Hà Nội dự thảo vùng phát thải thấp: VAMA nói gì?

UBND TP Hà Nội vừa thông báo lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn, thực hiện theo Điều 28 Luật Thủ đô.

Vùng phát thải thấp (LEZ) là khu vực giới hạn trong thành phố, nơi có mức độ ô nhiễm không khí cao. Phương tiện giao thông hoạt động ở vùng này phải đáp ứng tiêu chuẩn phát thải nghiêm ngặt. Phương tiện không đạt tiêu chuẩn sẽ bị hạn chế hoặc phải trả phí.

Theo UBND TP Hà Nội, dự thảo quy định về vùng phát thải thấp cơ bản giữ nguyên nội dung Nghị quyết 47 năm 2024 của HĐND thành phố, chỉ điều chỉnh lộ trình và phạm vi để phù hợp với Chỉ thị 20 của Thủ tướng về các giải pháp cấp bách xử lý ô nhiễm môi trường.

Nghị quyết 47 quy định, giai đoạn 2025-2030, Hà Nội thí điểm vùng phát thải thấp tại một số khu vực quận Hoàn Kiếm, Ba Đình cũ; từ năm 2031 trở đi mới mở rộng ra các địa bàn khác.

Hà Nội thí điểm vùng phát thải thấp tại một số khu vực

Trước Dự thảo này, VAMA bày tỏ quan điểm luôn đồng hành cùng Chính phủ và các cơ quan chức năng trong lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải. Song, Hiệp hội này cũng đề xuất, quá trình này cần có một lộ trình rõ ràng, ổn định, với nhiều giải pháp trung gian và phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam.

Qua tìm hiểu sơ bộ kinh nghiệm trên thế giới, tùy thuộc vào trình độ phát triển của mỗi nền kinh tế, việc hạn chế và chuyển đổi từ xe ô tô dùng nhiên liệu hóa thạch sang xe thân thiện với môi trường là một quá trình dài, thường kéo dài tới 20-25 năm, với nhiều giải pháp trung gian. Đa số đều đã có lộ trình từ sớm cùng với cơ sở hạ tầng phù hợp để chuyển đổi và hệ thống giao thông công cộng rộng khắp. Có thể kể đến một vài ví dụ như: Thái Lan đặt mục tiêu 100% xe điện vào 2035 nhưng đã trợ giá 150.000–200.000 baht/xe (khoảng 120-160 triệu đồng/xe), giảm thuế Tiêu thụ đặc biệt cho xe hybrid (HEV) và xe thuần điện (BEV); Indonesia dự kiến tới 2040 mới cấm hoàn toàn xe động cơ đốt trong (ICE); EU và Nhật Bản áp dụng nhiều bước trung gian nhằm giảm khí thải như áp dụng tiêu chuẩn khí thái cho xe mới (Euro 5, Euro 6), khuyến khích chuyển đổi sang xe hybrid,.. trước khi tiến tới mục tiêu chuyển đổi phương tiện sang xe thuần điện (BEV).

“Chúng tôi muốn chia sẻ rằng, chính sách sắp tới của Hà Nội không phải là một lệnh “cấm” xe xăng/dầu như nhiều người lo ngại. Thay vào đó, theo luật Thủ đô, Hà Nội đang chuẩn bị triển khai quy định về vùng phát thải thấp - LEZ. Căn cứ vào nội dung dự thảo Nghị quyết của Hội đồng Nhân dân Thành phố Hà Nội được đăng tải công khai trên trang web của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội để lấy ý kiến của nhân dân thì chính sách này sẽ hạn chế dần theo lộ trình và chủ yếu nhắm vào các phương tiện cũ, không đạt chuẩn khí thải. Mục tiêu là khuyến khích xe sạch, giảm ô nhiễm môi trường, đồng thời tạo khoảng thời gian để người dân thích ứng với những thay đổi. Theo Dự thảo này thì vùng phát thải thấp sẽ được áp dụng chỉ đối với các xe ô tô không đạt tiêu chuẩn khí thải mức 4” – đại diện của VAMA thông tin.

Cũng theo VAMA, hiện nay, toàn bộ sản phẩm xe ô tô các công ty thành viên VAMA đều đã đạt tiêu chuẩn khí thải mức 5 – một mức tiêu chuẩn cao hơn so với mức 4 được nêu trong dự thảo. Điều này đồng nghĩa với việc, quý khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm khi lựa chọn các mẫu xe mới từ các thành viên của VAMA, vì chúng đã vượt xa tiêu chuẩn quy định và sẽ không thuộc diện bị hạn chế trong lộ trình ban đầu của vùng phát thải thấp tại Hà Nội.

Các quy định này sẽ hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1 từ giữa năm 2026, Vành đai 2 từ năm 2028, và mở rộng ra Vành đai 3 từ năm 2030. Tuy nhiên, như đã nêu, các xe mới của VAMA đều đạt tiêu chuẩn khí thải cao hơn, nên sẽ không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi các hạn chế này.

Thế Đạt