Gỡ rào cản, nối thông đường Hồ Chí Minh

Chậm do nhiều yếu tố khách quan

Kết thúc gần hai năm tham gia thi công dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa, Tập đoàn Đèo Cả gói ghém lại những hạng mục công việc cuối cùng để bàn giao cho chủ đầu tư.

Đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa (đoạn tuyến thuộc gói thầu XL01) đã cơ bản hoàn thành.

Đại diện nhà thầu cho hay, thi công 31km tại gói thầu XL01, thách thức lớn nhất là dự án tái khởi động sau hơn 10 năm tạm dừng. Khi tiếp nhận, nhà thầu phải đánh giá lại chất lượng các cầu làm dở dang để lên phương án thi công phù hợp. Tiến độ GPMB chậm cũng là một trong các nút thắt lớn.

Mặc dù vậy, nhờ linh hoạt các giải pháp thực hiện phù hợp điều kiện thực tế, Đèo Cả đã chủ động tổ chức nhiều mũi thi công, tăng cường nhân lực, chia nhỏ hạng mục… để về đích đúng kế hoạch.

Báo cáo của Ban điều hành dự án cho thấy, đến nay sản lượng thi công dự án Chơn Thành - Đức Hòa đạt hơn 80% giá trị hợp đồng và sẽ cơ bản hoàn thành trong năm 2025.

Cùng thời điểm về đích với đoạn Chơn Thành - Đức Hòa, các nhà thầu dự án đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn đang phải dồn lực triển khai xử lý khối lượng công việc vô cùng lớn trong 3 tháng cuối.

Ông Nguyễn Vũ Quý, Giám đốc Ban QLDA đường Hồ Chí Minh (chủ đầu tư) cho biết, đến nay sản lượng thi công dự án mới đạt hơn 30% giá trị hợp đồng, chậm gần 48% so với kế hoạch.

Theo ông Quý, vướng mắc mặt bằng là một trong ba nguyên nhân chính. Mặt bằng các địa phương bàn giao không liên tục, vướng nhiều hạ tầng kỹ thuật.

Riêng trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, trên tổng chiều dài gần 17km, đến nay còn 1,72km chưa bàn giao, hơn 2km đã bàn giao nhưng nằm trong đoạn phải điều chỉnh thiết kế do ảnh hưởng của bão Yagi (bổ sung diện tích thu hồi và chuyển mục đích sử dụng rừng, khối lượng đào nền tăng 1,4 triệu m3 trong khi việc tìm kiếm bãi đổ thải rất khó khăn).

Công tác di dời hạ tầng kỹ thuật và xây dựng hai khu tái định cư tại địa phương này cũng chưa đáp ứng yêu cầu. Công suất các mỏ đá lân cận dự án không đáp ứng yêu cầu. Từ khi khởi công đến nay, dự án lại không được thời tiết ủng hộ.

Vướng từ mặt bằng đến vật liệu

Trong khi đó, dự án Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận đang đối diện nguy cơ lỡ hẹn về đích bởi vướng mắc mặt bằng và mỏ vật liệu.

Lãnh đạo Ban điều hành dự án cho biết, theo kế hoạch, thời gian thực hiện hợp đồng là 700 ngày (tương đương 23,4 tháng) kể từ ngày hợp đồng có hiệu lực. Thế nhưng, sau khoảng nửa năm từ khi khởi công (3/2024), đến tháng 9/2024, địa phương mới bàn giao một phần mặt bằng đối với đoạn đường làm mới.

Đến tháng 3/2025, nhà thầu mới cơ bản tiếp cận được các phạm vi mặt bằng được bàn giao. Hiện còn hơn 2km chưa có mặt bằng triển khai thi công. Thời gian thi công thực tế bị rút ngắn, chỉ còn hơn 15 tháng. Sản lượng thi công hiện mới đạt xấp xỉ 49% giá trị hợp đồng, chậm gần 16% so với kế hoạch.

Thách thức lớn nhất của dự án là nhiều đoạn có thời gian chờ lún cố kết nền đường kéo dài từ 10-12 tháng. Tuyến mới được đầu tư lại qua khu vực vùng nuôi hải sản và trồng lúa, các đường giao thông giao cắt chủ yếu là đường đất, đường bê tông phục vụ xe thô sơ; nhiều kênh rạch nhỏ, khổ thông thuyền bé khiến việc huy động máy móc thiết bị gặp rất nhiều khó khăn.

Vượt qua thách thức mặt bằng, vật liệu, các nhà thầu đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ, hướng đến mục tiêu nối thông đường Hồ Chí Minh trong thời gian sớm nhất

Riêng về vật liệu, dù dự án được áp dụng cơ chế đặc thù theo Nghị quyết của Quốc hội song hầu hết các mỏ cát đã được địa phương cấp cho các dự án cao tốc trục dọc và trục ngang thi công trước đó khoảng 1 năm.

Nguồn cát thương mại trong nước không có, nguồn cát chỉ định địa phương chậm hoàn thiện thủ tục khai thác, công suất được cấp phép thấp, nhà thầu buộc phải mua cát nhập khẩu từ Campuchia với giá thành cao, công suất tập kết thấp.

"Vật liệu đá thi công cũng khan hiếm. Đến tháng 6/2025, dự án mới được tỉnh An Giang phân bổ 200.000m3", đại diện ban điều hành dự án thông tin.

Lập lại tiến độ điều chỉnh

Theo ông Nguyễn Vũ Quý, dự án đường Hồ Chí Minh đã và đang được đầu tư cơ bản đáp ứng tiến độ yêu cầu.

Trong đó, đến hết năm 2025 sẽ cơ bản hoàn thành, nối thông toàn tuyến (trừ đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận) và từng bước nâng cấp một số đoạn tuyến theo quy hoạch được duyệt.

Đề cập đến giải pháp đẩy nhanh tiến độ hai dự án thành phần phục vụ mục tiêu nối thông đang gặp vướng mắc lớn, ông Quý cho biết, đối với dự án đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn, chủ đầu tư sẽ cử cán bộ thường trực tại hiện trường để phối hợp với địa phương trong GPMB; Yêu cầu nhà thầu lập lại tiến độ điều chỉnh, tăng cường thiết bị, nhân sự, tranh thủ thời tiết thuận lợi tăng ca, kíp.

Mục tiêu đặt ra là dự án này sẽ cơ bản xong trong năm 2025 và hoàn thành đưa vào sử dụng trong quý I/2026.

Với dự án đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận, Ban đã làm việc với tỉnh Vĩnh Long về việc hỗ trợ nguồn cát. Ngày 9/10, địa phương đã thống nhất điều chuyển 200.000m3 cát từ mỏ cát Sông Tiền thuộc xã Tân Phú và 200.000m3 cát từ mỏ cát Sông Tiền thuộc xã Thạnh Trị để phục vụ dự án.

"Riêng vướng mắc mặt bằng, chúng tôi thường xuyên phối hợp cùng địa phương đề xuất các giải pháp giải quyết các trường hợp còn lại. Việc thực hiện công tác bảo vệ thi công hoặc cưỡng chế bàn giao mặt bằng đã được tính đến", ông Quý nói.

Đối với các đoạn chậm bàn giao, Ban đã chỉ đạo tư vấn thiết kế rà soát, tăng cường các giải pháp xử lý nền đất yếu từ cắm bấc thấm kết hợp gia tải sang giải pháp cắm bấc thấm, tăng mật độ bấc thấm, tăng tải và các giải pháp khác để rút ngắn thời gian chờ lún cố kết nền đường.

Nam Khánh