Giao xe máy cho trẻ em điều khiển và những hậu quả pháp lý đau lòng

Thời gian gần đây đã có nhiều vụ việc người lớn, đặc biệt là cha mẹ phải đối mặt với các án phạt nghiêm khắc do giao xe cho trẻ em chưa đủ tuổi vị thành niên đến tai nạn giao thông nghiêm trọng.

Các vụ việc này không chỉ gây ra tổn thất về tài sản và sức khỏe, mà còn để lại những hậu quả pháp lý nặng nề.

Những bản án đau đớn vì thiếu hiểu biết

Ngày 8/6, Tòa án nhân dân thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi cho biết vừa mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử vụ án "Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ" đối với 2 bị cáo Phạm Thị Ngà (49 tuổi) và Đỗ Thị Nhơn (36 tuổi) đều ở thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định.

Theo cáo trạng, ngày 28-10-2023, Đinh Công V. (15 tuổi) điều khiển xe máy biển số 77AB-017.38 (xe này do bà Phạm Thị Ngà, mẹ ruột của V. là chủ sở hữu), Vũ Thanh T. (15 tuổi) điều khiển xe máy biển số 77S9-2406 (xe này do bà Đỗ Thị Nhơn, mẹ ruột của T. là người trực tiếp quản lý) và một số người bạn chạy xe máy đến đèo Vi-ô-lắc (nối liền tỉnh Quảng Ngãi với Kon Tum) để "săn mây".

Quang cảnh phiên tòa. Ảnh: Báo công an thành phố Hồ Chí Minh

Đinh Công V. và Vũ Thanh T. đã vi phạm giao thông và va chạm với người đi đường khiến nạn nhân tử vong.

Do đó, hành vi của Phạm Thị Ngà và Đỗ Thị Nhơn đã cấu thành tội "Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ".

Hội đồng xét xử đã tuyên phạt Phạm Thị Ngà 9 tháng cải tạo không giam giữ, Đỗ Thị Nhơn 12 tháng cải tạo không giam giữ.

Quá trình điều tra, Công an thị xã Đức Phổ đã ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức cảnh cáo đối với Đinh Công V., Vũ Thanh T. Đồng thời cũng ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 4 thiếu niên cùng đi và 4 phụ huynh về hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển.

Tháng 3/2023, TAND huyện Chư Prông (Gia Lai) đã đưa vụ án ra xét xử lưu động vụ việc người mẹ giao xe máy cho con trai chưa đủ tuổi lái gây tai nạn làm chết 4 người.

Bị cáo trong vụ án là bà Rơ Ma Pil (38 tuổi), trú xã Ia Lâu, huyện Chư Prông. Bà Pil bị viện kiểm sát truy tố về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ.

Bị cáo Rơ Mah Pil tại phiên tòa. Ảnh: Pháp luật Việt Nam

Bà Rơ Ma Pil đã giao cho con trai là Rơ Mah Tinh (17 tuổi) xe máy dung tích động cơ 109cm3 để đi lại hằng ngày.

Tinh đã điều khiển xe máy gây tai nạn làm chết 4 người. Do hoàn cảnh còn khó khăn, các nạn nhân cũng không yêu cầu bồi thường, tòa tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil 24 tháng tù, cho hưởng án treo.

Mới nhất vào tháng 5/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận Hải An (TP Hải Phòng) đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can một phụ nữ ở quận Hồng Bàng do giao xe gắn máy cho cháu ngoại 15 tuổi điều khiển, gây tai nạn giao thông.

Theo vụ việc, Nguyễn Hoàng N. (sinh ngày 1/4/2008, trú tại phường Sở Dầu, quận Hồng Bàng, thành phố Hải Phòng) điều khiển xe gắn máy BKS 15AA-290.19, trên xe chở theo cháu Nguyễn Ngọc H.A. (sinh ngày 09/10/2008, trú tại phường Hoàng Văn Thụ, quận Hồng Bàng, Hải Phòng) lưu thông trên đường Trung Lực, quận Hải An, Hải Phòng. Hoàng N. đã vi phạm giao thông gây tai nạn. Hậu quả, chị Đ.T.L. bị thương tích, tỉ lệ tổn thương cơ thể là 75%.

Xe gắn máy do Nguyễn Hoàng N. điều khiển và hiện trường vụ tai nạn. Ảnh: VOV

Quá trình điều tra, xác định: Nguyễn Hoàng N. sinh sống cùng ông bà ngoại là Hoàng Thị Tha (sinh năm 1958, trú tại phường Sở Dầu, quận Hồng Bàng, Hải Phòng). Tháng 9/2023, bà Hoàng Thị Tha cho Nguyễn Hoàng N. tiền mua xe gắn máy để sử dụng làm phương tiện đi lại dù N. chưa đủ tuổi điều khiển xe gắn máy.

Ngày 15/5/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận Hải An đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với bà Hoàng Thị Tha về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ.

Các hành vi giao xe cho người chưa đủ 18 tuổi không chỉ vi phạm luật giao thông mà còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo Điều 264 Bộ luật Hình sự 2015, việc giao xe hoặc để cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện gây tai nạn nghiêm trọng có thể bị phạt tù từ 1 đến 5 năm. Trong trường hợp gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, mức án có thể lên đến 10 năm tù.

Ngoài các hình phạt pháp lý, những hậu quả xã hội cũng rất lớn. Việc mất mát về người và tài sản gây ra những tổn thương tinh thần không thể đo đếm được. Cha mẹ của những đứa trẻ này không chỉ phải đối mặt với gánh nặng pháp lý mà còn chịu đựng nỗi đau về mặt tinh thần khi chính con mình là người gây ra tai nạn.

Trao đổi với Tạp chí Trẻ em Việt Nam, Luật sư Đào Quốc Hưng – Phó Giám đốc công ty luật ALS (Đoàn luật sư thành phố Hà Nội) nêu quan điểm: “Các hành vi giao xe cho người chưa đủ tuổi điều khiển không chỉ vi phạm luật giao thông mà còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo Điều 264 Bộ luật Hình sự 2015, việc giao xe hoặc để cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện gây tai nạn nghiêm trọng có thể bị phạt tù từ 1 đến 5 năm. Trong trường hợp gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, mức án có thể lên đến 10 năm tù.

Ngoài các hình phạt pháp lý, những hậu quả xã hội cũng rất lớn. Việc mất mát về người và tài sản gây ra những tổn thương tinh thần không thể đo đếm được. Cha mẹ của những đứa trẻ này không chỉ phải đối mặt với gánh nặng pháp lý mà còn chịu đựng nỗi đau về mặt tinh thần khi chính con mình là người gây ra tai nạn”.

Có thể thấy, các vụ việc trên là lời cảnh báo mạnh mẽ đối với các bậc cha mẹ về sự vô tình nhưng để lại hậu quả lớn khi giao xe gắn máy cho con cái. Nhiều bậc phụ huynh thường nghĩ rằng cho con thử lái xe sớm để làm quen là điều tốt, nhưng họ không lường trước được những rủi ro tiềm ẩn với trẻ em.

Hiện trường vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng làm 4 người chết tại đường liên xã thôn Pắc Bó, xã la Lâu, huyện Chư Prông vào ngày 25-10-2023. Ảnh: Công an huyện Chư Prông

Việc giáo dục và ý thức về an toàn giao thông cần được đặt lên hàng đầu, cha mẹ cần hiểu rõ quy định pháp luật và hậu quả nghiêm trọng khi để con cái điều khiển xe máy, ô tô khi chưa đủ tuổi và chưa có bằng lái.

"Để tránh những hậu quả đáng tiếc, các bậc phụ huynh nên hiểu biết và tuân thủ quy định của pháp luật, chỉ cho con cái sử dụng phương tiện giao thông khi đã đủ tuổi và có giấy phép lái xe hợp lệ. Thường xuyên nhắc nhở, dạy dỗ con cái về tầm quan trọng của việc tuân thủ luật lệ giao thông. Kiểm tra và giám sát việc sử dụng xe cộ của con cái để đảm bảo an toàn.

Những biện pháp này không chỉ giúp bảo vệ con cái khỏi các nguy cơ tai nạn giao thông mà còn bảo vệ chính cha mẹ khỏi những hậu quả pháp lý và tinh thần nghiêm trọng", Luật sư Đào Quốc Hưng nêu quan điểm.

Việc cha mẹ hay người thân vô tình giao xe máy từ dung tích 50cc trở lên cho trẻ em chưa đủ 16 tuổi và xe có dung tích vượt 50cc khi trẻ chưa đủ 18 tuổi dẫn đến các tai nạn là một vấn đề cần được đặc biệt quan tâm. Tình trạng này hiện vẫn đang diễn ra khá nhiều tại Hà Nội tập trung ở khu vực các trường THPT, mặc dù các lực lượng chức năng liên tục triển khai nhiều các phương án xử lý.

Những vụ việc dẫn tới thiệt hại tính mạng, sức khỏe và hậu quả pháp lý nêu trên là lời cảnh tỉnh cho các phụ huynh và người thân khi giao phương tiện cho con em mình. Hãy tuân thủ pháp luật và giáo dục con cái về an toàn giao thông để tránh những hậu quả đáng tiếc trong tương lai.

Lại Cường