Giúp trẻ em, thanh thiếu niên dân tộc thiểu số có cơ hội phát triển toàn diện
Những năm qua, Plan International Việt Nam đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực giúp đồng bào dân tộc thiểu số phía Nam tỉnh Quảng Trị, trong đó có mô hình phòng tham vấn học đường. Mô hình này đã mang lại hiệu quả tích cực, giúp trẻ em, thanh thiếu niên, đặc biệt là trẻ em chịu nhiều thiệt thòi và trẻ em gái được sống trong một xã hội an toàn, có cơ hội phát triển toàn diện.
Phòng đọc an toàn, thân thiện
Trường TH và THCS A Xing (xã Lìa) là một trong những đơn vị triển khai có hiệu quả hoạt động phòng đọc thư viện trong trường học. Nhà trường đặt tên là phòng đọc Gạc Ma nhằm giáo dục truyền thống cách mạng, nhắc nhở cán bộ, giáo viên, học sinh tưởng nhớ, tri ân những chiến sĩ hải quân đã anh dũng hy sinh trong Hải chiến ngày 14/3/1988 bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc tại đảo Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa.
Thư viện hiện có 4.370 đầu sách trên nhiều lĩnh vực, từ sách giáo khoa, sách tham khảo, sách truyện cho đến các tài liệu chuyên môn. Hàng năm, trường bổ sung thêm nguồn sách từ mạnh thường quân hỗ trợ, trong đó, Dự án Plan hỗ trợ 540 đầu sách và tặng chiếc xe kéo sách để vận chuyển sách đến gần hơn với người dân các thôn, bản. Phòng đọc có không gian học tập lý tưởng, bố trí khoa học, yên tĩnh với nhiều đầu sách phù hợp dành cho học sinh, giáo viên. Từ khi có phòng đọc Gạc Ma, học sinh của trường có thêm niềm yêu thích đọc sách, tích cực tham gia mượn, chia sẻ sách.

Học sinh Trường TH và THCS A Xing thích thú với phòng đọc sách Gạc Ma - Ảnh: K.S
“Đến với phòng đọc sách Gạc Ma, nơi có nhiều sách hay, không gian thân thiện giúp em mở rộng kiến thức, rèn luyện thói quen đọc sách, học được nhiều điều bổ ích. Đặc biệt, em được tiếp cận nhiều thông tin tuyên truyền về phòng ngừa kết hôn sớm, bạo lực, lạm dụng tình dục đối với trẻ em, từ đó biết cách tự bảo vệ bản thân”, em Hồ Thị Ngân, lớp 8A, Trường TH và THCS A Xing chia sẻ.
Mô hình phòng tham vấn học đường không chỉ là nơi cung cấp thông tin và tài liệu học tập mà còn là không gian hỗ trợ tâm lý, giúp học sinh giải tỏa căng thẳng, phát triển kỹ năng và xây dựng nhân cách, giảm thiểu tối đa những tiêu cực có thể xảy ra, góp phần xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, văn minh.
Hiệu trưởng Trường TH và THCS A Xing Nguyễn Mai Trọng cho hay: “Trong thời gian qua, phòng đọc thư viện nhà trường đã phát huy tốt vai trò là không gian học tập, nghiên cứu và bồi dưỡng văn hóa đọc cho học sinh, giáo viên. Các hoạt động như: Đọc sách theo lịch, trưng bày sách theo chủ đề, thi kể chuyện theo sách được tổ chức thường xuyên nhằm rèn luyện kỹ năng đọc, nói, viết cho học sinh”.
Hướng đến “tương lai xanh và bền vững”
Mô hình phòng tham vấn học đường được Plan International Việt Nam triển khai 2 giai đoạn, trong đó giai đoạn 1 từ năm 2021-2024 có tên gọi là Dự án phòng chống bạo lực trên cơ sở giới tại trường học. Dự án đã hỗ trợ 16 phòng tham vấn tại 15 xã: A Bung, A Ngo, Tà Rụt, Tà Long, Đakrông, Mò Ó, Hướng Hiệp (huyện Đakrông cũ); Ba Tầng, A Dơi, Xy, Lìa, Thanh, Thuận, Hướng Lộc, Húc (huyện Hướng Hóa cũ). Giai đoạn 2 từ năm 2024-2025 thuộc hợp phần 1 (dịch vụ xã hội bao trùm) của Dự án trẻ em gái, phụ nữ trẻ và thanh niên Việt Nam là nhân tố tích cực của sự thay đổi trong việc hiện thực hóa quyền của họ đối với tương lai xanh và bền vững.

Xe sách lưu động do Dự án Plan hỗ trợ tại xã Lìa thu hút nhiều trẻ em, thanh thiếu niên đến đọc sách - Ảnh: K.S
“Hiện dự án đang hỗ trợ hoàn thiện tiếp 7 phòng tham vấn tại các xã mới: A Dơi, Lìa, Tân Lập, Đakrông và Tà Rụt. Hỗ trợ các sáng kiến của nhóm trẻ với các xe sách lưu động của các trường: TH và THCS A Túc, TH và THCS A Xing; 2 xe sách điểm tại các thôn thuộc xã Lìa; 1 xe sách lưu động tại xã Đakrông. Phòng tham vấn tại 7 trường học nằm trong dự án được trang bị đầy đủ các trang thiết bị cần thiết như sách, bàn ghế, giá sách; được sửa chữa, trang trí đẹp mắt, tạo môi trường thân thiện với trẻ em. Xe sách lưu động có thể tiếp cận đến tận các bản làng trong vùng dự án, giúp cho trẻ em có thể tiếp thu được thêm nhiều kiến thức bổ ích ở ngay tại cộng đồng”, chị Nguyễn Thị Thảo, cán bộ Chương trình Dự án Plan thông tin.
Mục tiêu mà Dự án phòng chống bạo lực trên cơ sở giới tại trường học hướng đến là hỗ trợ trẻ em và thanh thiếu niên dân tộc thiểu số, đặc biệt là trẻ em gái và trẻ em trai từ 11-15 tuổi tại các trường THCS được tiếp cận với các dịch vụ an toàn, bao trùm và có trách nhiệm giới tại trường học và cộng đồng nhằm phòng ngừa và giải quyết các vấn đề liên quan đến tảo hôn, bạo lực, bóc lột và làm dụng tình dục trẻ em trên không gian mạng.
Ngoài ra, các hoạt động của dự án còn góp phần hỗ trợ cho học sinh dân tộc thiểu số phòng ngừa các rủi ro liên quan tới sức khỏe thể chất và tinh thần, sàng lọc và hỗ trợ phục hồi với các vấn đề sức khỏe tâm thần do tác động của bạo lực bắt nạt, tảo hôn và các áp lực khác trong học tập và cuộc sống của trẻ.
Chị Nguyễn Thị Thảo cho biết thêm: “Thời gian tới, dự án tập trung cải thiện cơ sở vật chất phòng tham vấn. Nâng cao năng lực, kỹ năng cho đội tình nguyện viên nhóm cha mẹ. Tổ chức sinh hoạt chuyên đề với giáo viên toàn trường để tăng cường vai trò của giáo viên trong việc nắm bắt các vấn đề của học sinh và kết nối các em tới phòng tham vấn. Hỗ trợ sáng kiến truyền thông tại các trường nhằm phá vỡ các định kiến và khuôn mẫu về tham vấn học đường, nhận diện các nguy cơ mất an toàn của học sinh và kết nối với dịch vụ tham vấn”.