'Giá phải trả của tham nhũng lớn hơn nhiều so với số tiền bị mất'

Bà Hilde Solbakken, Đại sứ Na Uy tại Việt Nam.

Các đại biểu tại hội thảo.

Thông tin tại hội thảo cho thấy, nhờ thành tựu đạt được từ công cuộc cải cách kinh tế toàn diện kể từ năm 1986, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam được xếp vào một trong những nước có tốc độ cao nhất khu vực. Dù vậy, vẫn còn những điểm yếu trong khung pháp lý và thực thi pháp luật, tạo kẽ hở cho hành vi tham nhũng.

Nhận thấy tham nhũng là trở ngại lớn đối với sự phát triển kinh tế, Việt Nam đã thực hiện nhiều cải cách toàn diện nhằm nâng cao niềm tin của người dân, doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài vào quản trị công.

Dù vậy nhưng theo Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI), sau 10 năm cải thiện liên tiếp, đến năm 2021, chỉ số PAPI tại Việt Nam có sự sụt giảm trong sự hài lòng của người dân, điển hình như đối với các dịch vụ y tế, đặc biệt là các dịch vụ do bệnh viện tuyến huyện cung cấp.

Số lượng người được hỏi cho rằng khoản hối lộ là cần thiết để được chăm sóc tốt hơn tại các bệnh viện tuyến huyện công lập hàng năm đã tăng nhẹ (từ 27 lên 28%).

Đồng thời, báo cáo PAPI năm 2021 ghi nhận mức độ kiểm soát tham nhũng trong khu vực công đã giảm từ 6,90 xuống 6,88 điểm. Dù mức giảm không lớn nhưng đây là lần đầu tiên chỉ số này giảm xuống kể từ năm 2016, khi Việt Nam đẩy mạnh cuộc chiến chống tham nhũng.

Những kết quả này cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc tăng cường hơn nữa việc thực hiện Công ước PCTN của LHQ (UNCAC) nhằm đảm bảo phục hồi sau đại dịch một cách công bằng cho tất cả mọi người và không để lại ai bị bỏ lại phía sau.

Các đại biểu tại hội thảo.

Dự án hỗ trợ nâng cao năng lực thực thi UNCAC tại Việt Nam được thực hiện với sự hỗ trợ của Cục Phòng chống ma túy và thực thi pháp luật quốc tế (INL) thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ và Dự án toàn cầu của UNDP về PCTN nhằm xây dựng xã hội yên bình và toàn diện.

Dự án là sự phối hợp giữa UNDP và bảy đối tác quốc gia, bao gồm Ban nội chính Trung ương, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp, VKSNDTC, TANDTC, Bộ Y tế, và VCCI.

Được thực hiện trong vòng 27 tháng, dự án đặt mục tiêu nâng cao năng lực cơ quan chống tham nhũng nhằm đo lường và giám sát các mục tiêu PCTN của LHQ một cách có hiệu quả; hoàn thiện khung pháp lý và thực thi pháp luật nhằm thực hiện có hiệu quả các khuyến nghị của UNCAC về biện pháp phòng ngừa tham nhũng, thu hồi tài sản; đồng thời nâng cao năng lực trong quản trị công, tăng cường tính minh bạch và liêm chính trong lĩnh vực mua sắm đấu thầu y tế công tại Việt Nam.

Phát biểu tại hội thảo khởi động dự án, bà Ramla Khalidi - Trưởng đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tất cả các bên liên quan tham gia vào công tác kiểm soát và PCTN. Bà Khalidi khẳng định tiếp tục nỗ lực để thúc đẩy cách tiếp cận toàn xã hội trong công tác PCTN tại Việt Nam.

Trưởng đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam cũng cho rằng, công nghệ thông tin và truyền thông và các công nghệ mới sẽ là yếu tố quyết định trong việc đẩy lùi tham nhũng.

Bà Hilde Solbakken, Đại sứ Na Uy tại Việt Nam, nhấn mạnh, cái giá phải trả của tham nhũng lớn hơn nhiều so với số tiền bị mất.

“Tham nhũng làm suy yếu khả năng thúc đẩy tăng trưởng bền vững và bao trùm của nhà nước. Tham nhũng rút các nguồn lực công ra khỏi giáo dục, chăm sóc sức khỏe và cơ sở hạ tầng hiệu quả - những loại hình đầu tư có thể cải thiện hoạt động kinh tế và nâng cao mức sống cho tất cả mọi người”, bà nói.

Theo UNDP, tham nhũng trong đấu thầu y tế công dẫn đến việc không thể tiếp cận thuốc và công nghệ y tế, tăng giá đối với bệnh nhân và tiếp tục thách thức việc đạt được Mục tiêu phát triển bền vững 3, liên quan đến sức khỏe tốt và phúc lợi.

Vì lý do này, một phần của dự án do Chính phủ Na Uy tài trợ, thông qua Sáng kiến ACPIS của UNDP, đặt trọng tâm vào cải thiện việc chống tham nhũng và minh bạch trong lĩnh vực y tế ở Việt Nam.

UNCAC là công cụ chống tham nhũng phổ quát duy nhất có tính ràng buộc pháp lý. UNCAC và Cơ chế rà soát thực thi của công ước này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy cải cách chống tham nhũng và tăng cường các cam kết quốc gia trong hành động chống tham nhũng. Chính phủ Việt Nam đã phê chuẩn UNCAC vào năm 2009 và kể từ đó liên tục tăng cường việc thực thi công ước này.

Minh Khôi