Giải pháp thiết thực giảm chênh lệch chất lượng dạy và học

Cô và trò Trường THPT Thanh Sơn, xã Thanh Sơn trong giờ học

Từ năm học 2020-2021, khi chương trình giáo dục phổ thông mới được triển khai, học sinh trên cả nước bắt đầu học theo nhiều bộ SGK khác nhau, chủ yếu là ba bộ lớn do các nhà xuất bản khác nhau biên soạn. Thực tế qua hơn 10 năm thực hiện “một chương trình, nhiều SGK” đã gây ra những vướng mắc. Đặc biệt, khi học sinh chuyển trường, các em có thể rơi vào tình trạng “hẫng kiến thức” do phải làm quen lại từ đầu với bộ sách mới. Ngoài ra, do không thể tận dụng lại sách cũ, gây lãng phí và áp lực tài chính cho phụ huynh học sinh. Anh Nguyễn Quang Minh - phụ huynh có con đang học lớp 8 tại Trường THCS Gia Cẩm, phường Việt Trì, chia sẻ: “Trước đây con tôi học ở Hà Nội theo một bộ SGK khác. Khi chuyển về tỉnh Phú Thọ học, do bộ SGK không đồng nhất, con tôi không theo kịp chương trình, phải mất nhiều thời gian làm quen lại. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến kết quả học tập mà còn tạo áp lực tâm lý cho cả học sinh và phụ huynh".

Việc xây dựng một bộ SGK thống nhất như tinh thần Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị sẽ kịp thời giải quyết vấn đề này. Nghị quyết thể hiện rõ quan điểm của Đảng: Giáo dục phải góp phần củng cố sự đồng thuận xã hội, xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, công bằng giữa các vùng miền, địa phương. Cô giáo Vi Thị Bích Thọ - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đồng Lương, xã Đồng Lương cho biết: Việc cả nước chung một bộ sách giáo khoa sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực, tăng tính đồng bộ trong giáo dục, giúp công tác quản lý, kiểm tra, thi cử dễ dàng hơn, giải quyết được nỗi lo lắng và khó khăn của học sinh chuyển đi, chuyển đến (khi hai trường dùng hai bộ sách khác nhau). Đối với giáo viên, khi có một bộ tài liệu chuẩn chung trên toàn quốc, việc trao đổi chuyên môn, chia sẻ kinh nghiệm cũng sẽ thuận lợi hơn. Hàng năm, giáo viên nhà trường không phải nghiên cứu để lựa chọn bộ sách sử dụng trong giảng dạy, các thầy, cô sẽ dành nhiều thời gian hơn vào việc đổi mới phương pháp, ứng dụng công nghệ và phát triển kỹ năng mềm cho học sinh.

Học sinh Trường Tiểu học Đồng Lương, xã Đồng Lương tích cực đọc sách tại thư viện trường học.

Không chỉ vậy, một bộ SGK chuẩn còn giúp cho việc kiểm tra, đánh giá được tiến hành trên cùng nền tảng kiến thức, tránh tình trạng chênh lệch trong thi cử giữa các vùng miền. Đây là tiền đề quan trọng để hướng tới mục tiêu đổi mới kiểm tra, đánh giá năng lực người học, gắn thi cử với thực tiễn, thay vì thiên về học thuộc lòng như trước. Sự đồng bộ về SGK cũng tạo điều kiện để xây dựng kho học liệu số thống nhất, ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong giáo dục.

Chủ trương thống nhất một bộ SGK dùng chung từ năm học 2026 – 2027 đã nhận được sự đồng thuận của toàn xã hội. Một bộ SGK thống nhất không chỉ giúp đồng bộ hóa việc kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh, giảm áp lực cho thầy cô; giúp học sinh học tập liền mạch, không bị bỡ ngỡ khi thay đổi môi trường học tập. Đồng thời góp phần tiết kiệm chi phí, giảm gánh nặng tài chính trong việc mua sách mỗi năm. Học sinh có thể sử dụng lại sách cũ, tạo thuận lợi cho hoạt động quyên góp, hỗ trợ SGK cho học sinh vùng khó khăn, lan tỏa tinh thần sẻ chia trong cộng đồng...

Hoạt động đọc sách giữa giờ sáng thứ 6 hàng tuần của học sinh Trường Tiểu học Tân Dân, phường Việt Trì.

Việc xây dựng và triển khai một bộ SGK thống nhất toàn quốc là bước đi chiến lược, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với sự nghiệp giáo dục. Phấn đấu tới năm 2030 cung cấp miễn phí SGK cho tất cả học sinh. Đây là chính sách nhân văn, toàn diện, góp phần giảm gánh nặng chi phí, tạo cơ hội học tập công bằng cho học sinh trong cả nước; đồng thời xây dựng nền tảng tri thức vững chắc, thống nhất cho sự phát triển bền vững của đất nước trong thời kỳ hội nhập và phát triển.

Hạnh Thúy