Giáo dục STEM ở bậc học mầm non: Mở ra thế giới diệu kỳ cho trẻ

Mỗi đứa trẻ sẽ có tài năng, sở thích và cách tiếp nhận kiến thức khác nhau; bố mẹ, thầy cô giáo chính là người “phát hiện” ra sự khác biệt đó và tạo môi trường, điều kiện cho các em bộc lộ khả năng của mình. Nếu trước đây các trường định hướng giáo dục tập trung nhiều vào truyền tải lý thuyết, chưa chú trọng thực hành nhiều, thì giáo dục STEM hướng tới giúp nhà trường tích hợp giữa học và hành. Phương thức này với những “điểm mạnh”: Tiếp cận liên môn; Nâng cao khả năng giải quyết vấn đề; Học tập sáng tạo. Các bé lứa tuổi mầm non sẽ tự tin và năng động khi được giáo dục bằng phương pháp STEM.

Cô và trò Trường Mầm non Hải Tây (Hải Hậu) trong giờ học làm quen với thiên nhiên (Ảnh chụp trước ngày 27-4-2021).

Tại Trường Mầm non Hải Hòa (Hải Hậu), cô giáo Ngô Thị Hạnh, Hiệu trưởng cho biết: “Giáo dục STEM đã mang lại không khí hoạt động tích cực, hiệu quả, trẻ được chơi, được làm theo trí tưởng tượng, theo khả năng và kỹ năng của bản thân, giáo viên thực hiện đúng vai trò là người hướng dẫn, gợi mở, truyền năng lượng tích cực cho các con”. Hiện trường có 3 khu với 21 nhóm lớp, tổng số 560 học sinh. Thực hiện chỉ đạo của Sở GD và ĐT, Phòng GD và ĐT huyện về ứng dụng phương pháp giáo dục STEM vào nhà trường, trường đã xây dựng kế hoạch, triển khai ngay từ đầu năm học 2020-2021. Thời gian đầu triển khai nhiều giáo viên gặp khó khăn vì quen tổ chức các hoạt động cho trẻ tiếp thu kiến thức một cách thụ động, coi trọng kiến thức mà chưa quan tâm đến kỹ năng. Để khắc phục, trường tổ chức sinh hoạt chuyên môn, trao đổi, thảo luận để đưa ra các giải pháp thực hiện một cách khoa học, từ việc thống nhất xây dựng kế hoạch đến việc chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện, kiểm tra đánh giá, rút kinh nghiệm. Từ việc xây dựng môi trường trong, ngoài lớp học sao cho đúng với chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”, tạo điều kiện tốt nhất để cho trẻ thực hành, trải nghiệm, vui chơi, học tập ở mọi nơi, mọi lúc, đến việc tổ chức các hoạt động sao cho hợp lý, đồng bộ. Từ việc thống nhất trong tổ, nhóm chuyên môn đến việc huy động sự kết hợp, ủng hộ của cha mẹ học sinh. Tất cả các bước đều được các lớp thực hiện nghiêm túc và thực sự hiệu quả. Nếu như trước kia việc trang trí lớp học, giáo viên mất nhiều thời gian, công sức và kinh phí mua nguyên liệu để thi công thì giờ đây công việc này lại khá đơn giản. Các góc chơi trong lớp được các cô giáo khéo tay trang trí theo hướng mở, là nơi sắp xếp đồ dùng, đồ chơi gọn gàng ngăn nắp để trẻ tự tìm, tự lấy, tự cất, tự trang trí bằng chính bàn tay và các sản phẩm của mình; là nơi để cho trẻ trưng bày các sản phẩm. Việc làm này vừa giáo dục ý thức, nền nếp gọn gàng, ngăn nắp, vừa tạo sự say mê, hứng thú cho trẻ mà lại đỡ tốn kém. Cho nên sau mỗi dự án - chủ đề các góc chơi trong lớp của Trường Mầm non Hải Hòa có rất nhiều sản phẩm trang trí đẹp mắt, ngộ nghĩnh, đáng yêu. Ở ngoài khu vực sân vườn, nhà trường xây dựng các góc chơi tạo hứng thú cho trẻ. Nơi đây vừa là nơi vui chơi, vừa là nơi học tập, thực hành, trải nghiệm. Mỗi góc chơi đều được bố trí khoa học, thuận tiện cho trẻ hoạt động. Trên sân trường và khu vực Nhà đa năng, các bé được vui chơi, trải nghiệm đủ các trò theo sở thích lứa tuổi từ tập làm bác sĩ, giáo viên, hay ông đồ, họa sĩ; được làm quen với sách, rèn ý thức đọc sách với góc Thư viện xanh; học các quy tắc an toàn giao thông tối thiểu ở góc chơi giao thông. Với các hoạt động trải nghiệm rất cụ thể này giúp trẻ thành thạo nhiều kỹ năng sống cần thiết ở lứa tuổi của mình, bạo dạn, tự tin rất nhiều. Mô hình giáo dục STEM tại Trường Mầm non Hải Hòa đã được nhiều trường đến tham quan học hỏi kinh nghiệm.

Giáo dục STEM cho thấy là phương pháp thực sự lấy trẻ làm trung tâm, giúp trẻ hứng thú đến trường, từng bước hỗ trợ để trẻ phát triển toàn diện. Phương pháp này đang được nhiều trường mầm non trên địa bàn tỉnh áp dụng. Tiêu biểu là các Trường mầm non: 8-3, Sao Vàng, Thống Nhất (thành phố Nam Định); Hải Hòa, Hải Tây, Hải Châu, Hải Tân, Hải Vân (Hải Hậu)... Ở giáo dục STEM, với cách tiếp cận theo hướng tôn trọng sự sáng tạo, tư duy của trẻ, giáo viên không làm hộ mà hướng dẫn, gợi ý để trẻ làm và học. Làm như vậy trẻ sẽ rất hứng thú và nhớ lâu, giờ học sôi nổi, không nặng nề, không có hiện tượng có trẻ hoạt động nhiều mà có trẻ lại ngồi yên. Phụ huynh cũng thấy hào hứng phấn khởi khi thấy những thành quả sự tiến bộ rõ nét của con, từ đó đồng hành, hợp tác với nhà trường trong các hoạt động giáo dục.

Những lợi ích mà STEM mang lại cho trẻ ở các trường mầm non thực sự giúp trẻ được “chơi thông minh” và “học vui vẻ” và trưởng thành. Do vậy giáo dục STEM đang trở thành phương pháp giáo dục được quan tâm hàng đầu của các nhà trường và phụ huynh, bởi độ tuổi này chính là “giai đoạn vàng” để đặt những nền tảng cần thiết cho trẻ phát triển toàn diện./.

Bài và ảnh: Minh Thuận