Hà Nội đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong di sản văn hóa

Kế hoạch đặt trọng tâm vào việc bảo tồn các công trình di tích lịch sử, văn hóa có giá trị, đồng thời khuyến khích phát huy giá trị tinh hoa văn hóa của Thủ đô. Điều này sẽ góp phần hiện thực hóa các mục tiêu trong Chương trình số 06-CTr/TU ngày 17/3/2021 của Thành ủy Hà Nội và Kế hoạch số 176/KH-UBND ngày 30/7/2021 của UBND Thành phố, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân đối với việc bảo vệ di tích, danh thắng trên địa bàn Thành phố đến 2025 và các năm tiếp theo.

Kế hoạch đề cao vai trò cộng đồng trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di tích. Các tổ chức, cá nhân, cùng với cộng đồng dân cư nơi có di tích sẽ được giao nhiệm vụ giám sát, bảo vệ di tích. Đây là cách tiếp cận mới, đảm bảo sự tham gia tích cực của người dân vào công tác bảo tồn, đồng thời nâng cao ý thức của họ trong việc duy trì giá trị di sản văn hóa.

Du khách trải nghiệm tham quan hệ thống di tích lịch sử trên địa bàn huyện Đan Phượng bằng công nghệ thực tế ảo.

Thành phố sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát và khắc phục hạn chế trong quản lý, tu bổ di tích, đồng thời huy động nguồn lực xã hội để bảo tồn di sản, đặc biệt là các di sản thế giới và di tích có giá trị về lịch sử - văn hóa, kiến trúc - nghệ thuật, di tích xuống cấp nghiêm trọng có nguy cơ sập đổ. Qua đó, nâng cao ý thức, trách nhiệm của cộng đồng trong việc quản lý, khai thác và phát huy giá trị các di tích và danh thắng cũng như bảo tồn những đặc trưng văn hóa tiêu đặc sắc, tiêu biểu của Thành phố.

Về công tác lập quy hoạch: Triển khai việc lập quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi các di tích quốc gia đặc biệt, cụm di tích quốc gia, di tích cấp Thành phố đã được xếp hạng tạo thành một quần thể phân bố trong cùng một khu vực địa lý, có mối quan hệ mật thiết về lịch sử, văn hóa, khoa học, thẩm mỹ.

Thực hiện theo lộ trình tu bổ, tôn tạo các di tích lịch sử-văn hóa, di tích có giá trị về kiến trúc nghệ thuật, danh lam thắng cảnh và các di tích quốc gia, di tích cấp Thành phố có giá trị tiêu biểu.

Thực hiện các dự án chỉnh trang nội dung trưng bày, nâng cấp trang thiết bị và hệ thống trưng bày bảo tàng Hà Nội. Xây dựng và triển khai các chương trình bảo vệ và phát huy giá trị các di sản văn hóa.

Triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong di sản văn hóa. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực di sản văn hóa. Tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá di sản văn hóa.

Về giải pháp thực hiện: phổ biến, nâng cao nhận thức, pháp luật về di sản văn hóa: Tăng cường tập huấn, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tổ chức các chương trình, hoạt động tương tác, xã hội hóa trong công tác truyền thông; Xây dựng chương trình, kế hoạch phối hợp với các cơ quan báo chí, các đài truyền hình, đài phát thanh đẩy mạnh tuyên truyền.

Đẩy mạnh xã hội hóa nguồn lực thực hiện: Huy động sự quan tâm, ủng hộ của các tổ chức, cá nhân và xã hội đối với lĩnh vực bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa. Khuyến khích liên doanh, liên kết với các tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp ở trong nước và nước ngoài trong việc đầu tư cho hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa. Huy động hỗ trợ của các tổ chức quốc tế về bảo tồn di sản văn hóa.

Thực hiện cơ chế quản lý, giám sát sử dụng nguồn lực: Hàng năm, Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì phối hợp với các địa phương, các đơn vị có liên quan rà soát đề xuất danh mục di sản cần được tu bổ, tôn tạo; xây dựng kế hoạch, kinh phí bảo đảm phù hợp với Kế hoạch tổng thể, phù hợp với khả năng cân đối ngân sách và khả năng thu hút các nguồn lực.

Song song đó, tăng cường kiểm tra, thanh tra, kiểm soát việc thực hiện các mục tiêu, và tiến độ triển khai các nhiệm vụ; huy động sự tham gia, đóng góp, giám sát của xã hội trong việc thực hiện kế hoạch. Ngăn chặn kịp thời những biểu hiện tiêu cực, thất thoát, lãng phí nguồn vốn được cấp.

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế: tăng cường trao đổi chuyên gia và giảng viên, học tập kinh nghiệm của các quốc gia có kinh nghiệm trong hoạt động bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa.

Về nhiệm vụ, UBND Thành phố giao Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì, phối hợp với các sở, ngành và UBND quận, huyện, thị xã tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm về số liệu, tiến độ thực hiện, kết quả và hiệu quả của Kế hoạch. Chủ trì, phối hợp với UBND quận, huyện, thị xã và các cơ quan liên quan tổ chức đánh giá, quyết định, tiếp tục lựa chọn, bổ sung các di sản, di tích ưu tiên đầu tư tu bổ, tôn tạo thuộc phạm vi thực hiện của Kế hoạch và chịu trách nhiệm xác định mức độ xuống cấp, tính chất cấp thiết của các di tích được đề xuất để cấp thẩm quyền quyết định lựa chọn đầu tư tu bổ, tôn tạo.

UBND quận, huyện, thị xã thực hiện trình tự, thủ tục đầu tư dự án tu bổ, tôn tạo di sản, di tích do địa phương quản lý theo quy định của pháp luật về đầu tư công. Chịu trách nhiệm về việc sử dụng kinh phí đúng mục tiêu, nhiệm vụ, đối tượng có hiệu quả, không để thất thoát và chịu trách nhiệm về việc không thực hiện được mục tiêu, nhiệm vụ của kế hoạch trên địa bàn. Tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện kế hoạch tại cơ sở, kịp thời xử lý nghiêm đối với các trường hợp để thất thoát kinh phí.

Các sở, ngành, cơ quan liên quan căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao và UBND các quận, huyện, thị xã xây dựng kế hoạch thực hiện thống nhất và lồng ghép nội dung hoạt động của kế hoạch với các chương trình, dự án liên quan.

UBND Thành phố yêu cầu việc quản lý di sản phải thiết thực, hiệu quả và gắn với các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô. Đồng thời, thu hút được sự tham gia của người dân, đẩy mạnh tuyên truyền và quảng bá di sản văn hóa trong và ngoài nước, tập trung vào các địa phương có di sản tiêu biểu, mang dấu ấn lịch sử. Việc bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích nhằm nâng cao chất lượng di sản, phục vụ giáo dục truyền thống và thúc đẩy phát triển kinh tế, du lịch địa phương.

Nguyễn Linh