Giữa biển khơi, những ngư dân cội chà giữ hồn nghề trăm năm
Giữa nhịp sống tấp nập của Cảng cá Phú Hải, tiếng máy tàu hòa cùng tiếng sóng như bản nhạc quen thuộc của ngư dân vùng biển Phú Thủy. Ở nơi ấy, nghề cội chà – phương thức đánh bắt có lịch sử hàng trăm năm vẫn được gìn giữ và phát huy, mang lại sinh kế ổn định cho người dân.
Những ngày này, tại cảng cá Phú Hải (Lâm Đồng) tấp nập thuyền bè cập bến. Trên bờ, tiếng hò reo, gọi nhau bốc cá, tiếng máy nổ giòn giã của những chiếc xe tải chở hải sản về chợ đầu mối. Nghề cội chà – phương thức đánh bắt truyền thống đã tồn tại hàng trăm năm đang mang đến niềm vui lớn cho ngư dân.
Không khí nhộn nhịp tại Cảng cá Phú Hải.
Cội chà – ngôi nhà giữa biển khơi
Cội chà là cách ngư dân cột thêm đá, cành cây me, tàu dừa và nhiều loài cây to còn để cả tán lá thả xuống biển tạo thành một ngôi nhà dưới đáy biển, có bóng mát, các loài tôm cá vào trú ẩn. Khi "chà" đã tụ cá, ngư dân thả lưới vây quanh, chỉ trong chốc lát lưới đấy ấp cá.
Các ngư dân di chuyển đá lên tàu để đánh bắt cá.
Ông Hoàng Mười (ngư dân đi trên tàu cá ở phường Phú Thủy, tỉnh Lâm Đồng) phấn khởi cho biết: "Nghề này gắn bó với chúng tôi đã lâu. Cội chà không tận diệt nguồn cá mà giữ cho cá có chỗ trú, mùa nào cũng có thể đánh bắt. Năm nay trúng mùa cá nục, chỉ cần một chuyến đi là khoang đầy ắp".
Theo ông Mười, một chuyến biển hiện nay có thể thu về khoảng tấn cá nục. Với giá bán tại cảng từ 20.000 – 30.000 đồng/kg, mỗi thuyền sau vài ngày vươn khơi tàu cá chúng tôi có doanh thu khoảng 60-70 triệu đồng.
Xe tải của những chủ nậu vựa thu mua cá.
Không chỉ riêng tàu cá của ông Mười, nhiều hộ ngư dân trong vùng cũng phấn khởi vì thu nhập tăng rõ rệt. Không khí nhộn nhịp tại cảng cá, những nụ cười đậm nét trên khuôn mặt của từng ngư dân chính là minh chứng rõ rệt cho một mùa biển ấm no.
Giữa cái nắng hanh vàng, tiếng sóng vỗ, tiếng máy nổ rộn ràng nơi bến cảng, ngư dân thêm vững tin vào một mùa biển an lành, cá đầy khoang, đời sống khấm khá. Nghề cội chà dẫu giản dị, vất vả vẫn khẳng định giá trị bền vững, vừa mang lại thu nhập, vừa giữ gìn truyền thống và bảo vệ chủ quyền biển đảo.
Nhân viên lựa cá cho lên khay để chở đến vựa.
Trao đổi với PV Người Đưa Tin, ông Trần Hải, Đội trưởng Đội điều hành - Ban Quản lý Cảng cá Phú Hải cho biết, nghề Cội chà là nghề đánh bắt truyền thống của các tàu cá hoạt động tại địa phương ở phường Phú Thủy (tỉnh Lâm Đồng). Đây là cách tạo ra các ngôi nhà dưới biển cho cá, giúp duy trì và cái tạo nguồn lợi thủy sản.
Cảng cá Phú Hải, tỉnh Lâm Đồng.
Cũng theo ông Hải, tàu cá làm nghề cội chà chủ yếu là tàu cá có chiều dài lớn trên 15m, và làm nghề lưới vây.
Tàu cá địa phương đánh bắt nghề lưới vây chiếm trên 90% là làm nghề cội chà. Số lượng tàu cá làm nghề cội chà tại địa phường Phú Thủy có khoảng 70 tàu (trong đó cập cảng Phú Hải bốc sản phẩm thường xuyên 35 tàu cá), lao động đi biển theo nghề cội chà tùy từng thời điểm theo thống kê khoảng trên 900 người.
Tàu cá chuẩn bị ra khơi.
Nghề cội chà không chỉ giúp duy trì sinh kế ổn định cho ngư dân, mà còn đóng góp tích cực vào sản lượng và giá trị kinh tế thủy sản của tỉnh Lâm Đồng (trước đây thuộc Bình Thuận). Đây được xem là mô hình đánh bắt bền vững, vừa giữ gìn nét truyền thống, vừa phù hợp với xu hướng khai thác có trách nhiệm hiện nay.
Ngư dân trúng cá nục tại Cảng cá Phú Hải.
Tạo điều kiện tối đa cho ngư dân bám biển an toàn, hiệu quả
Ông Trần Hải, Đội trưởng Đội điều hành, Ban Quản lý Cảng cá Phú Hải cho hay, trong 9 tháng đầu năm 2025, Cảng cá Phú Hải đã tiếp nhận khoảng 5.500 lượt tàu cá, trong đó 2.000 lượt tàu cập cảng bốc dỡ thủy sản.
Ban điều hành cảng luôn tạo điều kiện thuận lợi cho các tàu đủ điều kiện khai thác, bố trí khu vực bốc dỡ, neo đậu, chà lưới và sửa chữa ngư cụ, đảm bảo hoạt động khai thác. hậu cần nghề cá diễn ra nhịp nhàng.
Ban điều hành cảng phối hợp chặt chẽ với Bộ đội Biên phòng và lực lượng Kiểm ngư trong việc kiểm tra, giám sát, hướng dẫn ngư dân tuân thủ quy định IUU, tránh vi phạm khi khai thác hải sản.
Ngư dân chuyển lá dưa xuống tàu để làm cội chà đánh bắt cá.
Hiện tại, Cảng Phú Hải có khoảng 15 chủ nậu vựa lớn thường xuyên thu mua, phân loại và vận chuyển thủy sản đi tiêu thụ. Ban điều hành cảng đã sắp xếp các khu vực riêng biệt cho từng nhóm sản phẩm để việc thu mua, bốc dỡ được thuận lợi và an toàn.
Sản lượng thủy sản và hàng hóa qua cảng 9 tháng đầu đạt khoảng 15.000 tấn, trong đó thủy sản chiếm 5.500 tấn – phản ánh vai trò đầu mối quan trọng của Cảng Phú Hải trong việc duy trì nguồn lợi, tiêu thụ và phát triển kinh tế thủy sản địa phương.
