Giảm thuế để kích cầu

Mục tiêu chính của đề xuất là vừa mở rộng đối tượng, vừa kéo dài thời gian thực hiện, qua đó hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, thúc đẩy hoạt động sản xuất - kinh doanh, du lịch, tiêu dùng trong nước. Đây là động thái quan trọng và cần thiết trong bối cảnh cần kích cầu tiêu dùng để thúc tăng trưởng kinh tế.

Đây không phải là lần đầu tiên, việc giảm thuế VAT được thực hiện. Hậu Covid-19, để phục hồi, phát triển kinh tế và sau này, để giúp nền kinh tế vượt qua giai đoạn khó khăn do biến động địa - chính trị toàn cầu, biện pháp giảm 2% thuế VAT đã liên tục được đề xuất và triển khai thực hiện. Giải pháp này được đánh giá cao và đã phát huy hiệu quả.

Lần này, để kích cầu tiêu dùng, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đạt trên 8% trong năm 2025, hướng tới tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn tiếp theo, Bộ Tài chính tiếp tục đề xuất giảm thuế VAT với đối tượng được mở rộng hơn so với Nghị quyết số 43/2022/QH15. Thời hạn áp dụng giảm thuế lần này được đề xuất lên tới 18 tháng, kéo dài từ ngày 1/7/2025 đến 31/12/2026.

Có nhiều điểm mới và “mạnh” trong lần đề xuất này. Theo đó, bên cạnh những lĩnh vực, ngành hàng cũ, những sản phẩm, dịch vụ công nghệ thông tin như máy giặt, lò vi sóng, dịch vụ xử lý dữ liệu, cho thuê và các hoạt động liên quan, cổng thông tin...; sản phẩm từ kim loại đúc sẵn như thùng, bể chứa và dụng cụ chứa đựng bằng kim loại, nồi hơi... sẽ được giảm thuế để phục vụ mục đích tiêu dùng trực tiếp của người dân.

Ngoài ra, những hàng hóa dùng trong quá trình sản xuất nguyên liệu đầu vào để phục vụ mục đích sản xuất các hàng hóa tiêu dùng trực tiếp cho người dân như than cốc, nhiên liệu dầu và xăng…, than ở khâu nhập khẩu và than bán ra ở khâu kinh doanh thương mại cũng được đề xuất giảm thuế VAT để giảm tải chi phí cho người tiêu dùng.

Dù đề xuất này đang được đưa ra lấy ý kiến công luận để hoàn thiện và quan trọng là còn phải chờ Quốc hội thông qua, nhưng ngay lập tức đã nhận được sự đồng tình của dư luận. Bởi giảm thuế chính là sự hỗ trợ rất lớn cho người dân và doanh nghiệp. Giảm thuế sẽ giúp kích cầu tiêu dùng trong bối cảnh cầu tiêu dùng trong nước dù được cải thiện, nhưng còn chậm. Trong khi đó, tiêu dùng trong nước chính là một động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế.

Hai tháng đầu năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng của nền kinh tế tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước. Con số này tuy cao hơn mức tăng 8,4% cùng kỳ năm 2024, nhưng vẫn thấp hơn những năm trước dịch Covid-19 (mức tương ứng trong năm 2018, 2019 là 10,1% và 12,2%). Tiêu dùng thấp còn ảnh hưởng tới cả động lực cho sản xuất - kinh doanh.

Thực tế, không chỉ Việt Nam, mà Trung Quốc cũng đang nỗ lực kích cầu tiêu dùng. Trung tuần tháng 3/2025, nước này thậm chí đã công bố một “kế hoạch đặc biệt” gồm 8 điểm, tập trung ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng thu nhập, hỗ trợ khả năng chi tiêu, nâng cao tiêu dùng dịch vụ và cải tiến các mặt hàng chủ lực nhằm kích cầu tiêu dùng.

Để kích cầu tiêu dùng, việc tiếp tục giảm thuế VAT là cần thiết. Bộ Tài chính cũng đã tính toán rằng, mặc dù đợt giảm thuế này có thể làm giảm khoảng 121.740 tỷ đồng thu ngân sách nhà nước, nhưng có thể tác động kích thích sản xuất, thúc đẩy hoạt động sản xuất - kinh doanh, qua đó góp phần tạo thêm nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Các đợt giảm thuế VAT, kéo dài từ năm 2022 đến nay cũng đã mang lại kết quả khả quan, giúp kích cầu tiêu dùng, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất - kinh doanh. Một ví dụ cụ thể là năm 2024, khi hơn 49.000 tỷ đồng thuế VAT được giảm, thì tổng mức bán lẻ hàng hóa trong năm tăng 8,4%, tăng trưởng kinh tế đạt 7,09%.

Nếu được thông qua, chính sách giảm thuế VAT 2% dự kiến kéo dài đến hết năm 2026 chắc chắn sẽ góp phần quan trọng kích cầu tiêu dùng, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy vậy, để kích cầu tiêu dùng, việc giảm thuế VAT là chưa đủ, mà cần áp dụng đồng bộ và hiệu quả nhiều giải pháp, bao gồm cả xúc tiến du lịch, tăng cường xúc tiến thương mại, phát triển thị trường trong nước…

Hà Nguyễn