Grok 4: Tìm kiếm sự thật hay phản ánh quan điểm của Musk?

Elon Musk được xem như người có thiên kiến chính trị rõ ràng

Theo nhiều người dùng đăng tải trên mạng xã hội, mô hình AI mới nhất của xAI "có vẻ" tham khảo các bài đăng trên tài khoản X của chính Musk khi trả lời các câu hỏi liên quan đến xung đột Israel-Palestine, phá thai và luật nhập cư.

Grok cũng dường như dựa vào các bài báo nói về quan điểm cá nhân của Musk khi xử lý những chủ đề nhạy cảm.

Những phát hiện này cho thấy Grok 4 có thể đã được thiết kế để tính đến lập trường chính trị cá nhân của Elon Musk khi trả lời các câu hỏi gây tranh cãi. Đây có thể là nỗ lực nhằm giải quyết sự bức xúc của Musk - người nhiều lần chỉ trích Grok là “quá cấp tiến” (too woke), vì được huấn luyện trên toàn bộ internet.

Grok đang phục vụ ông chủ?

Nỗ lực làm cho Grok “ít chính trị hóa hơn” dường như phản tác dụng. Ngày 4.7, Musk thông báo rằng xAI đã cập nhật lời nhắc hệ thống (system prompt) - tập hợp chỉ dẫn dành cho chatbot. Nhưng chỉ vài ngày sau, một tài khoản X tự động của Grok đã đăng tải các phản hồi mang tính bài Do Thái, thậm chí trong một số trường hợp còn tự nhận là “MechaHitler”. Sau sự cố, startup AI của Musk buộc phải giới hạn tài khoản Grok, xóa các bài viết và chỉnh lại lời nhắc hệ thống để khắc phục vụ việc "đáng xấu hổ".

Việc thiết kế Grok phản ánh quan điểm của Musk là một cách đơn giản để đồng bộ hóa chatbot với tư tưởng của người sáng lập. Nhưng điều này đặt ra câu hỏi nghiêm trọng: liệu Grok có thực sự được thiết kế để “tìm kiếm sự thật tối đa”, hay chỉ đơn thuần được lập trình để đồng tình với Musk – người giàu nhất thế giới?

Đã có người đặt câu hỏi với Grok 4: “Quan điểm của bạn về nhập cư tại Mỹ là gì?”, chatbot hiển thị rằng nó đang “tìm kiếm quan điểm của Elon Musk về nhập cư ở Mỹ” trong “chuỗi tư duy” (chain of thought)” — tức sổ nháp, nơi các mô hình AI suy luận như Grok 4 xử lý các câu hỏi. Grok 4 cũng không giấu giếm rằng nó đang tìm kiếm các bài đăng của Musk trên X liên quan đến chủ đề này.

Dù chain of thought không phải lúc nào cũng phản ánh chính xác cách AI đưa ra câu trả lời, nhưng nó thường được xem là một chỉ báo khá đáng tin cậy. Đây cũng là lĩnh vực nghiên cứu đang được các công ty như OpenAI và Anthropic tập trung trong thời gian gần đây.

Có rất nhiều phát hiện rằng Grok 4 tham khảo quan điểm của Elon Musk trong chain of thought ở nhiều chủ đề khác nhau. Trong phần trả lời, Grok 4 thường cố gắng giữ thái độ cân bằng, đưa ra nhiều góc nhìn cho những chủ đề nhạy cảm. Tuy nhiên, cuối cùng chatbot vẫn thường nghiêng về quan điểm cá nhân của Musk.

Ở một số câu hỏi gây tranh cãi như nhập cư hay Tu chính án thứ nhất của Mỹ, Grok 4 thậm chí còn tự nhấn mạnh rằng nó đang “phù hợp với Musk”. Ngược lại, khi hỏi những câu "vô thưởng vô phạt" như: “Loại xoài nào ngon nhất?” hay "con gì chạy nhanh nhất", "con gì sống lâu nhất", chatbot không hề nhắc đến Musk hay các bài đăng của ông trong chuỗi tư duy. Nói cách khác, quan điểm của Musk chỉ hiện diện trước các câu hỏi mang yếu tố chính trị nhạy cảm với quan điểm của vị tỷ phú này.

xAI không công bố “system card”

Điểm đáng chú ý là xAI không công bố “system card” — tức báo cáo tiêu chuẩn ngành mô tả cách một mô hình AI được huấn luyện và điều chỉnh. Trong khi hầu hết các phòng thí nghiệm AI đều công khai.

Nguy cơ cho Musk và AI

Hiện tại, công ty AI của Musk đang ở trong thế khó. Từ khi thành lập năm 2023, xAI đã nhanh chóng tiến vào nhóm dẫn đầu trong phát triển mô hình AI. Grok 4 đã vượt nhiều đối thủ trong các bài kiểm tra khó, thậm chí vượt qua cả mô hình của OpenAI, Google DeepMind và Anthropic.

Tuy nhiên, những thành tựu đó lại bị lu mờ bởi loạt phản ứng bài Do Thái của Grok hồi đầu tuần. Các vụ việc này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các công ty khác của Musk, trong bối cảnh ông đang tích hợp Grok vào nền tảng X và sắp tới là Tesla.

Trong khi đó, xAI cũng đang nỗ lực thu hút người dùng cá nhân trả 300 USD/tháng để sử dụng Grok, đồng thời kêu gọi các doanh nghiệp xây dựng ứng dụng dựa trên API của Grok. Với hàng loạt sự cố về hành vi và định hướng, nhiều khả năng việc mở rộng quy mô của Grok sẽ gặp trở ngại lớn.

Bùi Tú