Gói thầu y tế, giáo dục nghi ngờ 'cài cắm' hướng tới một sản phẩm

Từ những gói thầu y tế…

Những gói thầu với những tiêu chí, thông số kỹ thuật hướng đến một sản phẩm, một hãng cụ thể đã được nhiều nhà thầu phản ánh, tuy nhiên tình trạng này vẫn tiếp diễn ở nhiều gói thầu.

Như trong quá trình tổ chức đấu thầu mua sắm hệ thống CT-Scanner, nhà thầu đã có đơn khiếu nại việc chủ đầu tư Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM có cài cắm kỹ thuật, cấu hình để lựa chọn thiết bị có model cụ thể. Sau đó, thiết bị trúng thầu đúng như cấu hình, model mà nhà thầu đã phản ánh trước đó…

Cụ thể, vào ngày 5/9/2024, ông Lê Trần Quang Minh, Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM đã ký Quyết định số 558/QĐ-BVTMH về việc phê duyệt cho Công ty cổ phần Sản xuất-Thương mại và Dịch vụ Hoàn Châu trúng gói thầu “Mua sắm Hệ thống CT-Scanner 32 lát cắt/vòng quay” trị giá 9,5 tỷ đồng. Cụ thể, thiết bị trúng thầu Hệ thống CT- Scanner 32 lát cắt/vòng quay, cấu hình: SOMATOM go.Now, hãng sản xuất: Siemens Healthcare GmbH, xuất xứ: Đức.

(Ảnh minh họa - KT)

Trước khi gói thầu được phê duyệt, ngày 19/6/2024, một nhà thầu đã có đơn gửi lên Hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia phản ánh: “Sau khi nghiên cứu E-HSMT, chúng tôi nhận thấy nhiều điểm yêu cầu về kỹ thuật của E-HSMT tạo lợi thế chỉ định cho hãng Siemens – model: SOMATOM go.NOW”.

Một số chi tiết kỹ thuật mà nhà thầu chỉ ra như: “Tải trọng: tối đa ≥ 225kg, chiều dài bàn: <2.500mm, tốc độ nâng hạ bàng: ≥28mm/giây; Tốc độ tái tạo tối đa ≥ 20 hình/giây; Độ quét tối đa ≥ 1.350mm…” có hướng tới sản phẩm của một hãng cụ thể. Nhà thầu đề nghị chủ đầu tư “mở cấu hình” để “tạo điều kiện cho nhiều nhà thầu, hãng sản xuất được tham dự đấu thầu, nâng cao tính cạnh tranh về chất lượng và giá của thiết bị, giúp cho đơn vị thụ hưởng được sử dụng những hàng hóa tốt để phục vụ khám chữa bệnh. Đồng thời, vẫn phải tuân thủ đúng nguyên tắc theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

Tuy nhiên, đến ngày 21/6/2024, phía chủ đầu tư là Bệnh viện Tai Mũi Họng trong công văn trả lời kiến nghị vẫn giữ nguyên quan điểm cho rằng: “Các thông số kỹ thuật yêu cầu trong E-HSMT được lập bảo đảm đáp ứng yêu cầu tối thiểu để thực hiện các chuyên môn căm sóc sức khỏe của người bệnh. Cấu hình, thông số kỹ thuật đã được thông qua hội đồng KHCN theo nhu cầu chuyên môn, định hướng phát triển của bệnh viện. Các thông số này được mở rộng bằng các dấu “≥”, “≤”, cụm từ “hoặc tương đương” nhằm bảo đảm không hạn chế, không mang tính giới hạn định lượng hay định tính các tiêu chí yêu cầu, không giới hạn các công nghệ của các hãng…”.

Gói thầu không chỉ bị phản ánh “cài cắm” cấu hình, mà giá thiết bị đấu thầu cũng cao hơn nhiều địa phương khác. Giá thiết bị y tế khác nhau chưa thể khẳng định có sự thông đồng hay thổi giá, đôi khi còn phụ thuộc vào chi phí vận hành, bảo trì, đào tạo… nhưng mức chênh lệch quá lớn thì đáng xem xét.

…đến những gói thầu mua sắm thiết bị giáo dục

Tại gói thầu số 1 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Cải tạo, nâng cấp công trình nước sạch xã Đường Hoa, huyện Hải Hà (giá gói thầu 8,66 tỷ đồng), Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Hải Hà (tỉnh Quảng Ninh) làm chủ đầu tư (ngày 15/4/2025). HSMT yêu cầu các thiết bị như: máy bơm Pentax CM65-160B, biến tần Mitsubishi FR-CS84-295-60, máy bơm mồi loại LEPONO 4ACM 100S 1Hp, tính cho cả 2 trạm.

Nhà thầu cho rằng, HSMT nêu yêu cầu cụ thể về nhãn hiệu, mã hiệu, xuất xứ hàng hóa, vi phạm quy định của Luật Đấu thầu. Sau phản ánh của nhà thầu, bên mời thầu đã điều chỉnh lại nội dung này trong HSMT.

Những gói thầu với những tiêu chí, thông số kỹ thuật hướng đến một sản phẩm, một hãng cụ thể đã được nhiều nhà thầu phản ánh

Cũng tại gói thầu số 1 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Cải tạo, nâng cấp công trình nước sạch xã Đường Hoa, huyện Hải Hà, nhà thầu còn phản ánh về những yêu cầu nhân sự như: Nhân sự Chỉ huy trưởng, nhân sự kỹ thuật thi công. Các phản ánh này đã được bên mời thầu điều chỉnh lại.

Hay như gói thầu số 1 Thi công xây dựng công trình + mua sắm, lắp đặt thiết bị thuộc Dự án Cải tạo, sửa chữa dãy nhà lớp học, phòng lớp học thông minh và các hạng mục phụ trợ Trường THCS Cao Mại, thị trấn Lâm Thao, dự kiến đóng/mở thầu ngày 25/4/2025. Chủ đầu tư gói thầu là UBND thị trấn Lâm Thao (huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ).

Nhà thầu có văn bản đề nghị làm rõ yêu cầu về thiết bị dạy học tại HSMT: “Bảng trượt 3 cánh có xuất xứ Việt Nam, cấu tạo các lớp bảng có bề mặt bảng được làm bằng thép phủ sơn chống lóa 2 lớp nhập khẩu Hàn Quốc có dòng kẻ ô ly mờ 5x5cm”.

Nhà thầu dẫn chiếu Phụ lục 10 Thông tư số 22/2024/TT-BKHĐT cho rằng, việc yêu cầu về nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa, trừ trường hợp quy định tại điểm e khoản 3 Điều 10, khoản 2 Điều 44 và khoản 1 Điều 56 của Luật Đấu thầu… Theo nhà thầu, bên mời thầu đang vi phạm trực tiếp quy định của pháp luật về đấu thầu.

Trả lời nội dung kiến nghị, bên mời thầu vẫn bảo lưu quan điểm đưa ra trong HSMT. Bên mời thầu cho rằng: “Bảng từ trượt dùng cho việc dạy học đã được chuẩn hóa. Đối với vật liệu mặt bằng hiện nay được nhập khẩu từ Hàn Quốc, công tác gia công, lắp ráp đều được thực hiện tại Việt Nam để phù hợp với điều kiện thi công, kích thước hình học và việc sử dụng. Căn cứ điểm e khoản 3 Điều 10 Luật Đấu thầu, đối với gói thầu mua sắm hàng hóa tổ chức đấu thầu trong nước mà có ít nhất 3 hãng sản xuất cho 1 mặt hàng xuất xứ trong nước đáp ứng về kỹ thuật, chất lượng, giá thì chủ đầu tư quyết định việc yêu cầu nhà thầu chào hàng hóa xuất xứ trong nước đối với mặt hàng này”.

PV/VOV.VN