Giống lúa mới 'bén duyên' miền quê A Lưới

Tham quan mô hình lúa chất lượng cao ở A Lưới

Trồng lúa mới chất lượng không khó

Bà Kăn Nhu ở xã Quảng Nhâm phấn khởi, chưa bao giờ người dân miền núi Quảng Nhâm lại có được niềm vui được mùa như vụ hè thu năm nay. Bà con được Nhà nước hỗ trợ phân, giống lúa chất lượng cao đưa vào gieo cấy không chỉ tạo ra sản phẩm đạt năng suất cao mà còn chất lượng sản phẩm tốt. Gạo đem nấu cơm thử ăn rất thơm ngon, mềm, dẻo. Lúa sau thu hoạch được thương lái đến tận đồng ruộng thu mua, với giá lúa tươi trên 7.000 đồng/kg, lúa phơi một nắng có giá gần 9.000 đồng/kg.

Nói về quy trình sản xuất, bà Kăn Nhu bảo, kỹ thuật gieo trồng, chăm sóc giống lúa HN6 không khác nhiều so với các giống lúa khác. Quá trình sản xuất, bà con còn được cán bộ khuyến nông hướng dẫn kỹ thuật theo phương châm “bắt tay chỉ việc”. Thời gian đầu cũng lúng túng nhưng về sau, nhận thấy sản xuất lúa mới chất lượng cao như HN6 cũng khá dễ. Lúa sinh trưởng rất nhanh, trổ sớm, rút ngắn tối đa sinh trưởng nên thu hoạch kịp thời trước mùa mưa bão.

Phó Giám đốc TTKN tỉnh, ông Phan Ánh thông tin, những năm qua TTKN triển khai nhiều mô hình canh tác lúa mới như áp dụng biện pháp canh tác “ba giảm, ba tăng” (trong đó có IPM) trên cây lúa. Mô hình áp dụng các giống lúa mới có triển vọng về năng suất, chất lượng như giống HN6, DT100, JO2, HG12… góp phần nâng cao năng suất, chất lượng lúa nước ở A Lưới. Những giống lúa này thích nghi với đất đai, khí hậu A Lưới, chống chịu sâu bệnh cao, khả năng nhiễm bệnh đạo ôn thấp và tạo ra sản phẩm chất lượng gạo ngon, thơm nên dễ tiêu thụ.

Vụ hè thu 2024, TTKN tiếp tục xây dựng mô hình trồng lúa chất lượng cao tại hai xã Quảng Nhâm và Sơn Thủy với diện tích 15ha. Trong đó, giống HN6 gieo cấy tại xã Quảng Nhâm và HG244 gieo cấy tại xã Sơn Thủy. Mục tiêu của mô hình nhằm giúp người nông dân trồng lúa ở A Lưới thay đổi nhận thức, tập quán và kỹ thuật sản xuất lúa, tạo sự dịch chuyển từ phương thức sản xuất thủ công sang phương thức sản xuất mới có ứng dụng đồng bộ các tiến bộ kỹ thuật thâm canh. Từ đó rút ngắn thời gian sinh trưởng cây lúa trên địa bàn huyện A Lưới, phù hợp và theo khung lịch thời vụ chung của tỉnh, đảm bảo thu hoạch cơ bản xong trước mùa mưa lũ, hạn chế thiệt hại.

Chuyển đổi tập quán sản xuất

Thông qua mô hình, cán bộ khuyến nông tập huấn, giới thiệu đến người nông dân các đặc điểm của giống lúa HG244 và giống lúa HN6, quy trình kỹ thuật sản xuất. Nông dân A Lưới được tham gia thảo luận về điều kiện sản xuất, tập quán canh tác ở địa phương. Trên cơ sở đó, họ điều chỉnh quy trình cho phù hợp nhằm phát huy tối đa những tiềm năng sẵn có, khắc phục những tồn tại, khó khăn nhằm đảm bảo lúa sinh trưởng tốt, đạt năng suất và chất lượng. Đầu vụ xảy ra những đợt mưa đã ảnh hưởng đến một số diện tích lúa mới gieo, làm chết hạt giống, lúa mọc không đều. Tuy nhiên, người dân đã tích cực chăm bón, dặm tỉa sớm, chăm bón kịp thời nên cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt.

Ông Phan Ánh đánh giá, vụ hè thu này, xã Sơn Thủy đã tập trung ưu tiên nguồn nước cho vùng thực hiện mô hình, đáp ứng đủ nước để làm đất, gieo sạ và quá trình sinh trưởng của cây lúa thuận lợi. Tại xã Quảng Nhâm có hệ thống thủy lợi, nguồn nước tự chảy và chủ động máy bơm, nhưng do địa hình đất dốc nên xảy ra tình trạng nước không đáp ứng được nhu cầu. Đầu vụ, khi ở đầu nguồn bị chặn thì ở dưới đồng ruộng không có nước, xảy ra khô hạn. Cuối vụ, phía dưới lại ngập nước không rút khô được để thu hoạch.

Nhìn chung các hộ nông dân tham gia mô hình đã thực hiện tốt các khâu công việc theo sự hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật, tạo điều kiện cho cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt. Bà con thực hiện tốt từ khâu ngâm ủ giống đúng kỹ thuật đến bón phân đúng thời điểm, dặm tỉa kịp thời, vệ sinh đồng ruộng, sạch cỏ dại, phòng trừ sâu bệnh theo hướng dẫn… Từ kết quả các mô hình có thể khẳng định, các giống lúa HG244, HN6 phù hợp để gieo cấy trong vụ hè thu tại A Lưới, đảm bảo các yếu tố về thời gian sinh trưởng, năng suất. Các giống lúa này có thời gian sinh trưởng dài hơn khi gieo cấy ở đồng bằng từ 7-10 ngày.

Để phát huy hết khả năng sẵn có của địa phương, nâng cao hiệu quả kinh tế cho người trồng lúa, huyện A Lưới và các địa phương, ban ngành cần có những chính sách hỗ trợ để nâng cao trình độ, kỹ năng sản xuất của người dân. Đặc biệt là đẩy mạnh áp dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất như áp dụng các giống lúa mới có tiềm năng về năng suất, chất lượng, có thời gian sinh trưởng ngắn, phù hợp với điều kiện canh tác ở địa phương. Các địa phương tuyên truyền, vận động, thay đổi thói quen tập quán sản xuất nhỏ lẻ sang hợp tác, liên kết trong sản xuất, hướng đến xây dựng các vùng tập trung, liền vùng sử dụng cùng giống lúa có thời gian sinh trưởng tương đồng, tăng cường cơ giới hóa trong sản xuất.

Bài, ảnh: Hoàng Thế