Gương mặt thơ: Nguyễn Khắc Thạch

Thơ ông kiệm lời, kiệm chữ, ý nằm sau chữ và tứ ẩn sau câu. Tôi từng nói đùa với ông: Đọc thơ anh mệt hơn anh lúc làm thơ. Nhưng đọc xong thì như say, bởi nó ngấm lâu và sâu. Lại nhớ, cố nhà thơ Ngô Minh, đêm ra ga tiễn Nguyễn Khắc Thạch lên tàu ra Hà Nội học Trường Viết văn Nguyễn Du đã viết: “Bạn ơi bạn ơi rượu hay nước mắt/Cạn túi mươi đồng cạn cốc tiễn nhau/Cay đắng trong veo nồng nàn cũng trong veo/Trong veo câu thơ thương người biết khóc/Thôi bạn đi/Túi sách vở muối mè đừng để mất/Con tàu thơ không có ga dừng!”. Ấy là cái thời Huế rất đói, bạn văn gặp nhau uống rượu... trong veo, tức rượu đế mua ở quán cóc với thơ. Mà đậm đặc, mà cô đọng, mà nặng trĩu tâm can.

Ông từng tâm sự: “Không có sự lựa chọn nào cả, tôi đến với thơ như một nghiệp dĩ. Tôi nghĩ thơ là một thứ tôn giáo không có giáo chủ. Ở đây, các tín đồ của nó đều được mặc khải về sự bi hoan trần thế và năng lực sẻ chia những nỗi niềm thân phận. Cuộc đời vốn có cái cười và cái khóc. Người ta, ai cũng có thể cười theo kiểu cười của kẻ khác, còn khóc thì phải khóc bằng nước mắt của chính mình. Với tôi, thơ là âm bản của nước mắt”.

Một đoạn nhà thơ Mai Văn Hoan giới thiệu về ông như thế này: “Anh từng làm nhiều việc: ở mướn, cày ruộng, thợ rèn, công chức... Anh từng ở nhiều nơi: Nghệ An, Hà Tây, Quảng Bình, Huế... Anh từng học nhiều trường: Kinh tế kế hoạch, Đại học Báo chí, Viết văn Nguyễn Du”. Và trên hết, ông là một nhà thơ. Thơ ông một mặt thì nén như gạch: “bên thềm hoang/thiếu phụ/thoát y nằm/ngọn nến cháy/soi vầng trăng khuyết”, mặt khác lại tràn cảm xúc: “Cúi đầu con gọi mẹ ơi/Khói hương chới với đường trời chia ly/Mẹ ơi trần thế sang thì/Còn ai ngoài mẹ sống vì riêng con”.

Nhà thơ Văn Công Hùng chọn và giới thiệu.

Bài hát

Ngày mai anh sẽ khác

Dù cây cỏ vẫn mềm

Ngày mai anh sẽ hát

Bài hát là xa em.

Minh họa: Huyền Trang

Anh tựa vào bóng đêm

Chạm nỗi buồn mặt đất

Sương mọng thành giọt chết

Xác cỏ mềm không trôi.

Ngày mai anh về thôi

Gửi lời mưa biển nhạt

Ngày mai anh sẽ hát

Bài hát là xa em.

Khóc mẹ

Cúi đầu con gọi mẹ ơi

Khói hương chới với đường trời chia ly

Mẹ ơi trần thế sang thì

Còn ai ngoài mẹ sống vì riêng con

Minh họa: H.T

Từ đất vuông đến đất tròn

Nỗi đau mất mẹ vẫn còn rưng rưng

Nỗi đau như gió khôn dừng

Bơ vơ tìm mẹ mạch rừng nẻo khơi

Con về tang mẹ mẹ ơi

Nén hương vĩnh biệt cháy trời mồ côi...

Dòng sông một bờ

Có một dòng sông mang tên em

dòng sông anh tự đặt

xin mùa thu chiếc lá làm thuyền.

Minh họa: H.T

Có một dòng sông trôi vào lãng quên

nước trong như nước mắt

điều chưa đến mà sao thấy mất.

Có một dòng sông chỉ có một bờ

phía bờ kia quay mặt

dòng sông anh không qua được bao giờ...