Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu

Tại Kỳ thi Olympic sinh học quốc tế lần thứ 35-2025 được tổ chức tại Philippines vào tháng 7-2025, Đội tuyển quốc gia Việt Nam đã đoạt 1 huy chương vàng, 2 huy chương bạc và 1 huy chương đồng. Ảnh: TTXVN

Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, GDĐT ở nước ta không ngừng được đổi mới, đạt nhiều thành tựu quan trọng. Thế nhưng, các thế lực thù địch, cơ hội chính trị vẫn luôn phủ nhận sạch trơn thành quả của hệ thống GDĐT xã hội chủ nghĩa ở nước ta, đồng thời tập trung lấy một vài hạn chế trên lĩnh vực này để xuyên tạc chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Đích đến của các thông tin phiến diện này là hòng làm suy giảm niềm tin của nhân dân vào nền giáo dục quốc gia, đặc biệt là trong bối cảnh năm học mới 2025-2026 đang cận kề.

Giáo dục - đào tạo phát triển mạnh mẽ

Dân tộc ta vốn có truyền thống hiếu học từ ngàn đời. Việc học được đặt lên hàng đầu trong nhận thức của mỗi người, mỗi gia đình, cho đến dòng họ, làng xã và mở rộng đến tầm quốc gia, dân tộc. Cách đây 80 năm, Cách mạng tháng Tám thành công và nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ra đời. Chính quyền non trẻ phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Trong đó, Đảng và Nhà nước ta chủ trương phải diệt “giặc dốt” - một trong 3 loại giặc mà cả dân tộc cùng phải cấp bách hợp lực để dẹp bỏ lúc bấy giờ.

Đảng và Nhà nước ta kế thừa và phát triển tinh thần trọng sự học, trọng nhân tài trong văn hóa Việt Nam và vận dụng tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về GDĐT. Nhìn lại chặng đường gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách xác định “đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển” và ưu tiên, đi trước so với các lĩnh vực khác.

Chính những chủ trương phù hợp với từng giai đoạn phát triển và thực tiễn của Việt Nam đã nhận được sự hưởng ứng, đồng thuận trong nhân dân từ đó đưa nền GDĐT của một quốc gia từ nghèo nàn, lạc hậu, đến phát triển mạnh mẽ, đạt được thành tựu quan trọng. Đó là Việt Nam đã hoàn thành phổ cập tiểu học, mở rộng giáo dục trung học và nâng cao dần tỷ lệ sinh viên bậc đại học, sau đại học. Đặc biệt, Việt Nam thuộc nhóm 21 quốc gia sớm đạt mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc đến năm 2030 về giáo dục chất lượng. Học sinh, sinh viên Việt Nam đã được vinh danh tại các cuộc thi, giải thưởng, sân chơi trí tuệ quốc tế. Hệ thống giáo dục được mở rộng cả về quy mô lẫn hình thức, với sự ra đời của nhiều cơ sở ngoài công lập, góp phần đa dạng hóa nguồn lực xã hội đầu tư cho giáo dục...

Tuy nhiên, Đảng và Nhà nước ta cũng thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn, hạn chế khiến GDĐT chưa thực sự trở thành động lực then chốt cho sự phát triển bứt phá của đất nước. Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22-8-2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển GDĐT (Nghị quyết 71) nhận định: Cơ hội tiếp cận giáo dục còn thấp so với các nước phát triển; có sự chênh lệch lớn giữa các vùng miền, nhóm đối tượng. Đội ngũ nhà giáo, điều kiện cơ sở vật chất, trường lớp ở nhiều nơi không đáp ứng yêu cầu. Hệ thống giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp phát triển manh mún, lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nghiên cứu khoa học, nhất là ở một số ngành, lĩnh vực trọng điểm...

Rõ ràng, những nhận định, đánh giá trên là vô cùng khách quan và toàn diện, thể hiện rõ quan điểm “nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật” để từ đó xác định những giải pháp tạo đột phá, phát triển GDĐT trong bối cảnh đất nước đang đứng trước những vận hội mới. Điều này khẳng định những luận điệu xuyên tạc cho rằng Đảng, Nhà nước ta không coi trọng GDĐT, chỉ biết “tô hồng” thành tích... là hoàn toàn sai trái.

Đột phá để phát triển

Nguồn nhân lực đang trở thành lợi thế cạnh tranh, quyết định sự tiến lên hoặc thụt lùi của mỗi quốc gia trong bối cảnh khoa học công nghệ bùng nổ, nhất là trí tuệ nhân tạo đang dần khẳng định vị thế trong mọi lĩnh vực. Với tầm nhìn dài hạn và tư duy đột phá, Đảng và Nhà nước ta đã chọn tiến lên, bắt đầu từ những chủ trương, thể chế mang tính chất nền tảng để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Tại Nghị quyết số 71, Bộ Chính trị ngoài xác định đột phá phát triển GDĐT phải bắt đầu từ đổi mới tư duy, nhận thức và thể chế, còn đề ra rất nhiều mục tiêu cụ thể. Trong đó, tầm nhìn đến năm 2045, Việt Nam có hệ thống giáo dục quốc dân hiện đại, công bằng và chất lượng, đứng vào nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới. Để thực hiện mục tiêu này, các giải pháp cũng được xác định rõ. Một trong số này là tập trung xây dựng cơ sở vật chất trường lớp đạt chuẩn, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non và phổ thông.

Về vấn đề này, trước đó không lâu, Bộ Chính trị đã đề ra một chủ trương hết sức nhân văn và ý nghĩa. Theo đó, Thông báo số 81-TB/TW ngày 18-7-2025 kết luận của Bộ Chính trị về chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và THCS tại 248 xã biên giới đất liền. Trước mắt, thí điểm đầu tư hoàn thành xây mới hoặc cải tạo 100 trường trong năm 2025.

Tại Đồng Nai - tỉnh có 8 xã biên giới, để cụ thể hóa Thông báo số 81 của Bộ Chính trị, Tỉnh ủy chỉ đạo UBND tỉnh, Sở GDĐT tổ chức khảo sát, xác định nhu cầu đầu tư, xây dựng trường lớp ở các xã này.

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bù Gia Mập, tỉnh Đồng Nai Lê Hoàng Nam chia sẻ: “Chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới thể hiện sự quan tâm rất lớn của Đảng và Nhà nước, không chỉ mang đến niềm vui cho thầy trò các trường học vùng biên, mà còn tạo nền tảng cho đổi mới toàn diện giáo dục địa phương. Trước chủ trương lớn này, địa phương và nhân dân trong xã rất phấn khởi, vui mừng. Tại đợt khảo sát của tỉnh về thực trạng trường lớp, nhu cầu ở địa phương, chúng tôi đã trình bày đặc điểm của xã Bù Gia Mập hiện là xã biên giới đặc biệt khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 75% dân số, nên nhu cầu về trường lớp, tổ chức lớp học bán trú rất lớn. Xã rất mong được đầu tư trường lớp, hỗ trợ suất ăn bán trú cho học sinh. Đây là một trong những “đòn bẩy” nâng chất lượng giáo dục cũng như sự phát triển bền vững của địa phương”.

Thùy Trang - Phương Uyên