GIÁM SÁT VIỆC BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC DÂN TỘC GIAI ĐOẠN 2016-2021 TRONG CÁC LĨNH VỰC VĂN HÓA, THỂ THAO, DU LỊCH, KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ

Toàn cảnh cuộc làm việc

Tham dự cuộc làm việc có Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Đặng Đình Luyến; các Ủy viên Hội đồng Dân tộc, thành viên Đoàn Giám sát; Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy, đại diện các vụ, cục, đơn vị thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ.

Báo cáo về việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác dân tộc trong giai đoạn 2016-2021, đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, Bộ đã ra 20 văn bản, dự án để triển khai thực hiện 05 Nghị quyết của Quốc hội về chính sách dân tộc. Theo đó, các nội dung tại Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có liên quan đến công tác dân tộc trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai kịp thời thông qua việc ban hành các văn bản, chương trình, đề án, dự án, góp phần thực hiện có hiệu quả công tác văn hóa vùng đồng bào dân tộc thiểu số nói chung, công tác bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, nhất là bản sắc văn hóa vùng cao nói riêng.

Đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trình bày báo cáo

Bên cạnh đó, trong giai đoạn 2016-2021, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chủ trì soạn thảo, trình Quốc hội ban hành 03 Luật, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành 11 Nghị định, 01 Quyết định và ban hành theo thẩm quyền 14 Thông tư có quy định liên quan đến công tác dân tộc; kịp thời triển khai thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nâng cao hiệu quả công tác dân tộc trong lĩnh vực văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao và du lịch.

Đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, các văn bản quy phạm pháp luật do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì soạn thảo, trình cơ quan có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền có nội dung liên quan đến công tác dân tộc đã được ban hành kịp thời, bảo đảm phù hợp với Hiến pháp năm 2013, Luật, Pháp lệnh, Nghị quyết và văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên, chưa phát hiện văn bản nào không phù hợp với văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên.

Về việc triển khai nhiệm vụ xây dựng thể chế về công tác dân tộc, đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, sau khi Nghị định số 05/2011/NĐ-CP có hiệu lực thi hành, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Thông tư số 12/2014/TT-BVHTTDL ngày 10/10/2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Nghị định số 05/2011/NĐ-CP, bao gồm chính sách bảo tồn và phát triển văn hóa; chính sách phát triển thể dục thể thao vùng dân tộc thiểu số; chính sách phát triển du lịch vùng dân tộc thiểu số theo các Điều 13, 14, 15 Nghị định số 05/2011/NĐ-CP. Từ đó đến nay, Bộ đã tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các quy định tại Nghị định số 05/2011/NĐ-CP và Thông tư số 12/2014/TT-BVHTTDL. Tuy nhiên, thực tế còn một số vướng mắc do những chính sách hỗ trợ về văn hóa, thể thao và du lịch chưa được quy định cụ thể, nhất là nguồn lực thực hiện.

Báo cáo tại Phiên họp, đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, công tác ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Bộ Khoa học và Công nghệ có nội dung liên quan đến công tác dân tộc được triển khai kịp thời, đầy đủ, đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn. 3 văn bản do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành có nội dung liên quan đến công tác dân tộc quy định các biện pháp quản lý, hướng dẫn thực hiện các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ (Quyết định số 1747/QĐ-TTg ngày 13/10/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chương trình hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016-2025”; Quyết định số 1062/QĐ-TTg ngày 14/6/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chương trình phát triển tài sản tri tuệ giai đoạn 2016-2020” và Quyết định số 2205/QĐ-TTg ngày 24/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đến năm 2030”), các văn bản này đều do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì soạn thảo trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành.

Đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ trình bày báo cáo

Về “Chương trình hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016-2025”, Bộ Khoa học và Công nghệ đã khẩn trương xây dựng và ban hành Thông tư số 07/2016/TT-BKHCN ngày 22/4/2016 của Bộ Khoa học và Công nghệ quy định việc quản lý Chương trình hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016-2025 để triển khai thực hiện các nội dung được quy định tại Chương trình. Ngày 15/02/2017, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Quyết định quy định về xây dựng dự toán chi công lao động khoa học của dự án thuộc Chương trình hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016-2025 (Quyết định số 224/QĐ-BKHCN). Việc ban hành đầy đủ và kịp thời các văn bản để hướng dẫn thực hiện, quản lý Chương trình đã mang lại hiệu quả rõ rệt

Đối với “Chương trình phát triển tài sản trí tuệ giai đoạn 2016-2020” tại Quyết định số 1062/QĐ-TTg ngày 14/6/2016 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đã xây dựng và ban hành Thông tư số 17/2017/TT-BKHCN ngày 29/12/2017 quy định quản lý Chương trình phát triển tài sản trí tuệ giai đoạn 2016-2020; phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng và ban hành Thông tư số 14/2019/TT-BTC ngày 15/3/2019 của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định quản lý tài chính thực hiện Chương trình phát triển tài sản trí tuệ giai đoạn 2016-2020. Ngày 24/12/2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2205/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đến năm 2030 và ngày 11/6/2021 Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành Thông tư số 03/2021/TT-BKHCN quy định về quản lý Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đến năm 2030.

Thảo luận tại cuộc làm việc, các thành viên Đoàn giám sát đánh giá cao báo cáo của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ đã được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, bám sát đề cương, các nội dung tương đối đầy đủ các yêu cầu đặt ra. Bên cạnh đó, các đại biểu đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ làm rõ việc phối hợp giữa các Bộ, ngành tham mưu cho Chính phủ trong việc triển khai Nghị quyết 88 và Nghị quyết 120.

Cho ý kiến về báo cáo của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các đại biểu cho rằng một số văn bản hướng dẫn ban hành chậm hơn so với thời điểm Nghị định có hiệu lực thi hành, gây khó khăn cho việc cụ thể hóa, thi hành các Nghị định trong thực tế đời sống, đề nghị đánh giá kỹ lưỡng tác động của việc chậm ban hành các văn bản này đối với đối tượng dân tộc thiểu số. Các đại biểu cũng cho rằng, báo cáo cần thể hiện rõ ràng chi tiết hơn về sự phù hợp giữa nội dung với hình thức văn bản quy phạm pháp luật, giữa thẩm quyền ban hành với nội dung văn bản; sự thống nhất giữa các văn bản đã có và văn bản mới ban hành, để làm rõ trách nhiệm của Bộ trong việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác dân tộc.

Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch làm rõ những kế hoạch, giải pháp, chiến lược phát triển du lịch cộng đồng gắn với quảng bá văn hóa, sản vật, ẩm thực dân tộc thiểu số để bảo vệ tài nguyên, môi trường sinh thái, bảo tồn phát huy những nét văn hóa địa phương của các dân tộc thiểu số.

Đối với báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ, các đại biểu đề nghị báo cáo làm rõ trách nhiệm của Bộ trong việc đề xuất, nghiên cứu để có bước tiến đột phá trong việc ứng dụng khoa học công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề nghị báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ cần làm rõ những khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ trong việc thực hiện chính sách khuyến khích thu hút cán bộ khoa học công nghệ về làm việc tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Ngoài ra, một số ý kiến đề nghị báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ làm rõ trách nhiệm của Bộ trong việc giải quyết vấn đề việc làm và phát triển công nghệ, thực hiện công cuộc chuyển đổi số ở khu vực nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm từ vùng dân tộc thiểu số, cho người dân tộc thiểu số. Các đại biểu cũng đề nghị Bộ làm rõ tính ứng dụng vào thực tiễn đời sống của các nghiên cứu khoa học; nêu rõ những khó khăn, vướng mắc, phân tích nguyên nhân và đề xuất giải pháp đối với việc lồng ghép phát triển các sản phẩm liên vùng, liên tỉnh ở các vùng có đồng bào dân tộc thiểu số.

Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Trần Thị Hoa Ry phát biểu kết luận

Kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Trưởng Đoàn Giám sát Trần Thị Hoa Ry nêu rõ Đoàn Giám sát đánh giá cao sự chuẩn bị chu đáo, nghiêm túc của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ. Báo cáo của hai Bộ đã thể hiện tương đối đầy đủ các nội dung đã đề cập, bám sát đề cương đưa ra của Đoàn Giám sát, qua đó chỉ rõ những kết quả trong việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết các điều, khoản, điểm của các luật; ban hành các văn bản để tổ chức triển khai các Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước mà hai Bộ đã phụ trách trong thời gian vừa qua. Đồng thời báo cáo cũng nêu được hạn chế, nguyên nhân và một số bài học và các kiến nghị trong thời gian tới.

Nhấn mạnh khâu ban hành văn bản quy phạm pháp luật có ý nghĩa quan trọng trong việc triển khai thực hiện chính sách liên quan đến đồng bào dân tộc thiểu số, Trưởng Đoàn Giám sát đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp thu ý kiến các đại biểu, hoàn thiện báo cáo theo hướng bổ sung đánh giá tác động của việc chậm ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện các Luật, Nghị định đã được Quốc hội ban hành đối với vùng dân tộc thiểu số, đồng thời cần làm rõ những vướng mắc bất cập, đưa ra những kiến nghị, đề xuất rõ ràng, cụ thể, nêu rõ giải pháp, thời hạn hoàn thành khắc phục những tồn tại hạn chế trong công tác ban hành văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác dân tộc, để công tác này đạt được nhiều hiệu quả thực chất hơn nữa trong thực tiễn.

Cổng Thông tin điện tử Quốc hội trân trọng giới thiệu một số hình ảnh:

Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Đặng Đình Luyến cho rằng báo cáo của các Bộ cần thể hiện rõ ràng chi tiết hơn về sự phù hợp giữa nội dung với hình thức văn bản quy phạm pháp luật, giữa thẩm quyền ban hành với nội dung văn bản; sự thống nhất giữa các văn bản đã có và văn bản mới ban hành.

Ủy viên Chuyên trách Hội đồng Dân tộc Lê Nhật Thành cho rằng một số văn bản hướng dẫn ban hành chậm hơn so với thời điểm Nghị định có hiệu lực thi hành, gây khó khăn cho việc cụ thể hóa, thi hành các Nghị định trong thực tế đời sống

Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Nghệ An Võ Thị Minh Sinh đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch làm rõ những kế hoạch, giải pháp, chiến lược phát triển du lịch cộng đồng gắn với quảng bá văn hóa, sản vật, ẩm thực dân tộc thiểu số

Đại biểu Nguyễn Thị Sửu đề nghị làm rõ trách nhiệm của Bộ trong việc giải quyết vấn đề việc làm và phát triển công nghệ, thực hiện công cuộc chuyển đổi số ở khu vực nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ giải trình, làm rõ một số nội dung các đại biểu quan tâm./.

Bùi Hùng - Minh Thành