Giữ nghề đan đát trăm năm tuổi

Nghề cha truyền con nối

Từ bao đời nay, những khóm trúc xanh mướt quanh nhà đã trở thành nguồn nguyên liệu cho người dân ấp Mỹ I đan những vật dụng mang dáng dấp nông thôn như: rổ, thúng, nia, cần xé... Tiếng trúc lao xao trong gió và tiếng lách cách của những thanh nan đan ngang dọc đã trở thành âm thanh quen thuộc trong đời sống thường nhật của mỗi gia đình nơi đây.

Năm 2009, làng nghề đan đát ấp Mỹ I được UBND tỉnh công nhận là Làng nghề đan đát truyền thống.

Sinh ra và lớn lên trong môi trường ấy, hầu hết trẻ nhỏ đều được học đan đát từ rất sớm. Khi đôi tay còn vụng về, các em được hướng dẫn làm những công đoạn đơn giản. Càng lớn, kỹ năng càng thành thục, có thể tự tay hoàn thiện các sản phẩm.

Bà Nguyễn Thị Huệ, người đã gắn bó với nghề đan đát gần 30 năm, chia sẻ: “Gia đình tôi có 3 thế hệ theo nghề. Người lớn làm những công đoạn khó, trẻ nhỏ thì tập tành. Một lao động lành nghề mỗi ngày đan cần xé gia công có thể kiếm được khoảng 100 ngàn đồng. Tuy không nhiều, nhưng đều đặn và đủ giúp gia đình ổn định cuộc sống”.

Bà Nguyễn Thị Huệ dạy cháu đan cần xé.

Hiện nay, toàn ấp Mỹ I có gần 90 hộ theo nghề đan đát với khoảng 200 lao động. Để đảm bảo nguồn nguyên liệu, người dân đã chủ động trồng hơn 13 ha trúc. Những năm gần đây, người dân không chỉ duy trì sản phẩm truyền thống mà còn cải tiến kỹ thuật, đa dạng hóa mẫu mã, hướng tới các sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Từ đôi bàn tay khéo léo của những người thợ, nhiều sản phẩm mới đã ra đời, phù hợp với thị hiếu khách hàng và được bày bán ở các điểm du lịch, làm quà lưu niệm cho du khách.

Ông Phạm Văn Đạt, người dân làng nghề đan đát ấp Mỹ I, chia sẻ: “Trước đây chủ yếu đan cần xé, mê bồ, thúng, nia... Nay làm thêm các mặt hàng thủ công mỹ nghệ, nhưng các sản phẩm truyền thống vẫn được duy trì để phục vụ sản xuất nông nghiệp, hơn nữa đó còn là gốc, là linh hồn của làng nghề hơn trăm năm tuổi này”.

Hướng đi mới cho làng nghề

Sự phát triển của công nghiệp hiện đại và các vật dụng nhựa, kim loại đã khiến sản phẩm đan đát truyền thống ít nhiều bị thu hẹp thị trường. Trước tình hình đó, chính quyền địa phương đã nỗ lực hỗ trợ làng nghề đan đát ấp Mỹ I tìm hướng đi mới để phát triển bền vững. Cụ thể là chủ động kết nối các chương trình quảng bá sản phẩm, từng bước xây dựng thương hiệu và hướng đến kết hợp với du lịch cộng đồng.

Ông Đoàn Văn Gia, Phó Chủ tịch UBND xã Phước Long, cho biết: “Chúng tôi đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo mọi điều kiện để duy trì số hộ, số lao động làm nghề. Đồng thời khuyến khích mở rộng vùng nguyên liệu, bảo đảm đáp ứng nhu cầu sản xuất. Thời gian tới, địa phương sẽ tranh thủ kết nối nguồn lực để thành lập website quảng bá sản phẩm gắn với du lịch nhằm đưa sản phẩm đan đát đến gần hơn với du khách”.

Từ đôi bàn tay khéo léo của những người thợ, nhiều sản phẩm mới đã ra đời, phù hợp thị hiếu khách hàng và được bày bán ở các điểm du lịch.

Những chiếc cần xé, mê bồ, nia, rổ... đã in sâu trong ký ức và gắn bó với đời sống của nhiều thế hệ. Nghề đan đát ở ấp Mỹ I không chỉ mang lại nguồn thu nhập cho người dân địa phương mà còn ẩn chứa giá trị văn hóa. Gìn giữ nghề truyền thống có nghĩa là người dân nơi đây đã và đang góp phần gìn giữ giá trị văn hóa của quê hương.

Kỳ vọng rằng, với sự quan tâm hỗ trợ của chính quyền địa phương, cùng tình yêu nghề và sự sáng tạo của người dân, trong tương lai không xa, làng nghề đan đát sẽ có hướng phát triển mới phù hợp với xu thế của xã hội và thị hiếu của người tiêu dùng.

Đoan Trang - Anh Tuấn