Giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở
Thực hiện tốt Quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở là tiền đề quan trọng trong việc đảm bảo quyền làm chủ và các quyền, lợi ích cho cán bộ, công chức, viên chức (CBCCVC) ở mỗi cơ quan, đơn vị. Thời gian qua, các cấp công đoàn trong tỉnh đã chủ động phối hợp với chính quyền, chuyên môn đồng cấp đẩy mạnh thực hiện QCDC ở cơ sở. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn một số đơn vị chưa quan tâm, chú trọng đến công tác nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên, CBCCVC, việc thực hiện QCDC ở cơ sở vẫn còn những hạn chế, bất cập cần sớm được khắc phục.
Hội nghị cán bộ viên chức tại Trường THCS Thành Cổ, thị xã Quảng Trị - Ảnh: TRẦN DIỄM
Để thực hiện hiệu quả QCDC ở cơ sở tại nơi làm việc, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh đã tập trung chỉ đạo các công đoàn cấp huyện, ngành tuyên truyền, hướng dẫn công đoàn cơ sở (CĐCS) các quy định pháp luật mới về thực hiện QCDC ở cơ sở; chỉ đạo CĐCS chủ động phối hợp với thủ trưởng đơn vị thực hiện tốt QCDC.
Xây dựng kế hoạch và tổ chức ký kết quy chế phối hợp giữa Đảng đoàn, Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh với các ban thường vụ huyện, thị, thành ủy về thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/TW của Bộ Chính trị; chỉ đạo các công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở chủ động giám sát việc xây dựng, thực hiện QCDC ở cơ sở tại các cơ quan, đơn vị. Tại khối hành chính sự nghiệp, có 748/748 cơ quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập đã tổ chức hội nghị CBCCVC.
Hội nghị CBCCVC đã trở thành diễn đàn phát huy dân chủ trực tiếp của CBCCVC và vai trò đại diện của CĐCS trong việc tham gia với thủ trưởng cơ quan, đơn vị xây dựng kế hoạch công tác, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho CBCCVC hằng năm; hoàn thiện các quy chế nội bộ.
Bên cạnh đó, hoạt động của ban thanh tra nhân dân trong các cơ quan, đơn vị được các cấp công đoàn thường xuyên chú trọng và củng cố. LĐLĐ tỉnh và LĐLĐ cấp huyện, công đoàn ngành, Công đoàn Viên chức tỉnh đã chủ động phối hợp với thanh tra tỉnh, thanh tra huyện hướng dẫn nghiệp vụ công tác cho ban thanh tra nhân dân ở các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập.
Ban thanh tra nhân dân tại các cơ quan, đơn vị đã phát huy hiệu quả nhiệm vụ giám sát việc thực hiện nghị quyết hội nghị CBCCVC, thực hiện chính sách, pháp luật, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, thực hiện QCDC ở cơ sở,... góp phần phát huy dân chủ, đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của CBCCVC ở cơ quan, đơn vị.
Trong năm 2022, một số công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở đã đề xuất với chính quyền tổ chức các buổi đối thoại trực tiếp với đoàn viên, CBCCVC. Thông qua hội nghị đối thoại, nhiều vấn đề khó khăn, vướng mắc ở cơ sở, các kiến nghị, đề xuất của CBCCVC được cấp ủy đảng, chính quyền tiếp thu và thực hiện giải pháp tháo gỡ.
Tuy nhiên, trong quá trình chỉ đạo, các cấp công đoàn tham gia thực hiện QCDC ở cơ sở vẫn còn gặp một số hạn chế như: việc triển khai thực hiện QCDC ở một số cơ quan còn mang tính hình thức; quy trình triển khai hội nghị CBCCVC tại một số đơn vị bỏ qua việc thực hiện hội nghị cấp phòng hoặc bộ phận công tác để CBCCVC được tham gia ý kiến vào các văn bản dự thảo trước khi trình hội nghị hoặc kiến nghị đề xuất với thủ trưởng cơ quan. Vẫn còn tình trạng đoàn viên, CBCCVC chưa dám phản ánh, kiến nghị, tâm lý ngại va chạm hoặc cá biệt CBCCVC còn thờ ơ, chưa xem việc thực hiện QCDC ở cơ sở là trách nhiệm của mình đối với cơ quan, đơn vị.
Một số cấp ủy, chính quyền chưa tập trung chỉ đạo, thiếu kiểm tra, đôn đốc; chưa cụ thể hóa các quy chế, quy định, quy trình công khai, dân chủ ở cơ sở; chưa coi trọng việc sửa đổi, bổ sung quy chế, quy định tại đơn vị, chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm... Hoạt động của ban thanh tra nhân dân tại một số đơn vị còn mờ nhạt, hiệu quả thấp, có lúc, có nơi chưa thực hiện đầy đủ nhiệm vụ theo quy định pháp luật, một số đơn vị chưa phát huy tốt vai trò giám sát.
Để tiếp tục phát huy vai trò của công đoàn trong việc phối hợp triển khai thực hiện QCDC ở cơ sở, thời gian tới, công đoàn các cấp trong tỉnh cần: Chủ động, thường xuyên phối hợp tốt với chính quyền, chuyên môn cùng cấp đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho đoàn viên, CBCCVC về việc xây dựng, thực hiện QCDC ở cơ sở. Bởi muốn thực hiện dân chủ trong cơ quan, đơn vị, trước hết CCVC phải nắm bắt và hiểu biết về dân chủ cơ sở, bao gồm những việc công khai để CBCCVC biết, tham gia ý kiến và giám sát, kiểm tra.
Điều này đóng vai trò quyết định trong việc tổ chức thực hiện QCDC cũng như kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc thực hiện dân chủ. CBCCVC thẳng thắn đóng góp ý kiến để xây dựng nội bộ cơ quan, đơn vị trong sạch, vững mạnh.
Công đoàn có trách nhiệm phối hợp với người đứng đầu cơ quan, đơn vị tổ chức hội nghị CBCCVC; tập huấn kỹ năng, kinh nghiệm và hiểu rõ các quy định pháp luật liên quan đến việc thực hiện dân chủ cơ sở. Các CĐCS phải nắm chắc quy trình hội nghị để tham mưu, phối hợp với lãnh đạo cơ quan, đơn vị tổ chức tốt hội nghị CBCCVC. Người đứng đầu cơ quan, đơn vị chủ động chuẩn bị nội dung, bố trí đủ thời gian và phối hợp với chủ tịch công đoàn chỉ đạo hội nghị CBCCVC theo quy định.
Bên cạnh việc lắng nghe ý kiến đóng góp của CBCCVC; giải đáp những thắc mắc, kiến nghị của CBCCVC... thì người đứng đầu cơ quan, đơn vị cũng cần phải tạo được bầu không khí thoải mái để mọi CBCCVC và người lao động có cơ hội bày bỏ tâm tư, nguyện vọng của mình.
Tăng cường giám sát việc thực hiện nghị quyết hội nghị CBCCVC; phải có đánh giá kết quả thực hiện nghị quyết hội nghị CBCCVC trước hội nghị CBCCVC vào 6 tháng và cuối năm. Khắc phục tính hình thức trong hoạt động của ban thanh tra nhân dân trong cơ quan, đơn vị.
Trước hết cần lựa chọn, bố trí những người có phẩm chất, năng lực tốt, được CBCCVC tín nhiệm làm công tác thanh tra nhân dân. Các thành viên tham gia ban thanh tra nhân dân phải có bản lĩnh, không ngại va chạm, ý thức đầy đủ về vị trí, vai trò và phải nắm rõ nhiệm vụ, quyền hạn của mình được pháp luật quy định; có nghiệp vụ hoạt động, được tập huấn cơ bản.
Muốn vậy, hằng năm có kế hoạch và tổ chức các cuộc tập huấn cho cán bộ làm công tác thanh tra nhân dân về chức năng, nhiệm vụ của ban thanh tra nhân dân, kỹ năngxây dựng kế hoạch hoạt động, tổ chức thực hiện quyền thanh tra, giám sát, xác minh vụ việc theo quy định pháp luật… nhằm nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng, năng lực, trình độ và hiểu biết pháp luật cho người làm công tác thanh tra nhân dân.
Đồng thời, cơ quan, đơn vị cần tạo điều kiện thuận lợi và bố trí nguồn kinh phí hợp lý để ban thanh tra nhân dân hoạt động. Ban thanh tra nhân dân phải thực hiện đúng nhiệm vụ là giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, việc thực hiện dân chủ ở cơ sở của cơ quan, đơn vị.
