Gỡ khó kênh chứng khoán để doanh nghiệp giảm phụ thuộc ngân hàng

Doanh nghiệp còn gặp khó khăn khi tiếp cận vốn vay, huy động vốn. Ảnh: Việt Linh.

Tại phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước của Quốc hội sáng 29/5, đại biểu Nguyễn Việt Hà (Tuyên Quang) cho rằng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức bất chấp những kết quả đạt được trong năm ngoái.

Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng vọt

Cụ thể, đại biểu Nguyễn Việt Hà nhấn mạnh đây là lần đầu tiên trong vòng 5 năm qua, số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường trong 4 tháng đầu năm thấp hơn số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

Theo đó, hệ lụy từ đại dịch Covid 19 và xung đột địa chính trị trên thế giới khiến cán cân cung cầu từ khâu sản xuất đến tiêu thụ của các doanh nghiệp bị gián đoạn, đứt gãy.

Trong đó, đại biểu đoàn Tuyên Quang đặc biệt quan tâm đến thị trường đầu ra của doanh nghiệp.

Thứ nhất, doanh nghiệp đang thiếu đơn hàng từ thị trường quốc tế. Theo khảo sát của Tổng cục Thống kê quý I, trong các yếu tố chính ảnh hưởng đến tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp chế biến, sản xuất, tình trạng nhu cầu trong nước thấp chiếm 55,1% trong khi tác động từ thị trường quốc tế chiếm 34,2%.

Tình trạng thiếu đơn hàng từ năm 2023 đến nay buộc doanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất, cắt giảm lao động, thậm chí phải giải thể vì không đủ sức chống chịu.

Đại biểu Nguyễn Việt Hà (đoàn Tuyên Quang). Ảnh: Quochoi.

Thứ hai, cầu tiêu dùng trong nước tăng ở mức hạn chế. Trung bình 4 tháng đầu năm, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ theo giá hiện hành ước tăng 8,5% trong khi cùng kỳ năm ngoái tăng 13,3%. Nếu loại trừ yếu tố giá tăng, mức tăng chỉ đạt 5,3% còn cùng kỳ là 8,7%, thấp hơn kỳ vọng và tương đương trước dịch Covid-19.

Thành tố chính của cầu tiêu dùng là doanh thu bán lẻ hàng hóa chiếm 77,3%, chỉ tăng ở mức vừa phải là 7,1% so với cùng kỳ, phản ánh sức cầu trong nước còn yếu.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng cũng ghi nhận ở mức dưới 50 điểm, thể hiện tình trạng suy giảm các điều kiện sản xuất kinh doanh trong 9/12 tháng.

Để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phục hồi và hỗ trợ kích cầu tiêu dùng, lãi suất ngân hàng liên tục giảm và duy trì ở mức thấp. Các ngân hàng cũng chạy đua giảm lãi suất cho vay, nâng cao chất lượng dịch vụ nhằm tăng trưởng tín dụng.

Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn còn khó khăn ở thị trường đầu ra nên giảm quy mô sản xuất hay dừng đầu tư. Người dân tiếp tục giữ tâm lý thận trọng, tiết kiệm chi tiêu dẫn đến không có nhu cầu vay vốn. Những khía cạnh này phản ánh mức độ hấp thụ vốn của nền kinh tế còn thấp.

Tháo gỡ thị trường chứng khoán, trái phiếu

Về giải pháp, đại biểu Nguyễn Việt Hà cho rằng cần chú trọng tạo thị trường xuất khẩu đa dạng, bền vững cho doanh nghiệp, đồng thời đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm xuất khẩu, khai thác có hiệu quả các hiệp định thương mại tự do đã ký kết.

Cùng với đó, thực hiện các chính sách để phát huy tối đa nội lực của thị trường trong nước. Trong đó, tăng cường vai trò của các chính sách tài khóa như các chính sách đã thực hiện có hiệu quả trong thời gian qua như miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, tiền sử dụng đất...

Thực hiện chương trình xúc tiến thương mại thị trường trong nước, đẩy mạnh phân phối hàng hóa qua nền tảng số, thương mại điện tử để mở rộng tiêu dùng nội địa, vận động phong trào người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam.

Đại biểu cũng đề nghị tiếp tục hoàn thiện pháp luật, cải cách thủ tục hành chính theo hướng thông thoáng, lành mạnh cho doanh nghiệp.

Cuối cùng, Chính phủ cần có chính sách tháo gỡ những khó khăn của thị trường chứng khoán, trái phiếu để khơi thông nguồn vốn cho doanh nghiệp, hạn chế sự phụ thuộc của nền kinh tế vào hệ thống ngân hàng.

Minh Khánh