Góp phần thay đổi diện mạo nông thôn miền núi

Dự án CSSP được triển khai thực hiện trên địa bàn các huyện Hà Quảng, Thạch An, Nguyên Bình từ năm 2017. Người dân, đặc biệt là người nghèo, phụ nữ được tham gia vào các hoạt động của dự án như: lập kế hoạch, nhóm sở thích, mô hình, các lớp tập huấn khuyến nông phục vụ cho phát triển sản xuất... Các nhóm đồng sở thích (CIG), tổ hợp tác được hưởng lợi từ nguồn quỹ.

Quỹ đồng tài trợ cạnh tranh (CSA), được hỗ trợ đầu tư thực hiện các mô hình nông nghiệp giúp các hộ thành viên nhóm mở rộng diện tích trồng các loại cây, tăng quy mô chăn nuôi, từ đó nâng cao thu nhập và góp phần giảm nghèo. Các công trình hạ tầng cơ sở được dự án hỗ trợ xây dựng ngoài lợi ích kinh tế và cải thiện nhu cầu dân sinh của bà con còn hướng đến phục vụ các chuỗi giá trị thạch đen, lạc, hồi, quế, bí… thế mạnh, các nông sản của địa phương như lúa, ngô... nhằm cơ giới hóa vùng sản xuất, vận chuyển lưu thông đã cải thiện đáng kể các chi phí vận chuyển vật tư đầu vào đến tiêu thụ sản phẩm đầu ra cho người dân sản xuất và các đơn vị thu mua trên địa bàn. Dự án tác động trực tiếp đến trên 40% dân số các huyện thông qua các hoạt động đầu tư đa dạng của dự án, tác động đến nhiều lĩnh vực như phát triển kinh tế - xã hội, hạ tầng cơ sở được quan tâm, tăng cường liên kết sản xuất hàng hóa, phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, giá trị sản phẩm nông nghiệp tăng lên, thu nhập của người dân ổn định và tăng dần.

Lãnh đạo Dự án CSSP tặng quà các tổ hợp tác tại xã Lương Can (Hà Quảng).

Tại huyện Hà Quảng, với mục tiêu nâng cao thu nhập và giảm mức dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu (BĐKH) của hộ nghèo và cận nghèo tại các xã, từ năm 2017 đến nay, dự án tổ chức gần 130 lớp tập huấn về BĐKH và một số kỹ thuật trong chăn nuôi, trồng trọt thích ứng với BĐKH để nâng cao nhận thức cho người dân nhận biết các hiện tượng thiên tai nhằm giảm thiểu thiệt hại ở mức thấp nhất; hướng đến mục tiêu mỗi hộ gia đình trong vùng dự án có thể áp dụng ít nhất 2 kỹ thuật sản xuất thích ứng với BĐKH. Các hộ chuyển đổi sang sản xuất hàng hóa gắn với chuỗi giá trị từ khâu cung ứng con giống, cây giống bảo đảm chất lượng, chuyển giao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm. Với hướng đi đúng đắn, chỉ đạo quyết liệt trong quá trình triển khai các hợp phần đảm bảo đúng tiến độ và mục tiêu, dự án nhận được sự ủng hộ tích cực, đồng hành của người dân để sử dụng nguồn vốn hiệu quả. Toàn huyện thành lập và duy trì 328 nhóm CIG với tổng quỹ nhóm hơn 29 tỷ đồng, trong đó có 310 nhóm nhận hơn 20,7 tỷ đồng tiền tài trợ từ quỹ CSA. Có 4.260 hộ tham gia vào các nhóm CIG, đa số là các hộ sản xuất nông nghiệp, dễ bị tổn thương bởi BĐKH, trong đó có 2.917 hộ cận nghèo. Nguồn quỹ CSA được nhóm tự quản lý, cùng với tiền đóng góp của người dân và lãi thu được từ hoạt động cho vay trong nội bộ hình thành nên một khoản quỹ nhóm thiết thực, hiệu quả, dễ tiếp cận để hỗ trợ các thành viên CIG phát triển sản xuất.

Đến nay, tại các địa phương Dự án hỗ trợ thành lập 678 nhóm đồng sở thích, tổ hợp tác, trong đó 644 tổ được nhận tài trợ từ quỹ CSA với tổng số vốn hơn 43,5 tỷ đồng; 280/678 tổ nhóm có liên kết với các doanh nghiệp, hợp tác xã, trong đó có 180 nhóm CIG liên kết với 6 doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh được nhận quỹ APIF (Quỹ xúc tiến đầu tư kinh doanh nông nghiệp). Việc liên kết bảo đảm tính hiệu quả và bền vững cho các tổ hợp tác, tạo sinh kế, tăng cơ hội tìm việc làm cho người dân, nhất là lao động nữ, người dân tộc thiểu số. Không những vậy, dự án còn duy trì 322 nhóm tiết kiệm tín dụng cho đối tượng phụ nữ nghèo mong muốn tham gia chuỗi giá trị sản xuất hàng hóa với tổng kinh phí gần 30 tỷ đồng dành cho Quỹ Phụ nữ phát triển; đầu tư 187 công trình hạ tầng cơ sở đưa vào sử dụng phục vụ các chuỗi giá trị.

Năm 2024 là năm cuối thực hiện dự án sau khi được gia hạn, Ban điều phối đang thực hiện các hoạt động khảo sát, đánh giá, tài liệu hóa kết quả của dự án và tổ chức các hoạt động nâng cao năng lực cần thiết cho các đơn vị liên quan nhằm bảo đảm tính bền vững sau khi dự án kết thúc. Thông qua chiến lược kết thúc dự án và hướng dẫn thực hiện kết thúc dự án, các đơn vị đối tác của dự án đã đúc kết các bài học kinh nghiệm và có những điều chỉnh, bổ sung kịp thời để tiếp tục duy trì và nhân rộng các kết quả tiêu biểu của dự án.

Phương Oanh