Góc nhìn về các biểu tượng đặc trưng trong văn hóa Việt

Với cách tiếp cận đa ngành kết hợp giữa nhân học nghệ thuật, sinh thái học tộc người, dân tộc biểu tượng luận và ký hiệu học, bộ sách Những biểu tượng đặc trưng trong văn hóa Việt Nam giúp người đọc hiểu rõ hơn về nguồn gốc, ý nghĩa và sự biến đổi của các biểu tượng qua thời gian.

Trong tháng 2, Book Hunter liên kết xuất bản với NXB Văn học ra mắt ấn bản mới nhất và đầy đủ nhất của bộ sách này. So với các lần xuất bản trước, phiên bản mới có nhiều thay đổi và bổ sung quan trọng cả về nội dung lẫn hình thức. Về nội dung, ngoài việc chỉnh lý, cập nhật và bổ sung các phần như Câu đối, Tam đa, Tứ linh, Tứ quý, Ngũ phúc, Thất bảo, tác giả còn đưa vào nhiều chuyên mục mới, tiêu biểu như Tứ pháp ở tập 1 hay Thủy quái Makara, Rắn thần Naga ở tập 3. Nội dung cả bốn tập sách đều được cập nhật hệ thống thuật ngữ, tên gọi và thông tin mới một cách thống nhất, đồng bộ.

Ấn bản mới nhất và đầy đủ nhất của bộ sách được ra mắt tháng 2 này. Ảnh: Book Hunter

Bộ sách Những biểu tượng đặc trưng trong văn hóa Việt Nam gồm 4 tập, mỗi tập tập trung vào một nhóm biểu tượng quan trọng, giúp độc giả khám phá sâu sắc về di sản văn hóa Việt Nam.

Tập 1: Các bộ biểu tượng là tập sách khai mở những biểu tượng quen thuộc trong đời sống văn hóa người Việt như Tam đa, Tứ linh, Ngũ phúc, Bát tiên, Thập điện… Mỗi biểu tượng đều được phân tích nguồn gốc, ý nghĩa và sự chuyển hóa trong dòng chảy văn hóa dân tộc. Ngoài giải thích ý nghĩa truyền thống, tác giả còn so sánh với các biểu tượng tương đồng trong các nền văn hóa khác, giúp người đọc hiểu rõ hơn về sự đa dạng của biểu tượng học trong khu vực.

Tập 2: Các vị thần đi sâu vào hệ thống thần linh Việt Nam, từ những vị thần gần gũi trong đời sống tín ngưỡng như Thần Đất, Thần Bếp, Thần Tài, đến các nhân vật huyền thoại như Thánh Gióng, Di Lặc, Ông Trời. Qua đó, độc giả có cơ hội tìm hiểu sự giao thoa giữa văn hóa Việt và các nền văn minh khu vực. Đặc biệt, cuốn sách còn đề cập đến sự biến đổi vai trò của các vị thần trong từng giai đoạn lịch sử, từ thời kỳ phong kiến đến thời hiện đại, cho thấy sự linh hoạt của tín ngưỡng dân gian Việt Nam.

Linh vật là một phần không thể thiếu trong văn hóa truyền thống đa thần tại Việt Nam, do đó tác giả đã dànhTập 3: Các linh vật giới thiệu những linh vật quan trọng như rồng, nghê, hạc, rắn thần (Naga), thủy quái (Makara), chim lạc… Đồng thời, sách cũng phân tích vai trò của các linh vật này trong tín ngưỡng dân gian, nghệ thuật và đời sống tâm linh.

Tác giả còn đi sâu vào ý nghĩa của từng linh vật trong các công trình kiến trúc truyền thống, như đình, chùa, đền miếu, giúp độc giả hiểu rõ hơn về cách con người sử dụng linh vật để truyền tải thông điệp tâm linh và triết lý sống.

Bộ sách "Những biểu tượng đặc trưng trong văn hóa Việt Nam" là công trình nghiên cứu quan trọng nhất của PGS.TS Đinh Hồng Hải. Ảnh: Book Hunter

Cuối cùng là Tập 4: Các vị tổ, giải mã những biểu tượng về tổ tiên trong văn hóa Việt Nam, từ truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên đến các vị tổ như Hùng Vương, Lạc Long Quân, Kinh Dương Vương, cùng các tổ mẫu như Thánh Mẫu Liễu Hạnh, Phật Mẫu Man Nương, Bà Đanh...

Đặc biệt, tập sách còn giới thiệu khái niệm totem (vật tổ) giúp độc giả có cái nhìn mới mẻ về nguồn gốc văn hóa dân tộc. Bên cạnh việc phân tích tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt, tác giả còn mở rộng phạm vi nghiên cứu sang các nền văn hóa khác, đưa ra những so sánh thú vị về tập quán thờ cúng tổ tiên ở Việt Nam và thế giới.

PGS.TS Đinh Hồng Hải hiện là nhà nghiên cứu trong lĩnh vực nhân học văn hóa tại Việt Nam. Ông là Trưởng bộ môn Nhân học văn hóa thuộc Khoa Nhân học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Với hơn 30 cuốn sách và 100 bài báo được xuất bản bằng tiếng Việt và tiếng Anh, PGS.TS Đinh Hồng Hải đã có những nghiên cứu sâu rộng về các lĩnh vực như biểu tượng học, tôn giáo, Phật học và nhân học văn hóa.

Bộ sách Những biểu tượng đặc trưng trong văn hóa Việt Nam là công trình nghiên cứu quan trọng nhất của PGS.TS Đinh Hồng Hải, đánh dấu những đóng góp sâu sắc của ông trong lĩnh vực biểu tượng học và nhân học văn hóa.

Bộ sách cung cấp nền tảng tri thức để lý giải các biểu tượng quen thuộc trong đời sống văn hóa Việt. Không chỉ dừng lại ở giá trị nghiên cứu, tác phẩm còn đóng vai trò như một tài liệu tham chiếu quan trọng, giúp định hướng các ứng dụng trong việc đưa bản sắc dân tộc vào văn hóa đương đại.

Hải Đường