Giá khí đốt tăng 'sốc', châu Âu có sắp rơi vào khủng hoảng mới?

Giá khí đốt tăng "sốc"

Các phương tiện truyền thông đưa tin vào tuần trước rằng cuộc đình công có thể ảnh hưởng đến 1/10 lượng LNG toàn cầu, điều này sẽ khiến giá cao hơn. Thật vậy, mối đe dọa về một cuộc đình công đã đẩy giá cao hơn, và một lần nữa làm nổi bật vị thế khó khăn về an ninh năng lượng của châu Âu.

Theo đài RT, giá khí đốt tự nhiên của Hà Lan nhảy vọt lên mức cao nhất kể từ giữa tháng 6/2023 trong phiên ngày 9/8 sau thông tin về các cuộc đình công ở Australia.

Cụ thể, giá khí đốt hợp đồng giao tháng 9 tại trung tâm giao dịch TTF ở Hà Lan trong ngày 9/8 đã nhảy vọt lên mức 47 USD/megawatt giờ, tăng gần 40% so với phiên trước đó. Giá khí đốt giảm nhẹ trong phiên ngày 10/8 xuống còn 41,6 USD/megawatt giờ.

Theo hãng CNN, giá khí đốt tự nhiên tại Mỹ tháng này cũng tăng 18%.

CNN đưa tin, giá khí đốt châu Âu biến động mạnh trong tuần này sau khi có tin liên đoàn đại diện cho hai công đoàn tại Australia, chuẩn bị cho cuộc đình công tại các cơ sở LNG của Chevron.

"Liên đoàn đã thực hiện các bước hướng tới hành động đình công tại các địa điểm LNG Gorgon và Wheatstone của Chevron. Các yêu cầu của công đoàn bao gồm đảm bảo việc làm và đào tạo tốt hơn, đồng thời trả lương cao hơn", Brad Gandy, người phát ngôn của liên đoàn cho biết.

Giá khí đốt tăng đúng thời điểm châu Âu chuẩn bị cho mùa sưởi ấm. Mặc dù châu Âu đã lấp đầy gần 90% kho dự trữ khí đốt, vẫn có những lo ngại rằng tình trạng gián đoạn và nhu cầu mạnh mẽ ở châu Á có thể khiến nguồn cung khan hiếm.

Theo Tom Marzec-Manser, người đứng đầu bộ phận phân tích khí tại ICIS, nếu các cuộc đình công tại Australia tiếp tục, có tới 10% sản lượng LNG toàn cầu có thể bị ngừng hoạt động.

Khủng hoảng khí đốt đã kết thúc?

Năm ngoái, EU đã ăn mừng thành công trong nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào đường ống dẫn khí đốt của Nga. Sự phụ thuộc đó đã giảm đi đáng kể, có sự trợ giúp của chính Gazprom, công ty đã giảm đáng kể lượng khí đốt đến châu Âu, khiến người mua phải tìm kiếm các giải pháp thay thế.

Tuy nhiên, không mất nhiều thời gian để niềm vui biến thành những lời phàn nàn. Quen với khí đốt giá rẻ, người mua châu Âu phát hiện ra rằng thị trường giao ngay LNG có những quy tắc rất khác nhau, điều này cuối cùng dẫn đến giá cao hơn - khi một người mua mới với quy mô lớn như EU xuất hiện.

Đến cuối năm 2022, các chính trị gia ở châu Âu phàn nàn về việc phải trả giá đắt cho khí đốt tự nhiên trên thị trường giao ngay, và một số đã chốt các thỏa thuận dài hạn với Qatar và Mỹ để cải thiện tình hình. Ngay cả Đức, quốc gia tiếp tục thể hiện sự phụ thuộc vào khí đốt, đã ký các thỏa thuận dài hạn và quyết định xây dựng một nhà ga nhập khẩu LNG lâu dài.

Những động thái kể trên củng cố cho sự phụ thuộc gần như hoàn toàn của lục địa này vào LNG. Trừ một số đường ống nhập khẩu từ Na Uy và Azerbaijan, phần lớn khí đốt của Liên minh châu Âu trong những năm tới sẽ được lấy từ thị trường LNG quốc tế. Và điều này có nghĩa là giá cao hơn trong thời gian dài hơn. Thậm chí, giá có thể còn cao hơn trong trường hợp nguồn cung bị gián đoạn, bằng chứng là tin tức đình công ở Australia.

Nhà phân tích Tom Marzec-Manser của ICIS nói với Financial Times: "Khả năng xảy ra đình công tại các nhà máy xuất khẩu LNG ở Australia một lần nữa nhấn mạnh thực tế rằng chúng ta hiện đang ở trong một thị trường khí đốt toàn cầu hóa rõ ràng".

"Có thể hiểu được rằng châu Âu đã lấp đầy nguồn cung cấp đường ống của Nga bằng LNG linh hoạt. Nhưng tính linh hoạt đó dẫn đến sự biến động về giá gia tăng".

Hiện dự trữ khí đốt của châu Âu đang ở mức cao kỷ lục vào thời điểm này trong năm. Trên thực tế, một tuần trước - vài ngày trước khi có tin công nhân LNG của Australia đang cân nhắc đình công - nhà báo John Kemp của Reuters đã nói rằng lượng khí dự trữ cao kỷ lục này đang kìm hãm giá.

Thị trường đang hướng sự tập trung vào khả năng xảy ra đình công ở một trong những nhà khai thác LNG lớn nhất thế giới.

Đã có những cảnh báo rằng cuộc khủng hoảng năng lượng ở châu Âu vẫn chưa kết thúc. Thật vậy, những cảnh báo này đã bắt đầu xuất hiện từ năm ngoái.

Vào thời điểm đó, ít người lắng nghe những lời cảnh báo rằng mọi thứ chỉ mới bắt đầu. Ở thời điểm hiện tại, mọi thứ đang thay đổi. Mùa đông lại một lần nữa đến gần. Điều này có nghĩa là nhu cầu về LNG sắp tăng đột biến, đồng nghĩa với việc giá cả tăng đột biến.

"Cuộc khủng hoảng vẫn chưa kết thúc", Giám đốc điều hành của E.ON, một trong những nhà cung cấp dịch vụ tiện ích lớn nhất của Đức, cho biết vào đầu tháng này.

"Chúng ta phải tiếp tục giải quyết vấn đề thắt lưng buộc bụng. Đây là cách tốt nhất để đảm bảo khả năng chi trả cho khách hàng và cũng để đạt được khả năng cạnh tranh của nền kinh tế", nhà lãnh đạo E.ON nói thêm.

Nếu Giám đốc điều hành của E.ON đang nói về chính sách thắt lưng buộc bụng - không hẳn là một ý tưởng phổ biến đối với những người tiêu dùng điện thông thường - thì tình hình phải nghiêm trọng. Nó cho thấy không có khả năng lớn về nguồn cung LNG dồi dào và sự cạnh tranh yếu từ châu Á sẽ làm cho hàng hóa rẻ hơn. Điều đó khiến nhu cầu hạn chế trở thành sự lựa chọn duy nhất.

Thật vậy, vấn đề thắt lưng buộc bụng đã được đặt ra. Mức giá cắt cổ vào năm ngoái khiến nó trở thành một lựa chọn tự nhiên để hạn chế tiêu dùng. Thật vậy, Reuters đã báo cáo vào tháng trước rằng kể từ năm ngoái, mức tiêu thụ khí đốt của châu Âu đã giảm từ 10 -15% so với thập kỷ trước.

Tiêu thụ vẫn thấp hơn ngay cả khi giá khí đốt dịu xuống. Điều đó không có gì lạ vì giá thậm chí còn dịu hơn trong năm nay, đã cao hơn 35% so với mức trung bình của giai đoạn 2018 - 2021. Những mức giá cao hơn này đã ảnh hưởng đặc biệt đến các ngành công nghiệp nặng là xương sống của lĩnh vực sản xuất của EU, bao gồm sản xuất thép và xi măng, phân bón và hóa dầu .

Năm ngoái, LNG chiếm 34% lượng khí đốt nhập khẩu của Liên minh châu Âu vào năm 2022, FT đưa tin. Năm nay, con số này dự kiến sẽ tăng lên 40%. Đó gần như là thị phần đường ống dẫn khí đốt của Nga ở Liên minh châu Âu trước cuộc xung đột Nga - Ukraine vào tháng 2/2022.

Bình An