nhờ một số yếu tố tích cực.

Đầu tiên là kỳ vọng về tiến triển trong đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, vốn có thể thúc đẩy nhu cầu năng lượng từ hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Thứ hai, kế hoạch của Mỹ nhằm bổ sung dự trữ dầu chiến lược (SPR) đã tạo động lực hỗ trợ giá. Ngoài ra, thỏa thuận tiềm năng giữa Mỹ và Ấn Độ nhằm giảm dần nhập khẩu dầu từ Nga cũng góp phần làm giảm dòng chảy dầu Nga trên thị trường toàn cầu, từ đó hỗ trợ giá dầu. Ấn Độ, một trong những nước nhập khẩu dầu lớn nhất châu Á, có thể cắt giảm đáng kể lượng dầu Nga, vốn chiếm tỷ trọng lớn trong nhập khẩu của nước này, dẫn đến sự cân bằng cung cầu tốt hơn.

Bên cạnh đó, dữ liệu từ Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA) cho thấy, kho dự trữ dầu thô Mỹ giảm nhiều trong tuần trước, vượt dự báo của thị trường và góp phần thúc đẩy giá tăng. Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng sự phục hồi này có thể chỉ là tạm thời, vì các chỉ số cơ bản vẫn cho thấy thị trường đang nghiêng về phía dư cung.

Về phía cung, sản xuất dầu toàn cầu đang tăng mạnh mẽ. Theo báo cáo mới nhất của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) công bố vào tháng 10/2025, cung dầu toàn cầu dự kiến tăng 3 triệu thùng/ngày (mb/d) trong năm 2025, đạt mức 106,1 mb/d, chủ yếu nhờ sản xuất từ các nước ngoài OPEC+ như Mỹ, Brazil và Guyana. Sang năm 2026, cung tiếp tục tăng thêm 2,4 mb/d, đẩy tổng cung lên mức kỷ lục. OPEC+, nhóm bao gồm Tổ chức Các nước xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và các đồng minh như Nga, đã quyết định tăng dần sản xuất từ tháng 11/2025, với mức tăng ban đầu khoảng 137.000 thùng/ngày. Tuy nhiên, sự không rõ ràng trong kế hoạch sản xuất của OPEC+ đang tạo ra một “sàn giá” tiềm năng, vì thị trường lo ngại về khả năng dư thừa lớn hơn dự kiến.

Dầu dư thừa trở lại, giá đối mặt áp lực giảm kéo dài

Saudi Arabia, nhà xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới, đã tăng xuất khẩu lên mức cao nhất trong 6 tháng, đạt 6,407 mb/d trong tháng 8/2025, so với 5,994 mb/d tháng trước. Điều này phản ánh chiến lược của OPEC+ nhằm duy trì thị phần, nhưng đồng thời cũng làm tăng áp lực dư cung.

Về phía cầu, tình hình kém lạc quan hơn. IEA dự báo nhu cầu dầu toàn cầu chỉ tăng khoảng 700.000 thùng/ngày (kb/d) trong cả năm 2025 và năm 2026, mức thấp nhất trong nhiều năm qua. Nguyên nhân chính là tăng trưởng kinh tế chậm ở các nước phát triển, chuyển dịch năng lượng tái tạo và tác động từ các biện pháp thuế quan. OPEC, trong báo cáo tháng 10/2025, giữ nguyên dự báo nhu cầu năm 2025 ở mức 105,1 mb/d, nhưng thừa nhận sự chênh lệch cung cầu có thể dẫn đến dư thừa khoảng 2,35 mb/d năm 2025 và lên đến 4 mb/d năm 2026. EIA cũng dự báo giá Brent sẽ giảm xuống trung bình 62 USD/thùng trong quý IV/2025 và 52 USD/thùng năm 2026, phản ánh tình trạng dư cung.

Sự chênh lệch cung cầu này dự kiến sẽ dẫn đến tích trữ dầu toàn cầu tăng 2,1 mb/d năm 2026, tạo áp lực giảm giá kéo dài. Các nhà phân tích từ UBS cho rằng giá dầu có thể ổn định quanh mức hiện tại, nhưng rủi ro giảm vẫn cao nếu kinh tế toàn cầu suy thoái.

Các lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU) đối với Nga đã mở rộng, bao gồm hai nhà máy lọc dầu Trung Quốc và một thương nhân, nhằm hạn chế dòng chảy dầu Nga qua các kênh trung gian. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến Nga mà còn làm phức tạp hóa chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt với Trung Quốc - nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới.

Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung cũng đang đè nặng lên thị trường. Thuế quan mới từ Mỹ có thể làm giảm nhu cầu dầu từ Trung Quốc, vốn phụ thuộc vào nguyên liệu thô cho ngành công nghiệp hóa chất và sản xuất. Ngoài ra, thỏa thuận Mỹ-Ấn Độ có thể thay đổi dòng chảy dầu toàn cầu, giảm thị phần của Nga và hỗ trợ giá dầu từ các nguồn khác.

Phạm Dương