Giải bài toán thoát nghèo cho nông dân vùng biên

Người dân bản Pà Ca, xã Nậm Cắn mạnh dạn chuyển đổi sang trồng lạc mang lại hiệu quả kinh tế.

Mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, vật nuôi

Nậm Cắn là một xã miền núi biên giới của H.Kỳ Sơn - huyện nghèo nhất nước, giáp với nước bạn Lào. Nơi đây có Cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn, là điểm cuối cùng của Quốc Lộ 7 trên đất Việt Nam. Người dân xã Nậm Cắn chủ yếu sống bằng nghề nông nghiệp với 2 loại chủ lực ngô, lúa trồng ở các rẫy cao trên núi. Do trình độ canh tác và kỹ thuật chăm sóc còn nhiều hạn chế, lại không được bổ sung phân bón thường xuyên trong khi thời tiết vùng cao nắng hạn đã làm ảnh hưởng đến năng suất cây trồng.

Nhận thấy cây lạc sau thời gian trồng thử nghiệm mang lại năng suất cao, năm 2023, UBND xã Nậm Cắn đã vận động, khuyến khích người dân chuyển đổi hơn 60 ha diện tích trồng lúa nương sang trồng lạc. Nhờ vậy mà dù năm nay lúa nương ở nhiều địa phương mất mùa nhưng ở Nậm Cắn nhiều hộ dân rất vui mừng vì cây lạc được mùa, được giá. Chị Moong Thị Soi, bản Pà Ca, xã Nậm Cắn phấn khởi cho biết: “Từ trước đến nay chúng tôi trồng lúa nương, năng suất kém, giá cả thấp nên hàng năm thu nhập không được bao nhiêu. Từ khi chuyển đổi sang trồng lạc, năng suất cao hơn, giá cả cũng cao gấp đôi so với lúa. Nếu thu hoạch đạt năng suất thì năm nay gia đình tôi thu được khoảng hơn 50 triệu đồng. Hiện trong bản đã có 55 hộ tham gia chuyển đổi cây trồng”.

Bên cạnh đưa cây lạc vào trồng thay cây lúa, tại các địa phương trong H. Kỳ Sơn như xã Mường Lống, Na Ngoi còn triển khai nuôi gà đen theo hình thức tập trung, bước đầu mang lại hiệu quả cao. Ông Vi Văn Hùng, bản Nà Hướng, xã Xa Ngoi cho hay, trước đây gia đình ông có nuôi gà nhưng dưới hình thức thả rông, quy mô nhỏ lẻ, hiệu quả kinh tế thấp. Sau khi được xã tập huấn về kỹ thuật, được Nhà nước hỗ trợ cám, thuốc thang, gia đình ông nuôi theo hình thức tập trung, số lượng nhiều hơn và ít dịch bệnh. “Với giá xuất chuồng từ 170.000-180.000 đồng/con, lợi nhuận thu về sẽ hơn nuôi bò, mà vốn lại ít hơn. Đặc biệt, nuôi gà đen, người dân không lo về đầu ra sản phẩm. Hiện trong bản có nhiều hộ đã áp dụng phương pháp nuôi này” - ông Vi Văn Hùng chia sẻ thêm. Cũng theo ông Hùng, gà đen là giống vật nuôi có đặc tính hoang dại, khỏe mạnh và thích hợp với môi trường khí hậu lạnh ở vùng cao, nên ít mắc bệnh vì vậy rất phù hợp điều kiện khí hậu nơi đây. Hiện tại các xã nuôi gà đen nhiều như Xa Ngoi, Mường Lống, Nậm Cắn, Huồi Tụ… Gà đen đã trở thành một loại thực phẩm được tiêu thụ rộng rãi nhờ vào chất lượng thịt.

Mô hình nuôi gà đen ở xã Na Ngoi, H.Kỳ Sơn.

Những tín hiệu đáng mừng

Sau một thời gian chuyển đổi mô hình cây trồng, vật nuôi đã mang lại hiệu quả kinh tế bước đầu cho người dân các xã thuộc huyện biên giới Kỳ Sơn.

Ông Lầu Bá Chày - Chủ tịch UBND xã Nậm Cắn cho biết, trên cùng một diện tích thì năng suất cây lạc cao hơn, giá trị đầu ra cũng cao hơn nên xã đã vận động bà con mạnh dạn chuyển đổi cây trồng. Thời gian tới, xã sẽ nghiên cứu thêm một số giống phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng nơi đây để nhân rộng thêm. Ngoài vận động bà con chuyển đổi cây trồng, xã cũng bố trí người hướng dẫn thêm kỹ thuật cho bà con để giúp người dân tự tin canh tác, từ đó nâng cao thu nhập cho bà con nhân dân.

Bên cạnh việc chuyển đổi cây trồng, H.Kỳ Sơn còn phối hợp Hội Nông dân tỉnh Nghệ An triển khai nhiều dự án. Điển hình là dự án bảo tồn và phát triển giống già đen đặc sản ở xã Na Loi, Mường Lống. Qua quá trình nghiên cứu, Hội Nông dân tỉnh đã phối hợp với các nhà khoa học đầu tư, hỗ trợ cho các hộ về con giống cũng như khoa học kỹ thuật. Sau quá trình sản xuất gà đen phát triển rất tốt, đảm bảo chế độ dinh dưỡng, được người tiêu dùng thực sự yêu thích. Từ vài hộ được hỗ trợ, sau 5 năm phát triển, người dân đã mở rộng quy mô và liên kết lại với nhau thành lập Chi hội nghề nghiệp chăn nuôi gà đen, có thể cung cấp con giống đến gà thương phẩm cho thị trường.

Ông Vi Oanh - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn H.Kỳ Sơn cho hay, hiện huyện đang tập trung xây dựng mô hình liên kết, chuỗi giá trị với 5 mô hình: Chuỗi liên kết gà đen, Sản xuất chè Tuyết San ở xã Huồi Tụ, mở rộng diện tích hồng Nhân Hậu; ở các vùng có khí hậu ôn đới như Na Loi, Nậm Càn, Chuỗi sản xuất sắn nguyên liệu. Để thực hiện chương trình mục tiêu vùng đồng bào dân tộc miền núi trong giai đoạn sắp tới, bên cạnh việc tăng cường tập huấn, đưa khoa học kỹ thuật giúp nông dân thay đổi phương thức sản xuất, H.Kỳ Sơn đặc biệt ưu tiên bảo tồn, phát triển những cây, con bản địa qua đó nâng cao hiệu quả kinh tế, giúp người dân ổn định thu nhập.

Nhờ những nỗ lực trong chuyển đổi cây trồng, vật nuôi của chính quyền và người dân đã đem lại hiệu quả kinh tế cao, đời sống bà con nhờ đó được nâng cao; qua đó đảm bảo an ninh lương thực. Tuy nhiên, do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, giao thông đi lại khó khăn nên vẫn rất cần sự quan tâm hơn nữa của các cấp các ngành.

Dương Hóa