Giải bài toán chính sách để hỗ trợ ngành đồ uống góp phần tăng trưởng kinh tế

Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Tài chính của Quốc hội Nguyễn Đức Kiên cho rằng, mặc dù các số liệu về kết quả 8 tháng đầu năm 2025 cho thấy có nhiều điểm sáng như chính sách khuyến khích đầu tư tư nhân theo Nghị quyết 68 bước đầu phát huy tác dụng; xuất khẩu tăng; thị trường tiêu dùng tăng khá nhờ dịp lễ lớn nhưng sự phục hồi của sản xuất thiếu ổn định, lạm phát đang chịu nhiều áp lực; các động lực tăng trưởng chịu nhiều hạn chế, ràng buộc. Do đó, Việt Nam cần phải cố gắng nỗ lực rất nhiều trong những tháng cuối năm 2025 và giai đoạn 2026-2030, đặc biệt là tiêu dùng nội địa để có thể đạt được mục tiêu như kỳ vọng.

Quang cảnh Tọa đàm.

Chia sẻ tại tọa đàm, bà Chu Thị Vân Anh, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký của Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam (VBA) cho biết, ngành đồ uống đóng góp nhiều cho ngân sách Nhà nước, tạo hàng triệu việc làm trực tiếp và gián tiếp trong các cơ sở nhà máy sản xuất và trong chuỗi cung ứng, dịch vụ từ các đơn vị cung cấp nguyên liệu, đóng gói, kho vận, phân phối, các ngành dịch vụ, du lịch, nhà hàng, logistics...

Bà Chu Thị Vân Anh, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký của Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam (VBA) phát biểu tại Tọa đàm

Tuy nhiên, tăng trưởng toàn ngành đã suy giảm nghiêm trọng, đạt mức tăng trưởng âm. Cụ thể, tăng trưởng toàn ngành giai đoạn 2019-2022 đạt 3,2% nhưng đến giai đoạn 2022-2024, tăng trưởng chậm lại còn 1%, phản ánh sự suy yếu rõ rệt của sức mua và nhu cầu tiêu dùng. Đáng nói, tới tháng 7-2025, ngành này đã tăng trưởng âm, ở mức -7,8% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu sự chuyển dịch từ tăng trưởng chậm sang suy giảm thực sự.

Với thực trạng đó, đại diện Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam kiến nghị, để có thể khoan thư sức doanh nghiệp ngành đồ uống, hỗ trợ doanh nghiệp và người tiêu dùng thúc đẩy kích cầu tiêu dùng nội địa là xem xét nhắc mở rộng chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% cho các mặt hàng đồ uống đến hết năm 2027; giảm, hoãn, miễn một số phí và lệ phí; giãn lùi thực hiện thuế tiêu thụ đặc biệt; phối hợp, giải quyết vấn nạn rượu thủ công, bia giả, nhái, kém chất lượng; cắt giảm điều kiện kinh doanh; giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp.

Theo ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký kiêm Trưởng ban pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, kích cầu từ các chính sách tài khóa là giải pháp quan trọng. Do đó, giải pháp nào có thể thực hiện hỗ trợ doanh nghiệp được ngay thì quan tâm giải quyết như cho phép mặt hàng “nước giải khát theo tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường hơn 5g/100ml” tiếp tục được hưởng chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% từ ngày 1-1-2026 đến hết ngày 31-12-2026, tạo đà tăng trưởng và phục hồi cho ngành nước giải khát trước giai đoạn trước khi bắt đầu chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ ngày 1-1-2027.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký kiêm Trưởng ban pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam.

TS. Nguyễn Anh Tuấn (Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài VAFIE) cho biết, thuế tiêu thụ đặc biệt đã được Quốc hội rất cân nhắc lùi thời điểm áp dụng từ tháng 1/12027 để đảm bảo có thời gian đầu tư chuyển đổi sản phẩm, doanh nghiệp vượt qua khó khăn, phục hồi trước khi thực hiện thuế tiêu thụ đặc biệt…

“Vì vậy, vướng mắc của ngành nước giải khát nêu trong Phụ lục 2 của Nghị định 174 có thể quá trình rà soát Phụ lục chưa kỹ, tạo ra cách hiểu gây bất lợi cho doanh nghiệp khi thực hiện. Do vậy, cần được điều chỉnh Phụ lục này theo hướng loại bỏ mặt hàng này ra khỏi Phụ lục 2 để các sản phẩm đồ uống có đường tiếp tục được hưởng chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% trong năm 2026”, ông Nguyễn Anh Tuấn cho hay.

Nhiều chuyên gia tại tọa đàm cũng cho rằng, các chính sách hỗ trợ, đặc biệt là hỗ trợ về thuế cần được thực hiện theo đúng tinh thần và thống nhất. Đơn cử, vướng mắc về việc miễn giảm thuế GTGT 2% đối với mặt hàng nước giải khát có đường trong năm 2026 là cần được tiếp tục để giúp các doanh nghiệp ngành nước giải khát vượt khó, phục hồi trước thềm thực hiện thuế tiêu thụ đặc biệt từ 1/1/2027 tới.

Theo Báo cáo đánh giá tác động chính sách giảm 2% thuế GTGT loại trừ đối với mặt hàng NGK có đường trên 5g/100ml do Viện nghiên cứu đồ uống Việt Nam thực hiện tháng 8/2025, doanh nghiệp ngành Nước giải khát, người tiêu dùng có thể không được hưởng khoảng 1.276 tỉ đồng từ chính sách giảm thuế GTGT 2%, lợi nhuận giảm 0,297%; Giá trị tăng thêm của ngành (VA) giảm 0.117%; Thu nhập người lao động giảm 0.323%; Khấu hao tài sản cố định giảm 0,356%.

Thanh Mai