Giúp học sinh phát huy năng lực, sở trường

Một tiết học của học sinh lớp 12A4 Trường THPT Đông Hà -Ảnh: T.L

Hiệu trưởng Trường THPT Đông Hà, TP. Đông Hà Tạ Thị Thu Hiền cho biết, trong các môn được lựa chọn, Tiếng Anh vẫn là môn có số lượng học sinh của trường chọn nhiều nhất cho kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025.

Năm học này, trường có 476 học sinh chuẩn bị thi tốt nghiệp thì có 292 em chọn môn Tiếng Anh, chiếm tỉ lệ trên 61%. Ở các môn tự chọn còn lại, Vật lý được nhiều học sinh chọn hơn cả, với 289 em; tiếp đó là Hóa học có 161 em. Các vị trí tiếp theo: Lịch sử 84 em; Giáo dục kinh tế và pháp luật 53 em; Địa lý 37 em; Sinh học 24 em. Có 4 em chọn Tin học và 3 em chọn Công nghệ. Theo số liệu thì học sinh nhà trường có xu hướng chọn các môn khoa học tự nhiên, Tiếng Anh nhiều hơn khoa học xã hội.

Mặt khác, việc trên 61% học sinh lớp 12 chọn môn Tiếng Anh làm môn thi tốt nghiệp THPT xuất phát từ thực tế năng lực, điểm số và định hướng nghề nghiệp tương lai của các em. Tiếng Anh là xu hướng chung vì hầu hết trường đại học đưa môn này vào tổ hợp xét tuyển. Hơn nữa, môn học này trở thành môn điều kiện đầu ra ở nhiều trường đại học nên các em cần có nền tảng tiếng Anh vững chắc ngay từ khi còn ở bậc phổ thông. Do đó, bản thân các em nhận thức được vai trò quan trọng của tiếng Anh nên đã lựa chọn và đăng ký ôn tập.

Hiệu trưởng Trường THPT Lê Lợi, TP. Đông Hà Đặng Hoàng Quý cũng cho hay, qua số liệu đăng ký ôn thi, số lượng học sinh chọn các môn thuộc khối khoa học tự nhiên tương đương với các môn khoa học xã hội. Đối với 2 môn học mới được đưa vào thi tốt nghiệp năm nay là Tin học và Công nghệ, chỉ có 11 học sinh chọn Tin học, không có học sinh nào của trường chọn Công nghệ. Hiện trường có 462 học sinh đang ôn thi tốt nghiệp THPT.

Trong khi môn Tiếng Anh và các môn thuộc lĩnh vực tự nhiên được học sinh các trường ở khu vực đô thị lựa chọn nhiều thì các trường tại các huyện trên địa bàn tỉnh, học sinh có xu hướng chọn các môn xã hội và “né” ngoại ngữ. Tại Trường THPT Trần Thị Tâm, huyện Hải Lăng, theo đăng ký, trong số 2 môn tự chọn thì các môn khoa học xã hội vẫn được chọn nhiều hơn hẳn so với khoa học tự nhiên.

Cụ thể, trường có 222 học sinh lớp 12 thì có 109 em chọn môn Lịch sử; 126 em chọn thi Giáo dục kinh tế và pháp luật; 50 em chọn Địa lý. Tiếng Anh chỉ có 39 học sinh chọn ôn tập, chiếm tỉ lệ 17,6%. Trường THCS&THPT Cồn Tiên, huyện Gio Linh, năm học này trường có 193 học sinh lớp 12 ôn thi tốt nghiệp, trong số 2 môn tự chọn thì các môn khoa học xã hội được các em chọn nhiều hơn hẳn so với khoa học tự nhiên.

Tương tự, THCS&THPT Bến Quan, huyện Vĩnh Linh, năm học này trường có 97 học sinh lớp 12. Số lượng học sinh đăng ký ôn tập các môn tự chọn như sau: Vật lý 20 em, Hóa học 10 em, Sinh học 4 em, Lịch sử 77 em, Địa lý 42 em, Anh văn 15 em, Giáo dục Kinh tế và pháp luật 16 em và Tin học 10 em. Qua số liệu đăng ký cho thấy đa số học sinh chọn nhóm môn khoa học xã hội để thi tốt nghiệp. Trong khi đó tỉ lệ chọn các môn thuộc khối khoa học tự nhiên ít. Với môn Tiếng Anh, đây là vùng không thuận lợi, học sinh không học tốt môn học này nên ít lựa chọn Tiếng Anh để thi tốt nghiệp.

Với các môn mới như Công nghệ và Tin học có rất ít học sinh chọn thi. Giải thích hiện tượng này, nhiều giáo viên cho biết, đây là 2 môn lần đầu tiên trở thành môn thi tốt nghiệp THPT nên cả học sinh và giáo viên đều bỡ ngỡ. Vì chưa có tiền lệ về cách ra đề thi để tham khảo, học hỏi, đúc rút kinh nghiệm từ những kỳ thi trước nên học sinh không dám chọn thi. Thêm vào đó, hiện nay các trường đại học đều chưa có phương án khối thi với các môn thi này. Vì vậy, nhằm đảm bảo an toàn, thuận tiện cho việc sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT để xét tuyển đại học, học sinh có xu hướng chọn theo các khối thi truyền thống thay vì mạo hiểm chọn môn mới.

Thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 thể hiện tính ưu việt rất rõ. Tại kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, học sinh thi 4 môn, cùng 2 môn bắt buộc thì có đến 2 môn tự chọn nhằm giảm áp lực cho học sinh. Việc mở rộng cho phép học sinh tự chọn 2 môn thi trong số 9 môn đã tạo điều kiện để các em chọn môn thi mình có năng khiếu, tập trung vào môn yêu thích, phát huy thế mạnh phù hợp với năng lực, sở trường và định hướng nghề nghiệp.

Việc làm này cũng giúp tăng tính phân hóa của kỳ thi, các trường đại học và cao đẳng có thêm thông tin để xét tuyển. Điều này nhằm đánh giá năng lực của học sinh một cách toàn diện hơn, không chỉ dựa vào những môn học bắt buộc.

Quy định này phù hợp với nội dung cốt lõi của chương trình giáo dục phổ thông mới, chú trọng phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh. Kết quả tự chọn môn thi của học sinh các trường trên cũng cho thấy yếu tố rất quan trọng là sự lựa chọn còn phụ thuộc vào điều kiện KT-XH các vùng miền khác nhau nên việc đầu tư cho học tập của học sinh cũng khác nhau, dẫn đến có sự lựa chọn khác nhau.

Nhìn một cách xa hơn, các trường THPT cần tư vấn kỹ càng cho học sinh lựa chọn môn học phù hợp với năng lực, sở trường và định hướng nghề nghiệp ngay khi vừa bước vào lớp 10; đồng thời định hướng để tạo ra cân bằng giữa chọn môn tự nhiên và xã hội giúp hệ thống giáo dục đạt được sự phát triển bền vững, đáp ứng nhu cầu đa dạng của xã hội hiện đại.

Tú Linh