Giáo sư, Viện sĩ, Nhà giáo nhân dân Phạm Minh Hạc với sự phát triển khoa học giáo dục Việt Nam

Hội Cựu giáo chức Việt Nam phối hợp với Viện nghiên cứu hợp tác phát triển giáo dục tổ chức Hội thảo khoa học “Giáo sư, Viện sĩ, Nhà giáo nhân dân Phạm Minh Hạc với sự phát triển khoa học giáo dục Việt Nam”. Ảnh: MOET

Hội thảo nhằm tôn vinh những đóng góp to lớn của Giáo sư, Viện sĩ, Nhà giáo nhân dân Phạm Minh Hạc cho sự phát triển lý luận và thực tiễn giáo dục Việt Nam.

Đồng thời, thông qua hội thảo tiếp tục phát triển những giá trị khoa học trong các công trình nghiên cứu của Giáo sư Phạm Minh Hạc vào thực tiễn đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay, góp phần lan tỏa tấm gương sáng của nhà giáo, nhà khoa học, nhà quản lý giáo dục mẫu mực trong toàn ngành và toàn xã hội.

Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn khẳng định: Đây là hội thảo đặc biệt, mang tính khoa học, tính thực tiễn, ý nghĩa lịch sử, ý nghĩa giáo dục và tính nhân văn sâu sắc.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại hội thảo. Ảnh: MOET

Dành sự trân trọng cho những cống hiến, đóng góp của Giáo sư, Viện sĩ, Nhà giáo nhân dân Phạm Minh Hạc, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh: Giáo sư Phạm Minh Hạc là một nhà khoa học, nhà giáo, một nhà quản lý, một chính trị gia, một nhà hoạt động thực tiễn trong lĩnh vực giáo dục, đã có một khoảng thời gian rất dài và có nhiều đóng góp nổi bật, to lớn cho giáo dục nước nhà.

Với tư cách là nhà khoa học, Giáo sư Phạm Minh Hạc đã có nhiều đóng góp trong việc phát triển ngành tâm lý học nói chung và tâm lý học giáo dục Việt Nam, những nghiên cứu phát triển khoa học giáo dục, triết lý giáo dục, phương pháp giáo dục. Nhiều nghiên cứu khoa học của Giáo sư đã có đóng góp làm phát triển ngành tâm lý học, khoa học giáo dục nói chung và có đóng góp trong phát triển giáo dục Việt Nam thời kỳ hiện đại nói riêng.

Với tư cách là nhà quản lý, trải qua nhiều cương vị khác nhau, đặc biệt là cương vị Bộ trưởng Bộ Giáo dục, Giáo sư đã có những quyết sách đổi mới giáo dục vào thời kỳ đất nước đã độc lập thống nhất nhưng cũng là giai đoạn cực khó khăn, giáo dục đầy thách thức.

Phương châm chỉ đạo của giai đoạn thử thách đó được Giáo sư đề ra là: "giữ vững để không tan vỡ, khôi phục những cái đã mất, củng cố những cái còn lại và phát triển cái cần thiết". Đó là tinh thần mang tính tình thế, có kế thừa và lựa chọn cái cần làm phù hợp với hoàn cảnh, nó cũng mang tính kế thừa, một tinh thần quan trọng của giáo dục.

Với tư cách là người đứng đầu ngành giáo dục, Giáo sư đã có nhiều đề xuất và chỉ đạo triển khai mục tiêu quốc gia về xóa nạn mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học vào năm 2000… Những kinh nghiệm chỉ đạo thực tiễn giáo dục nước nhà của Giáo sư hiện vẫn còn nhiều ý nghĩa tham khảo đối với công cuộc đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay, đặc biệt là phát triển nền giáo dục hướng tới phát triển con người một cách toàn diện theo tinh thần chương trình giáo dục phổ thông 2018.

"Hoạt động khoa học và thực tiễn của Giáo sư để lại cho những người quản lý giáo dục ngày nay nhiều bài học quan trọng. Trong đó có bài học về việc phát triển khoa học tâm lý, lấy khoa học tâm lý làm gốc căn cơ nền tảng để phát triển khoa học giáo dục. Đó là tầm nhìn xa về chính sách trong giáo dục, là tinh thần bám sát thực tiễn, tinh thần đề cao công bằng trong giáo dục, tinh thần nhân văn trong giáo dục…", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ.

Gửi lời cảm ơn tới các nhà khoa học bởi những đóng góp cho hội thảo, Bộ trưởng cho biết: Các bài viết và ý kiến tại hội thảo không chỉ giúp cho việc làm sáng tỏ và tôn vinh một sự nghiệp, mà còn đóng góp cho việc làm sáng tỏ nhiều vấn đề của lịch sử giáo dục Việt Nam, khoa học giáo dục Việt Nam. Bộ Giáo dục và Đào tạo trân trọng thụ hưởng những kết quả khoa học này.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng bày tỏ những điều may mắn, hạnh phúc từ góc độ là hậu học, hậu sinh, hậu bối, hậu kế của Giáo sư, Viện sĩ, Nhà giáo nhân dân Phạm Minh Hạc. Đó là may mắn, hạnh phúc khi có những người thầy lớn, bậc tiền bối để có chỗ dựa và hỏi han; có những nền tảng gốc mà những tiền bối đã gây dựng một cách chắc chắn từ trước để nay kế thừa; có bài học lớn, tấm gương sáng để tiếp nối, soi sửa và noi theo.

Đã có hơn 30 tham luận của các nhà khoa học, nhà sư phạm, nhà quản lý gửi tới hội thảo. Ảnh: MOET

Đặc biệt, theo Bộ trưởng, thế hệ sau, đồng nghiệp và học trò thừa nhận tôn vinh những người thầy lớn, như Hội Cựu giáo chức tôn vinh Giáo sư Phạm Minh Hạc, làm gương và làm lan tỏa cho việc "trò kính thầy, sơn môn kính trưởng lão" trong toàn xã hội… là niềm hạnh phúc cho toàn ngành hôm nay.

Hội thảo khoa học "Giáo sư, Viện sĩ, Nhà giáo nhân dân Phạm Minh Hạc với sự phát triển khoa học giáo dục Việt Nam" nhận được hơn 30 tham luận của các nhà khoa học, nhà quản lý và đội ngũ cán bộ, giảng viên trong cả nước. Nội dung các tham luận đã khẳng định những đóng góp quan trọng của Giáo sư Phạm Minh Hạc.

Cụ thể, Giáo sư Phạm Minh Hạc đã công bố một khối lượng lớn các công trình nghiên cứu khoa học. Trong đó có những công trình đã được dịch ra nhiều thứ tiếng khác nhau. Đó là nguồn tài liệu quan trọng góp phần phát triển tâm lý học giáo dục hiện đại.

Các công trình của Giáo sư Phạm Minh Hạc đã luận giải, khái quát nhiều khái niệm, phạm trù khoa học mới về tâm lý học, giáo dục học, góp phần bổ sung, phát triển, làm phong phú lý luận về tâm lý học và giáo dục học hiện đại.

Những công trình nghiên cứu về triết lý giáo dục Việt Nam, nghiên cứu về giá trị học, giá trị con người Việt Nam, nghiên cứu về con người… không chỉ có giá trị định hướng, dẫn dắt cho xu hướng phát triển của lý luận và thực tiễn giáo dục Việt Nam trong các thời điểm mang tính bước ngoặt mà còn là cơ sở khoa học đề xuất các chủ trương, chính sách đổi mới, phát triển giáo dục, đào tạo trong bối cảnh hội nhập, hợp tác quốc tế.

Trong quản lý, với cương vị Bộ trưởng Bộ Giáo dục, ông đã từng đưa ra những quyết sách giáo dục đổi mới vào thời điểm nhiều khó khăn của giáo dục. Ông luôn bám sát thực tiễn giáo dục ở mọi vùng miền đất nước. Nhờ đó đã đề xuất được nhiều giải pháp quản lý phù hợp với thực tiễn. Ông đã có công lớn trong thực hiện mục tiêu quốc gia về xóa nạn mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học năm 2000.

Tại hội thảo, bên cạnh những đánh giá về đóng góp, cống hiến với khoa học giáo dục nước nhà, nhiều câu chuyện, kỷ niệm về con người, phong cách, sự chân thành trong cả công việc và cuộc sống của Giáo sư Phạm Minh Hạc - nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã được chia sẻ.

Các nhà khoa học, nhà sư phạm đồng thời đã gửi một số kiến nghị tới Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc lưu giữ, tiếp tục phát huy những giá trị, kết quả nghiên cứu, đóng góp, cống hiến của Giáo sư, Viện sĩ, Nhà giáo nhân dân Phạm Minh Hạc. Thay mặt Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn ghi nhận, tiếp thu các ý kiến, trao đổi, kiến nghị và cho biết, sẽ có những chỉ đạo để triển khai phù hợp.

Theo Bộ trưởng, sau hội thảo hôm nay sẽ cần có những hội thảo khoa học chuyên sâu tiếp theo, bởi đổi mới giáo dục hiện nay trọng tâm là phát triển con người có phẩm chất, năng lực, việc đó vừa phải được tiến hành mạnh mẽ, vừa phải có nền tảng để đi vào bài bản.

Phát biểu kết thúc hội thảo, Giáo sư, Viện sĩ, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Mậu Bành, chủ tịch Hội Cựu giáo chức Việt Nam nhấn mạnh: Hội thảo "Giáo sư, Viện sĩ, Nhà giáo nhân dân Phạm Minh Hạc với sự phát triển khoa học giáo dục Việt Nam" không phải là để đánh giá về một nhà khoa học lớn trong lĩnh vực giáo dục mà là dịp để tri ân Giáo sư, Viện sĩ, Nhà giáo nhân dân Phạm Minh Hạc với sự phát triển của khoa học giáo dục Việt Nam.

Giáo sư, Tiến sĩ khoa học, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Mậu Bành - chủ tịch Hội Cựu giáo chức Việt Nam phát biểu tại hội thảo. Ảnh: MOET

Đó là sự tri ân đối với các công trình nghiên cứu khoa học đã nâng cao nhận thức về các lĩnh vực tâm lý học, giáo dục học; tri ân về một tầm nhìn chiến lược, toàn diện, khoa học và sâu sắc về giáo dục Việt Nam; tri ân về tình cảm chân thành, thấu hiểu, ân tình của Giáo sư Phạm Minh Hạc - một người thầy, nhà khoa học, nhà quản lý giáo dục luôn đau đáu với giáo dục nước nhà.

Thiên Ân