Giữ nghề nơi bản nhỏ

Nếp nhà sàn, khung cửi dệt vải là những vật dụng đã gắn bó với bà San từ khi còn nhỏ. Được bà và mẹ truyền dạy, năm 16 tuổi, bà San đã biết dệt vải, thêu thổ cẩm để làm trang phục, đồ dùng truyền thống. Bà San hiện cũng là một trong số ít những người gìn giữ được nghề đan lát truyền thống của người Tày Nghĩa Đô.

Bà San cũng sử dụng các sản phẩm đan lát, thổ cẩm để trang trí cho homestay của gia đình. Tại homestay số 5 của gia đình, bà đưa vật dụng đan lát ghép thành tường rào và ốp cổng, tạo nên vẻ đẹp tự nhiên và thân thiện với môi trường, có tính thẩm mỹ cao. Ngoài ra, gia đình bà vẫn giữ được nếp sinh hoạt của người Tày. Vậy nên, homestay số 5 đang là điểm đến được nhiều du khách lựa chọn.

Am hiểu và thành thạo nghề truyền thống, năm 2021, bà San được tín nhiệm bầu làm Chủ nhiệm Hợp tác xã Bảo tồn và phát huy nghề truyền thống xã Nghĩa Đô. Bà đã vận động các tổ viên cùng giữ gìn, phát huy và truyền dạy nghề thủ công truyền thống cho hội viên nông dân, tạo ra nhiều sản phẩm đẹp, phong phú, thân thiện với môi trường. Chị Lương Thị Kiệm, bản Nà Luông, xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên tâm sự: “Bà San nhiệt tình, chỉ dạy chúng tôi, chỗ nào không hiểu đều được bà hướng dẫn tận tình, chu đáo”.

Ngoài ra, bà còn tham gia truyền dạy nghề thủ công truyền thống cho học sinh trong các buổi hoạt động ngoại khóa của các trường học. Năm nào Trường THPT số 3 Bảo Yên cũng tổ chức Ngày hội văn hóa dân gian các dân tộc và mời các nghệ nhân, các bậc cao niên am hiểu văn hóa đến hướng dẫn học sinh thiết kế các sản phẩm văn hóa đặc sắc, trong đó có bà Nguyễn Thị San là người hướng dẫn chính về đan lát và thêu dệt thổ cẩm. Từ sự hướng dẫn tỉ mỉ và dễ hiểu của bà và các nghệ nhân, học sinh tiếp thu nhanh và nâng cao ý thức về giữ gìn văn hóa. Thầy giáo Bùi Văn Hiến, Hiệu trưởng Trường THPT số 3 Bảo Yên chia sẻ: “Những kiến thức mà bà San và các nghệ nhân truyền dạy cho học sinh rất có giá trị trong việc xây dựng mô hình trường học gắn với thực tiễn, trường học đa văn hóa”.

Phát triển du lịch gắn với bảo tồn văn hóa địa phương là chiến lược phát triển du lịch của Nghĩa Đô. Chia sẻ về mục tiêu này, ông Lý Văn Nội, Chủ tịch UBND xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên cho biết: “Nghĩa Đô luôn tạo điều kiện và khuyến khích người dân tham gia bảo tồn, phát triển nghề truyền thống. Bà Nguyễn Thị San cùng nhiều bà con tại địa phương đã tích cực tham gia gìn giữ trang phục truyền thống, nghề đan lát, thêu dệt thổ cẩm, góp phần phát triển du lịch cộng đồng bền vững tại Nghĩa Đô”.

Hoàng Thu - Bích Quyên