Giải bài toán thiếu hụt vật liệu xây dựng tại Nghệ An: Cần đồng bộ từ quản lý đến doanh nghiệp
Hiện nay, tỉnh Nghệ An đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nguồn cung cát xây dựng, gây ảnh hưởng đáng kể đến tiến độ thi công công trình và chi phí đầu vào của người dân, doanh nghiệp. Trước tình hình đó nhiều cơ quan chức năng tỉnh đã chủ động vào cuộc, triển khai các biện pháp giám sát, điều tiết và bình ổn thị trường vật liệu xây dựng, đảm bảo ổn định sản xuất và phát triển hạ tầng.
Tình trạng khan hiếm cát lan rộng
Từ đầu năm 2025, nhiều khu vực trong tỉnh ghi nhận tình trạng khan hiếm cát xây dựng ở mức báo động. Nhiều mỏ cát hoạt động cầm chừng hoặc tạm dừng do quá trình kiểm tra, giám sát nghiêm ngặt từ cơ quan chức năng. Việc siết chặt các hoạt động khai thác trái phép, cùng với việc hạn chế cấp phép mới, đã khiến sản lượng cát giảm rõ rệt.
Một số người dân có công trình thi công trên địa bàn huyện Tân Kỳ cho hay, so với những năm trước, giá cát xây dựng đã có những biến động rõ rệt cũng làm tăng kinh phí xây dựng cho người dân.
Theo báo cáo từ Sở Xây dựng, giá cát tại các mỏ hợp pháp trên địa bàn đã tăng từ 40.000 đồng/m³. Giá cát xây dựng thông dụng và cát hoàn thiện (cát tô, cát da tường) đều ghi nhận mức tăng mạnh so với cùng kỳ các năm trước.
Giá vật liệu xây dựng ngày càng tăng cao đã ảnh hưởng đến nhiều tiến độ xây dựng của cả người dân và doanh nghiệp
Không chỉ riêng giá cát, thị trường vật liệu xây dựng còn đang đối mặt với biến động giá thép. Trong tháng 6, nhiều doanh nghiệp lớn như Vinausteel và VAS Nghi Sơn đã tăng giá thép cây từ 150.000 – 200.000 đồng/tấn. Giá thép xây dựng trong nước hiện dao động quanh mức 13.400 – 13.850 đồng/kg và được dự báo tiếp tục tăng nhẹ.
Tình trạng khan hiếm và giá cả leo thang không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ các dự án xây dựng trọng điểm, mà còn gây khó khăn lớn cho các hộ dân xây dựng nhà cũng như các doanh nghiệp xây dựng, thi công. Việc chậm cung ứng vật liệu kéo theo chi phí đầu tư tăng cao, khiến nhiều kế hoạch thi công phải điều chỉnh hoặc tạm hoãn.
Qua đánh giá từ các cơ quan chuyên môn, một số nguyên nhân chính về việc nguồn cung cát tại Nghệ An thiếu hụt vì do đang siết chặt công tác quản lý khai thác, nhiều mỏ cát bị kiểm tra, tạm ngưng hoặc khai thác hạn chế do yêu cầu bảo vệ môi trường và tuân thủ pháp luật. Nhu cầu xây dựng tăng cao vào mùa khô, trong khi nguồn cung lại không tăng kịp, khiến thị trường mất cân bằng.
Ngoài ra, hiện nay một số mỏ có giấy phép trên địa bàn đã có hợp đồng cung ứng cho các dự án hạ tầng trọng điểm, nên không còn dư lượng để bán lẻ ra thị trường.
Không chỉ các hộ dân, nhiều doanh nghiệp cũng gặp khó khan, ông Lê Viết Quỳnh giám đốc công ty TNHH Lộc Khang Sông Lam (Nghệ An) bày tỏ:“Thời gian gần đây giá cát ngày càng tăng chóng mặt… Điều doanh nghiệp chúng tôi tâm tư nhất là chuyện làm sao để đăng kiểm được tàu một cách dễ dàng nhất. Để có thể cung cấp đủ ổn định nguồn hàng, điều này rất mong được các cơ quan chức năng hỗ trợ để doanh nghiệp chúng tôi sớm ổn định làm ăn.”
Trước tình trạng khan hiếm và giá cát tăng mạnh, Sở Xây dựng Nghệ An đã và đang chủ động giám sát thị trường vật liệu xây dựng thông qua hệ thống báo cáo giá xây dựng theo quý. Nếu tiếp tục xuất hiện biến động giá lớn hoặc tình trạng khan hiếm kéo dài, Sở sẽ kiến nghị thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để rà soát, đánh giá lại tình hình khai thác – cung ứng – vận chuyển cát trong toàn tỉnh, từ đó tham mưu UBND tỉnh có hướng điều tiết phù hợp.
Song song, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với các đơn vị chức năng môi trường đã tăng cường công tác kiểm tra hiện trường, xử lý nghiêm các hành vi khai thác trái phép, bảo vệ tài nguyên một cách bền vững, hướng đến cân bằng giữa phát triển và bảo tồn.
Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác và vận chuyển cát mong muốn được tháo gỡ khó khăn về thủ tục hành chính, đặc biệt là trong đăng kiểm phương tiện thủy, quy trình cấp mỏ khai thác hợp pháp. Nhiều đơn vị cam kết tuân thủ quy định, đảm bảo sản lượng, chất lượng và bảo vệ môi trường nếu nhận được hỗ trợ hợp lý từ phía cơ quan quản lý.
Có thể thấy, tình trạng thiếu hụt nguồn cung và biến động giá cát xây dựng đang tạo áp lực lên nhiều mặt của đời sống xã hội. Tuy nhiên, với sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ của các Sở, ngành và chính quyền địa phương, cùng sự hợp tác từ phía doanh nghiệp và người dân, Nghệ An có cơ sở để tin tưởng rằng thị trường vật liệu xây dựng sẽ sớm được bình ổn, góp phần bảo đảm tiến độ các công trình, phục vụ tốt mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh trong năm 2025 và các năm tiếp theo.
