Giải quyết ô nhiễm không khí không thể thành công bằng những giải pháp đơn lẻ

Giải quyết ô nhiễm không khí không thể thành công bằng những giải pháp đơn lẻ

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang giao các đơn vị tổ chức thực hiện các nhiệm vụ cấp bách để kéo giảm mức độ ô nhiễm không khí, nhất là vào "mùa ô nhiễm" dịp cuối năm ở nhiều nơi ở miền Bắc. Liên quan đến nội dung này, bà Nguyễn Thị Thiên Phương - Phó Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho rằng: "Trước tình hình ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn ngày càng phức tạp do quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa nhanh chóng, cùng với điều kiện thời tiết bất lợi, Đảng và Nhà nước đã thể hiện sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát, coi đây là mệnh lệnh cao nhất cho mọi hành động.

Với vai trò là cơ quan tham mưu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tập trung hoàn thiện thể chế và chính sách, điển hình là việc trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2045, đồng thời gấp rút hoàn thiện Lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải đối với phương tiện giao thông, trước mắt tại Hà Nội và TP.HCM".

Bà Nguyễn Thị Thiên Phương - Phó Cục trưởng Cục Môi trường

Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng triển khai các hành động cấp bách như tăng cường năng lực quan trắc bằng thiết bị cảm biến, công khai chất lượng không khí trên các phương tiện truyền thông để người dân chủ động bảo vệ sức khỏe và ứng dụng thiết bị bay không người lái (drone) để phát hiện các nguồn phát thải. Đồng thời, công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm cũng được tăng cường nhằm siết chặt quản lý, phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương để kiểm soát ô nhiễm một cách toàn diện.

Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Thiên Phương, việc giải quyết ô nhiễm không khí đòi hỏi sự vào cuộc của toàn xã hội, nỗ lực dài hạn và nguồn lực lớn để chuyển dịch từ tăng trưởng nóng sang tăng trưởng xanh, bền vững. Do đó, bà Phương mong muốn có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, đa dạng hóa nguồn lực triển khai, và đặc biệt là sự đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp và các bạn trẻ trong việc ứng dụng công nghệ, phát triển kinh tế xanh và lan tỏa lối sống bền vững.

“Đây là một bài toán khó, nhưng với quyết tâm chính trị và sự chung tay của tất cả xã hội, tôi tin rằng chúng ta sẽ thành công trong việc mang lại một môi trường sống trong lành cho người dân, kiến tạo một tương lai xanh và bền vững”, bà Nguyễn Thị Thiên Phương chia sẻ.

Áp dụng công nghệ số để giám sát và kiểm soát từng nguồn phát thải gây ô nhiễm không khí

Theo TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, ô nhiễm không khí là vấn đề khó nhìn thấy và khó kiểm soát, vì vậy, việc áp dụng công nghệ số để giám sát và kiểm soát từng nguồn phát thải là giải pháp thiết yếu.

Nêu ví dụ trong lĩnh vực giao thông, một trong những nguồn phát thải lớn nhất, ông Hoàng Dương Tùng cho rằng, chuyển đổi số mở ra nhiều hướng đi mới. Điển hình như việc điện hóa phương tiện giao thông, kết hợp với việc xây dựng hệ thống trạm sạc/đổi pin, là một giải pháp trực tiếp giảm thiểu khí thải từ ống xả. Bên cạnh đó, các công nghệ như hệ thống chẩn đoán trên xe hay các thiết bị đo từ xa có thể giúp kiểm tra chất lượng khí thải của xe đang lưu hành. Việc sử dụng camera nhận dạng biển số xe và GPS cũng giúp các cơ quan quản lý kiểm soát hiệu quả hơn các phương tiện gây ô nhiễm.

TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam

Trong lĩnh vực công nghiệp, chuyển đổi số cho phép xây dựng hồ sơ môi trường điện tử cho từng doanh nghiệp, giúp quản lý và theo dõi lượng phát thải một cách minh bạch, chính xác hơn. Nhờ đó, các cơ sở sản xuất có thể thuận lợi trong quá trình chuyển đổi sang sử dụng nhiên liệu sạch và áp dụng công nghệ xử lý khí thải tiên tiến.

“Việc ứng dụng công nghệ số còn giúp nâng cao năng lực quan trắc và giám sát chất lượng không khí. Các trạm quan trắc tự động, kết hợp với hệ thống dự báo chất lượng không khí, sẽ cung cấp thông tin chính xác và kịp thời cho cơ quan quản lý và người dân. Điều này không chỉ giúp người dân chủ động bảo vệ sức khỏe mà còn là cơ sở dữ liệu quan trọng để xây dựng các chính sách hiệu quả. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để xây dựng mô hình cảnh báo sớm dựa trên dữ liệu quan trắc, cùng với hệ thống thông tin địa lý (GIS) giúp xác định và kiểm soát các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm, từ đó đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời”, TS. Hoàng Dương Tùng khẳng định.

Văn Ngân/VOV.VN