Gỡ khó dự án thu hồi đất cho sân bay Long Thành: Vẫn loay hoay về vốn

Phiên họp chiều 15/11 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Chiều 15/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017 về báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư sân bay Long Thành.

Tổng mức đầu tư Dự án kiến nghị điều chỉnh là 19.207,504 tỷ đồng; lũy kế giải ngân đến thời điểm hiện nay là 16.697 tỷ đồng còn hơn 2.510 tỷ đồng chưa giải ngân hết.

Trình Quốc hội tại đợt 1 Kỳ họp thứ sáu, Chính phủ đề xuất kéo dài thời gian giải ngân số vốn này tới hết năm 2024 để hoàn thành dự án.

Báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp chiều 15/11, Ủy ban Kinh tế cho biết, theo Luật Đầu tư công, kế hoạch đầu tư công 2020 -2021 chỉ được giải ngân tương ứng đến hết năm 2021 và 2022. Tức là, hơn 2.510 tỷ đồng còn lại chưa giải ngân hết đã bị hủy dự toán theo quy định.

Về nguyên tắc, UBND tỉnh Đồng Nai phải nộp toàn bộ số vốn chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 về ngân sách trung ương. Do đó, số tiền hơn 2.510 tỷ đồng (gồm hơn 1.543,623 tỷ đồng thuộc kế hoạch vốn năm 2021 và 966,75 tỷ kế hoạch vốn năm 2020) đã hủy dự toán theo quy định.

Do đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế nêu rõ, phương án Chính phủ đề xuất không thể thực hiện được, vì không còn tiền để chuyển nguồn.

Mặt khác, hiện chưa có tờ trình của Chính phủ về đề xuất nguồn để bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 và bố trí dự toán hằng năm, dù Tổng thư ký Quốc hội đã đề nghị Chính phủ bổ sung. Vì thế, theo Thường trực Ủy ban Kinh tế, trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định ngay thì chưa chặt chẽ. Trường hợp Chính phủ có tờ trình về nguồn vốn, cũng cần có cơ quan thẩm tra để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để bảo đảm đầy đủ quy trình, thủ tục.

Điều hành thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hơn một lần nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thể cho ý kiến khi chưa có tờ trình của Chính phủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, dự toán đã hủy rồi thì “không có cách gì kéo dài được”.

Báo cáo của Chính phủ đề nghị cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân số vốn hơn 2.510 tỷ đồng, tương tự Quốc hội đã cho phép gia hạn thời gian giải ngân nguồn vốn kế hoạch năm 2018 và tương tự Quốc hội đã cho phép gia hạn thời gian giải ngân nguồn vốn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2016 bổ sung cho tỉnh Bình Thuận để thực hiện dự án hồ chứa nước Ka Pét. Song ông Mạnh giải thích, không thể áp dụng tương tự được vì hai việc này không giống nhau.

“Với dự án hồ chứa nước Ka Pét, khi Quốc hội đồng ý cho phép kéo dài, Quốc hội chưa phê chuẩn quyết toán năm 2022. Cạnh đó, khoản dự toán cho dự án hồ chứa nước Ka Pét cũng chưa bị hủy”, ông Mạnh giải thích.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nói, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có Kết luận số 2847 ngày 5/10/2023 đề cập rõ về bố trí vốn cho dự án.

Cụ thể, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ làm rõ số kinh phí chưa giải ngân hết của năm 2020, năm 2021 đã hủy bỏ theo quy định chưa, hay đang cho phép chuyển nguồn. Trường hợp đang để ở chuyển nguồn đề nghị làm rõ trách nhiệm việc không hủy bỏ số kinh phí này theo quy định. Chính phủ căn cứ quy định của pháp luật về ngân sách Nhà nước và đầu tư công đề xuất phương án bố trí vốn cho dự án, trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Theo ông Hải, số vốn chưa giải ngân hết đã hủy, về nguyên tắc, Chính phủ cần đề xuất, nhưng đến thời điểm này, Chính phủ chưa đề xuất phương án cụ thể để Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội cho ý kiến; còn việc cân đối nguồn để phân bổ thuộc thẩm quyền Chính phủ.

Giải trình thêm, Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, các bộ, ngành chưa tham mưu được cho Chính phủ lấy từ nguồn nào và cần phải thực hiện đúng theo quy trình, do đó, hiện chưa có tờ trình.

Ông Thắng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép Chính phủ có thêm thời gian hoàn thiện tờ trình và Chính phủ sẽ rà soát, cân nhắc lại nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2023 hoặc sử dụng nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2024.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thể cho ý kiến khi chưa có tờ trình của Chính phủ, trường hợp có tờ trình thì cơ quan của Quốc hội cũng phải thẩm tra.

Trên cơ sở ý kiến của cơ quan thẩm tra, các ý kiến tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý chủ trương kéo dài thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024 như Chính phủ trình. Còn việc bố trí nguồn vốn cho dự án, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan, căn cứ quy định của pháp luật, nghiên cứu phương án cụ thể trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội cho ý kiến.

Nguyễn Lê