Giảm thêm thuế cho xe hybrid

Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) sửa đổi sẽ được Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 9 sắp tới. Trước đó, khi dự thảo luật này được Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 8, nội dung nhận được nhiều sự quan tâm là chính sách thuế TTĐB đối với ô tô hybrid - loại xe sử dụng cả động cơ xăng và điện.

Giảm thuế để kích thích tiêu dùng

Nếu dự thảo luật được thông qua, thuế TTĐB đối với xe hybrid sẽ bằng 70% thuế suất đối với xe chạy xăng thông thường, qua đó giảm gánh nặng thuế cho người tiêu dùng, thúc đẩy sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường và góp phần bảo vệ môi trường.

Xe hybrid với khả năng kết hợp động cơ xăng và điện sẽ giúp tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải và giảm tiếng ồn tại các đô thị lớn.Ảnh: NGUYỄN HẢI

Trong khi đó, theo quy định hiện hành, thuế suất thuế TTĐB với ô tô thuần điện chạy pin là 3%, áp dụng đến ngày 28-2-2027. Ô tô hybrid sạc trong (HEV) vẫn áp dụng mức thuế của xe chạy xăng thông thường, 35%-150% tùy dung tích. Còn thuế suất thuế TTĐB với xe hybrid sạc ngoài (PHEV) được áp dụng bằng 70% mức áp cho xe chạy xăng, dầu cùng dung tích.

Như vậy, với đề xuất tại dự thảo Luật Thuế TTĐB (sửa đổi), tất cả dòng xe hybrid, không phân biệt HEV hay PHEV, đều được đề xuất áp dụng thuế suất thuế TTĐB bằng 70% mức thuế suất đối với xe chạy xăng thông thường.

Đánh giá cao phương án nêu trên, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, cho rằng vẫn có thể tiếp tục xem xét áp dụng mức thuế đối với mọi dòng xe hybird chỉ ở mức 50% so với xe xăng. Theo bà Cúc, việc giảm thuế TTĐB cho xe hybrid có thể khiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 5.000 tỉ đồng/năm trong ngắn hạn. Tuy nhiên, về lâu dài, chính sách này sẽ giúp tiết kiệm tới 26.000 tỉ đồng chi phí nhiên liệu và 28.000 tỉ đồng nhập khẩu dầu thô.

Cũng nêu quan điểm nên giảm 50% thuế suất thuế TTĐB cho tất cả dòng xe hybrid, không phân biệt xe hybrid sạc trong hay sạc ngoài, đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu đề xuất: Cần chính sách thuế đủ hấp dẫn để thay đổi hành vi tiêu dùng, khuyến khích người dân chuyển sang sử dụng các phương tiện thân thiện với môi trường để giảm ô nhiễm và hỗ trợ thực hiện cam kết Net Zero (phát thải bằng 0) của Việt Nam.

Trong góp ý gửi đến Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội về dự thảo Luật Thuế TTĐB sửa đổi, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhấn mạnh chính sách thuế cần bảo đảm hài hòa giữa mục tiêu tăng thu ngân sách và duy trì môi trường kinh doanh ổn định, tránh tác động tiêu cực đến doanh nghiệp và nền kinh tế. Do đó, VCCI kiến nghị áp dụng mức thuế TTĐB cho xe HEV bằng 70%, xe PHEV bằng 50% mức thuế suất áp dụng cho xe chạy bằng xăng cùng loại.

Nhu cầu tăng

Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong năm 2024, thị trường Việt Nam tiêu thụ tổng cộng gần 10.000 chiếc xe hybrid (bao gồm cả HEV và PHEV), trong đó chủ yếu là từ các thương hiệu Nhật Bản. Con số này phản ánh xu hướng ngày càng tăng của các phương tiện giao thông thân thiện với môi trường ở Việt Nam. Năm 2025, tuy chưa có số liệu cụ thể song chỉ nhìn vào doanh số của 2 "ông lớn" Toyota và Honda là khoảng 600 chiếc thì có thể thấy người tiêu dùng đã quan tâm đến xe hybrid hơn trước rất nhiều. Ngoài 2 hãng này, còn khá nhiều hãng ô tô khác có phân phối ô tô hybrid tại Việt Nam như Kia, Suzuki, Haval, Nissan...

Trước xu hướng sử dụng xe hybrid tại Việt Nam đang có những tín hiệu tích cực rõ rệt, VAMA kiến nghị giảm thuế TTĐB cho xe PHEV xuống mức bằng 50% so với xe xăng, thay vì 70% như đề xuất ở dự thảo luật. Theo VAMA, việc ưu đãi thuế TTĐB cho xe hybrid mang lại không ít lợi ích như bảo đảm an ninh năng lượng, duy trì môi trường đầu tư ổn định. Đồng thời, thúc đẩy các doanh nghiệp trong ngành ô tô cải tiến công nghệ, dây chuyền sản xuất, mở rộng liên kết chuỗi cung ứng, qua đó góp phần tạo ra nhiều việc làm mới, cải thiện chất lượng cuộc sống cũng như cơ sở hạ tầng.

TS Lê Văn Nghĩa, ĐH Bách khoa Hà Nội, chỉ ra dòng xe "lai" có thể tiết kiệm nhiên liệu và giảm phát thải khí CO2 so với xe truyền thống nhờ cải thiện hiệu suất động cơ đốt trong. Ngoài ra, xe hybrid còn có khả năng thu hồi năng lượng trong quá trình phanh nhờ hệ thống phanh tái tạo, điều mà xe truyền thống không có. Bên cạnh đó, xe hybrid không cần trang bị hệ thống trạm sạc quá lớn mà vẫn đạt hiệu quả tốt về nhiên liệu và thân thiện với môi trường.

Theo ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, xe hybrid nhờ khả năng kết hợp động cơ xăng và điện có thể giúp tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí độc hại và giảm tiếng ồn tại các đô thị lớn. Tuy nhiên, thách thức hiện nay đối với xe hybrid là hạ tầng chưa đồng bộ, giá cả còn cao và rào cản lớn từ thói quen tiêu dùng.

"Các đô thị lớn như Hà Nội, TP HCM đang đối mặt ô nhiễm nghiêm trọng, đòi hỏi giải pháp kịp thời. Xe hybrid là cầu nối giữa xe điện và xe xăng, cần xem xét xây dựng lộ trình chính sách phù hợp để hỗ trợ phát triển, qua đó không chỉ giảm ô nhiễm mà còn phát triển bền vững ngành giao thông vận tải" - ông Thi chỉ rõ.

MINH CHIẾN