Gỡ khó cho công nhân tiếp cận nhà ở xã hội

Một góc ký túc xá của công nhân do Tập đoàn Phong Thái xây dựng tại huyện Trảng Bom. Ảnh:L.Mai

Công nhân khó tiếp cận

Trên 23 năm làm việc tại Công ty TNHH Pouchen Việt Nam (thành phố Biên Hòa) là chừng đó thời gian chị Hà Thị Mên ở trọ cùng chồng trong căn phòng chật hẹp tại phường Hóa An.

Chị Mên cho biết, tháng 9-2023, sau khi biết tin Dự án NƠXH A6-A7 tại phường Quang Vinh mở bán hồ sơ mua, thuê nhà, chị đã tìm đến Công đoàn công ty xin giấy xác nhận để được tiếp cận với dự án này. Tuy nhiên, với mức thu nhập phải đóng thuế, không đủ điều kiện tiếp cận dự án, chị Mên đành chấp nhận dừng ước mơ về nơi an cư của mình.

Theo chị Mên, chị muốn thuê, mua Dự án NƠXH A6-A7 vì gần nơi làm việc và thuận tiện đi lại. Tuy nhiên, thủ tục và điều kiện khắt khe đã khiến chị bỏ lỡ cơ hội này.

“Tôi và chồng ở trọ hơn 22 năm nay, hiện căn phòng đã cũ, xuống cấp, đồng thời chủ tăng giá cho thuê. Mong ước lớn nhất của tôi và nhiều công nhân ở trọ là giảm bớt các thủ tục khi thuê, mua NƠXH” - chị Mên chia sẻ.

Còn chị Lê Thúy Hạnh, công nhân làm việc tại Khu công nghiệp Biên Hòa 2, cho biết hiện với mức lương khoảng 8 triệu đồng/tháng, không tăng ca, giá cả leo thang, cơ hội mua, thuê NƠXH ngày càng khó khăn. Do đó, để hỗ trợ công nhân dễ tiếp cận NƠXH, rất cần sự kết nối của tổ chức Công đoàn, sự quan tâm của địa phương trong việc tạo điều kiện về thủ tục cũng như dễ tiếp cận nguồn vốn vay lãi suất thấp, thời gian trả kéo dài hơn.

Tương tự, anh Lê Văn Đức (quê tỉnh Hà Tĩnh) đã sinh sống và làm việc tại Đồng Nai trên 20 năm, thu nhập khoảng 12 triệu đồng/tháng. Đến nay, gia đình anh vẫn đang đi thuê trọ. Anh Đức cho biết, gia đình anh có tìm hiểu để mua nhà nhưng thấy mức giá ngày càng xa vời. Bên cạnh đó, việc tiếp cận thông tin mua, thuê mua NƠXH rất hạn chế. Khi tiếp cận được thì cũng là “qua tay” người khác.

Anh Đức bày tỏ: “Việc sở hữu một căn NƠXH là giấc mơ của tôi và nhiều NLĐ để thoát khỏi cảnh thuê trọ. Nhưng với mức giá và thu nhập hiện tại, bản thân không dám mơ sẽ mua được. Chưa kể điều kiện để mua được NƠXH cũng rất khắt khe, phần lớn khó đáp ứng được”.

Cần nới lỏng thủ tục và điều kiện

Theo Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Elite Việt Nam (huyện Long Thành) Nguyễn Quốc Hưng, để thu hút và giữ chân lao động, tỉnh cần có giải pháp để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư các dự án nhà ở cho công nhân. Bên cạnh đó, hỗ trợ NLĐ tiếp cận nguồn vốn vay một cách dễ dàng. Từ đó, giúp NLĐ có điều kiện được tiếp cận nguồn vốn vay mua nhà để an cư, yên tâm làm việc.

Đầu tháng 4-2023, Chính phủ đã phê duyệt Đề án Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu NƠXH cho người có thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030. Đề án đặt mục tiêu phát triển NƠXH, nhà ở công nhân có giá phù hợp với khả năng chi trả của hộ gia đình có thu nhập trung bình, thu nhập thấp khu vực đô thị và của công nhân trong khu công nghiệp, khu chế xuất. Tuy nhiên, sau hơn một năm triển khai, số lượng căn hộ tung ra thị trường vẫn nhỏ giọt.

Để thực hiện đề án này, các địa phương trên cả nước, trong đó có Đồng Nai đã quy hoạch đất đai để triển khai dự án NƠXH. Nhiều năm qua, tỉnh đã mời gọi doanh nghiệp đầu tư vào nhà ở cho công nhân, người có thu nhập thấp, nhưng số dự án được khởi công xây dựng và hoàn thành còn rất ít, chưa đáp ứng đủ nhu cầu của người dân trên địa bàn. Vì vậy, đã xảy ra tình trạng một số dự án NƠXH hoàn thành, số người đăng ký mua gấp nhiều lần so với số lượng căn hộ bán ra thị trường.

Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Nguyễn Thị Như Ý cho biết, trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 1,3 triệu lao động và nhu cầu về NƠXH là rất lớn. Tuy nhiên, NLĐ đang gặp khó khăn trong tiếp cận NƠXH. Nguyên nhân là do các dự án hoàn thành và đưa vào sử dụng trong 3 năm trở lại đây không nhiều; mặt khác, thu nhập bình quân của người NLĐ khoảng 8 triệu đồng/tháng nên không có dư tiền để mua nhà. Bên cạnh đó, điều kiện và thủ tục để được xét vay vốn ưu đãi mua NƠXH phức tạp.

Từ ngày 1-8-2024, Nghị định 100/2024/N-CP của Chính phủ ban hành quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở chính thức có hiệu lực. Nghị định này đã nới điều kiện về thu nhập với người có nhu cầu thuê, mua nhà NƠXH; bổ sung chủ thể tham gia xây dựng nhà ở là Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam. Như vậy, NLĐ có thêm hy vọng về việc sẽ dễ dàng tiếp cận hơn với việc mua, thuê NƠXH trong thời gian tới.

Lan Mai